जुहू

जुहू महाराष्ट्रातील मुंबई शहराचे उपनगर आहे. याच्या पश्चिमेस अरबी समुद्र तसेच उत्तरेस वर्सोवा, पूर्वेस सांताक्रुझ आणि व्हिले पार्ले आणि दक्षिणेस खार ही उपनगरे आहेत.

हे पसरलेल्या जुहू बीचसाठी सर्वात प्रसिद्ध आहे. हे शहरातील सर्वाधिक श्रीमंत आणि बॉलिवूड सेलिब्रिटींचे घर आहे. पश्चिम रेल्वेवरील सांताक्रूझ, अंधेरी आणि विलेपार्ले आणि मुंबई उपनगरी रेल्वेची हार्बर लाइन ही सर्वात जवळची रेल्वे स्थानके आहेत. सर्वात जवळचे मेट्रो स्टेशन वर्सोवा आहे. जुहूमध्ये दोन किरकोळ बी.एस्.एस.टी बस डेपो आहेत.

इतिहास

एकोणिसाव्या शतकात जुहू हे एक बेट होते. साल्सेटेच्या पश्चिम किनार समुद्राच्या सपाटीपासून मीटर किंवा दोन मीटरने वाढणारी लांब, अरुंद वाळूची पट्टी. समुद्राची भरतीओहोटी ओलांडून पुढे जाऊ शकते. पोर्तुगीजांनी जुहूला “जुवेम” म्हटले होते. त्याच्या उत्तर ठिकाणी जुहू गाव वसलेले आहे. तेथे भंडारी (ताडीचे टपर्स), ग्रीस (मीठ व्यापारी) आणि कुलबिस (लागवड करणारे) व त्याच्या दक्षिण बाजूस वांद्रे बेटाच्या समोरील भागात मासेमारी करणारे व शेती करणारे (कोळीवाडा) ही छोटी वसाहत होती. जुहूचे रहिवासी प्रामुख्याने कोळी लोक होते आणि तेथे गोवन्सचा एक छोटासा विभाग होता. चर्च ऑफ सेंट जोसेफ १८५३ मध्ये पोर्तुगीजांनी बांधले होते.

जुहूच्या मोकळ्या किना-यांनी जवळजवळ एका शतकापासून सुसंस्कृत आणि आकर्षक मुंबईच्या लोकांमध्ये आकर्षित केले आहे. १८९० च्या दशकात जमसेजी टाटांनी जुहूवर जमीन खरेदी केली आणि तिथे एक बंगला बांधला. त्याने जुहू तारामध्ये १२०० एकर (५ किमी) वाढवण्याची योजना आखली. यात प्रत्येकी एक एकर (४,००० मी) चे ५०० भूखंड आणि समुद्रकिनारा असलेला रिसॉर्ट मिळणार होता. त्याचबरोबर या भागात जाण्यासाठी त्याला माहीम कॉजवेचा विस्तार सांताक्रूझपर्यंत करायचा होता. १९०४ मध्ये त्यांच्या निधनानंतर ही योजना सोडून दिली गेली. २० व्या शतकात विमान वाहतुकीच्या प्रारंभासह बॉम्बे फ्लाइंग क्लबने १९२९ मध्ये ऑपरेशन सुरू केले जे अखेरीस सध्याचे जुहू एरोड्रोम बनले.

स्वातंत्र्यलढ्यात महात्मा गांधींनी मुंबईला भेट दिली आणि जुहू बीचवर अनेक पायी फिरले.१९३७ च्या जुहू बीच येथे गांधीजींनी नातू कानाला डांबले होते असा एक प्रसिद्ध छायाचित्र आहे. गांधीजी जुहूच्या दर्शनासाठी समुद्रकिनाराजवळ गांधींची एक प्रसिद्ध मूर्ती आणि किनाऱ्यावर गांधीजी रोड नावाची एक लेन आहे. जुहू येथे गांधी शिक्षण भवन शाळा देखील आहे.

१९७० व्या दशकात भक्तिवेदांत स्वामींनी (श्रीला प्रभुपाद) हरे कृष्णा चळवळ सुरू केली आणि जुहूला जागतिक मान्यता देऊन इस्कॉन मंदिर बांधले. त्यांनी विविध तत्वज्ञान व आध्यात्मिक प्रवचने दिली आणि येथे बरीच पुस्तके लिहिली.

१९२८ मध्ये भारताचे पहिले नागरी उड्डाण विमानतळ म्हणून स्थापना झालेल्या जुहू एयरोड्रोमने दुसर्‍या महायुद्धात आणि त्या काळात शहराचे प्राथमिक विमानतळ म्हणून काम केले.