صفحهٔ اصلی
شهابالدین ابو عبدالله یاقوت بن عبدالله الحموی که به نام یاقوت حَمَوی شهرت دارد، جغرافیدان و تاریخنویس عربزبانِ یونانیتبار قرن ششم و هفتم قمری است. وی در بعضی منابع به نام دوران بردگی خود، یاقوت رومی نیز شناخته میشود. یاقوت، در روزگار کودکی و در خلال جنگ صلیبی سوم به اسارت مسلمانان درآمد و در بغداد به عنوان برده به یک تاجر اهل حماه فروخته شد. ارباب، او را به تحصیل واداشت تا بتواند از کمک او در امر تجارت استفاده کند. یاقوت پس از فراغت از تحصیل در امور تجاری و سفرهای بازرگانی به کار گمارده شد تا این که به سبب مشاجره، اربابش او را آزاد و با او قطع رابطه کرد. پس از آزادی، یاقوت در بازار بغداد به نسخهبرداری از کتاب پرداخت تا امرار معاش کند. اما بعد از چند سال، ابتدا به عنوان شریکِ اربابِ سابق (که روابطشان دوباره ترمیم شده بود) و پس از درگذشت او، بهصورت مستقل سفرهای تجارتی را از سر گرفت. یاقوت در این سفرها کتاب دادوستد میکرد و به این خاطر در سفرهای متعددی که داشت، با بسیاری از بزرگان عصر خود از جمله جمالالدین قفطی، مورخ و نحوی ساکن حلب ملاقات کرد. یاقوت مدتی نیز در شهرهای مختلف خراسان از جمله مرو اقامت گزید و از کتابخانههای بزرگ این شهرها برای مطالعات و تحقیقات خود استفاده کرد. او پس از سه سال اقامت در مرو، در پی هجوم مغولان به ایران به عراق و از آنجا به شام گریخت. در سالهای پایانی عمر، یاقوت به تجارت و مطالعات خود ادامه داد و توانست نگارش برخی از آثار خود را به پایان برساند. او در سال ۶۲۶ قمری در کاروانسرایی در حلب درگذشت؛ در حالی که وارثی نداشت و وصیت کرده بود کتابهایش به مسجدی در بغداد اهدا شود. اگرچه بسیاری از شرقشناسان، یاقوت حَمَوی را به واسطهٔ مُعجمالبُلدان میشناسند و به همین دلیل، او را جغرافیدان میدانند، اما او در نحو، تاریخ و تاریخ ادبیات نیز پژوهش کرده و آثاری در این حوزهها نیز نگاشته است.
- … فیل میتواند از طریق بوی ادرار، خویشاوند خود را از غریبه تشخیص دهد؟ (در تصویر)
- … تامکورد — پیوندی از انگور کونکورد و سلطانی — پیش از دریافت مجوز پرورش، به مدت ۱۷ سال مورد آزمایش قرار گرفت؟
- … مارکوس آئورلیوس، یکی از پنج امپراتور خوب در روم باستان، فیلسوفی مطرح در مکتب رواقی بود؟
- … کتاب ۸۵ روش برای بستن کراوات، روشهای بستن کراوات را با مفاهیم و فرمولهای ریاضی توضیح میدهد؟
- … برپایهٔ آنچه در اِنوما اِلیش آمده است، بابِلیان اعتقاد داشتند که انسان از خون یک خدای قربانیشده آفریده شده است تا خدمتکارِ خدایان باشد؟
- … در نخستین انتخابات مجلس شورای ملی، افراد ورشکسته حق رأی نداشتند؟
ویکیپدیا دانشنامهای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته میشود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد میتواند مقالههای آن را ویرایش کند. هدف ویکیپدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبانهای زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکیمدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکیواژه، ویکیکتاب، ویکیگفتاورد، ویکیخبر، ویکیدانشگاه، ویکیسفر، ویکیداده و ویکیگونه را پدیدآوردند. ویکیپدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکیپدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکیپدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب میشود. ویکیپدیای فارسی هم اکنون (۸ فروردین ۱۴۰۳ خورشیدی) ۹۹۶٬۹۰۳ نوشتار دارد.
- تیراندازیهای گسترده و انفجارهایی در تالار کروکوس سیتی (در تصویر) در شهر کراسنوگورسک، روسیه باعث کشتهشدن حداقل ۱۳۷ نفر شد.
- ولادیمیر پوتین برای بار پنجم برنده انتخابات ریاست جمهوری اعلام شد.
- در مراسم اسکار، اوپنهایمر هفت جایزه از جمله جایزهٔ بهترین فیلم را به دست آورد.
- آکیرا توریاما، هنرمند مانگا ژاپنی و مؤلف دراگون بال، در ۶۸ سالگی درگذشت.
- سوئد رسماً سی و دومین کشور عضو ناتو شد.
امروز: چهارشنبه، ۲۷ مارس ۲۰۲۴ میلادی برابر ۸ فروردین ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری (UTC)
روز جهانی تئاتر،
- اولین شب قدر
- رویدادها
- ۱۷۹۴ - نیروی دریایی ایالات متحده (در تصویر) پایهگذاری شد.
- ۱۸۳۰ - زمین لرزه بزرگی در مازندران مناطق شمیرانات و دماوند در تهران را تقریباً بطور کامل ویران کرد.
- ۱۹۷۷ - برخورد دو هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ در فرودگاه تنریف از جزایر قناری و کشته شدن ۵۸۳ نفر در این سانحهٔ هوایی.
- زادروزها
- ۱۸۴۵ - زادروز ویلهلم کنراد رونتگن فیزیکدان آلمانی، کاشف اشعه ایکس، برندهٔ اولین جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۰۱
- ۱۸۸۶ - زادروز لودویگ میس فن در روهه معمار آلمانی-آمریکایی، سومین مدیر باوهاوس از سال۱۹۳۰ تا ۱۹۳۳
- ۱۹۱۲ - زادروز جیمز کالاهان سیاستمدار انگلیسی، نخستوزیر بریتانیا از سال ۱۹۷۶ تا ۱۹۷۹
- ۱۹۵۵ - زادروز ماریانو راخوی سیاستمدار اسپانیایی، نخستوزیر اسپانیا از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۸
- ۱۹۶۳ - زادروز کوئنتین تارانتینو کارگردان، هنرپیشه و فیلمنامهنویس آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار بهترین فیلمنامهنویس
- ۱۹۷۰ - زادروز ماریا کری بازیگر و خوانندهٔ سبک پاپ و سول اهل ایالات متحده آمریکا
- ۱۹۸۴ - زادروز نثاراحمد بهاوی تکواندوکار افغان
- درگذشتها
- ۱۱۹۱ - درگذشت کلمنت سوم از پاپهای کلیسای کاتولیک رم
- ۱۶۲۵ - درگذشت جیمز یکم پادشاه انگلستان
- ۱۹۶۸ - درگذشت یوری گاگارین اولین فضانورد جهان
- ۱۹۷۲ - درگذشت موریس اشر هنرمند گرافیست هلندی
- ۲۰۰۲ - درگذشت بیلی وایلدر کارگردان، فیلمنامهنویس، تهیه کننده و روزنامهنگار آمریکایی اتریشیتبار، برندهٔ ۶ جایزه اسکار، دریافت کنندهٔ تندیس یک عمر دستاورد هنری
- ۲۰۰۶ - درگذشت استانیسواو لم نویسندهٔ لهستانی آثار علمی-تخیلی، خالق سولاریس