केंद्रीय उत्पाद व सीमा शुल्क मंडळ
 सीमा शुल्क व केंद्रीय उत्पाद | |
| ब्रीदवाक्य | देशसेवार्थ करसंचय |
|---|---|
| स्थापना | २६ जानेवारी १९४४ |
| संस्थापक | भारत सरकार |
| मुख्यालय | नवी दिल्ली, भारत |
| संकेतस्थळ | http://www.cbec.gov.in |
केंद्रीय उत्पाद व सीमा शुल्क मंडळ ही भारतातील सीमाशुल्क, केंद्रीय अबकारी शुल्क व सेवा कर यावर नियंत्रण ठेवणारी मध्यवर्ती यंत्रणा आहे. भारतातील सीमा शुल्क संबंधित कायद्यांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी तसेच महसूल गोळा करण्यासाठी इ.स. १८८५मध्ये तेव्हाच्या इंग्रज गव्हर्नरने सीमा शुल्क व केंद्रीय अबकारी विभागाची स्थापना केली. हा विभाग भारताच्या सर्वात जुन्या सरकारी विभागांपैकी एक आहे.
सध्या हा विभाग अर्थ मंत्रालयातील राजस्व (महसूल) विभागाच्या अखत्यारीत येतो.
प्रभाग
[संपादन]- केंद्रीय अबकारी शुल्क
- सीमा शुल्क
- सेवा कर
पोट प्रभाग
[संपादन]- महसूल गुप्तवार्ता संचालनालय
- केंद्रीय उत्पादन गुप्तवार्ता संचालनालय
- आर्थिक गुप्तवार्ता एकक
- सीमाशुल्क आणि केंद्रीय उत्पादन परीक्षण संचालनालय
- राष्ट्रीय सीमाशुल्क, उत्पाद आणि नार्कोटिक्स अकादमी
- केंद्रीय आर्थिक गुप्तवार्ता केंद्र
- लेखापरीक्षण संचालनालय
- निर्यात विकास संचालनालय
- सीमा शुल्क, अबकारी शुल्क व सेवा कर अपील न्यायाधीकरण
- सेवा कर संचालनालय
- आर्थिक गुप्तवार्ता परिषद
- अंमलबजावणी संचालनालय
- केंद्रीय नार्कोटिक्स ब्युरो
अधिकार श्रेणी
[संपादन]- अध्यक्ष
- मुख्य आयुक्त
- आयुक्त
- अतिरिक्त आयुक्त
- उपायुक्त
- सहाय्यक आयुक्त
- अधीक्षक
- निरीक्षक
- उप निरीक्षक
- कर सहाय्यक
- हवालदार