इतिहासाच्या अभ्यासाची साधने

हा लेख अपूर्ण आहे आणि पूर्ण करण्यास आपण हातभार लावू शकता. हा लेख संपादित करण्यासाठी येथे टिचकी द्या. 'विकिपीडिआ' मध्ये अपूर्ण लेख संपादित करण्यासाठी मदतीचा लेख येथे उपलब्ध आहे.

इतिहासाचे लेखन आणि अभ्यास हा भूतकाळासंबंधी माहिती देऊ शकणाऱ्या विविध साधनांवर अवलंबून असतो. भूतकाळाविषयीची माहिती ज्यातून मिळू शकते अशा साधनांना इतिहासाच्या अभ्यासाची साधने म्हणता येते. भूतकाळाविषयी माहिती देणारी अशी साधने विविध स्वरूपाची असतात. त्यांचे वर्गीकरण विविध निकष लावून करण्यात येते.

भौतिक स्वरूपावर आधारित वर्गीकरण

• पुरातत्त्वीय साधने
  • उत्कीर्ण लेख
  • पुराणवस्तू
• अभिलेख
  • विविध दस्तऐवज
  • पत्रव्यवहार
  • प्रतिमा

इतिहासाची प्रमाण साधने

• कागदपत्रांचा आधार
• शासकीय आदेश,
• राजाने काढलेली फर्माने
• आज्ञापत्रे,
• करारनामे,
• तहनामे
• आपापसातील पत्रव्यवहार
• पुरातत्वीय साधने

(१) प्राचीन वस्तूंचे अवशेष (२) मातीची खापरे (३) बौद्ध विहार( लेण्या) (४) अलंकार (५) मंदिर (६) मूर्ती (७) शिलालेख (८) ताम्रपट (९) नाणी

दुय्यम साधने

• तवारिखा,
• बखरी,
• पोवाडे,
• स्रोत्रे
• प्रवास वर्णने

हे सुद्धा पहा

• भारतीय उत्किर्ण लेखसंग्रह योजना

बाह्य दुवे

दक्षिण आशिया ग्रामीण आणि शेती इतिहास [१]

इतिहासाच्या अभ्यासाची साधने ह्या विषयावर अधिक लेखन हवे आहे. त्यासाठी गरज पडल्यास Historical method ह्या लेखातून मजकूर भाषांतरित करून घ्यावा.