विष्णुपुरी धरण

विष्णुपुरी धरण
अधिकृत नाव	विष्णुपुरी धरण
धरणाचा उद्देश	सिंचन

महाराष्ट्रातल्या मराठवाड्यातील नांदेड जिल्ह्यातील विष्णुपुरी धरण एक धरण आहे. हा आशिया खंडातील सर्वात मोठा उपसा जल सिंचन प्रकल्प म्हणून ओळखला जातो.या धरणाला शंकरसागर या नावाने ओळखले जाते. गोदावरी नदीवर बांधण्यात आलेला हा आशिया खंडातील सर्वात मोठा उपसा सिंचन प्रकल्प आहे. हा प्रकल्प असर्जन गावाजवळ. कि.मी. अंतरावर आहे. नांदेड शहरातील प्रकल्प 1988 मध्ये पूर्ण झाला. मागील पाण्याचे क्षेत्र 40 कि.मी. अंतरावर आहे. गोदावरी नदीची लांबी. प्रकल्पाचे सांस्कृतिक कमांड क्षेत्र 23222 हेक्टर आहे. आणि इरिग्रेबल कमांड एरिया 19514 हेक्टर आहे. आतापर्यंत 15856 हेक्टर सिंचन क्षमता आहे. तयार केले आहे. या प्रकल्पाचे कमांड क्षेत्र नांदेड जिल्ह्यातील नांदेड, कंधार व लोहा तालुक्यात वितरित केले गेले आहे. Of०.79 M दशलक्ष घनमीटर प्रकल्पाचे थेट संचयन यापैकी. 43.95. दशलक्ष घनमीटर पाणी नांदेड शहरासाठी पिण्याच्या उद्देशाने राखीव असून १०.२6 दशलक्ष घनमीटर जलसाठा औद्योगिक हेतूसाठी राखीव आहे. बॅरेजला 18 उभ्या वेशी आहेत. या प्रकल्पाची कल्पना महाराष्ट्राचे माजी मुख्यमंत्री दिवंगत श्री. शंकरराव चव्हाण. म्हणूनच त्यांच्या स्मरणार्थ सरकार महाराष्ट्रातील जलाशयाचे नाव शंकर सागर जलशाया असे आहे. विशाल पाण्याचा साठा असल्याने आजूबाजूच्या परिसरातील कालेश्वर मंदिर, लँडस्केपिंग, घाट आणि रत्नेश्वरी डोंगरांची उपस्थिती यात्रेकरू आणि पर्यटकांना आकर्षित करीत आहे. दरवर्षी महाशिवरात्रीच्या दिवशी यात्रेसाठी गर्दी असते. गोदावरी नदीवर स्थित आशिया उपखंडातील हा सर्वात मोठा उपसा सिंचन प्रकल्प आहे. शंकरराव चव्हाण विष्णूपुरी प्रकल्प असे या प्रकल्पाचे नाव आहे.

पहा : महाराष्ट्रातील जिल्हावार नद्या पहा : महाराष्ट्रातील जिल्हावार धरणे