साहित्य अकादमी पुरस्कार विजेत्यांची यादी (तेलुगू)
साहित्य अकादमी पुरस्कार हा एक साहित्यिक सन्मान आहे जो एकूण २४ भाषांमध्ये दिला जातो आणि तेलुगू भाषा ही यापैकी एक भाषा आहे. हा भारतातील दुसरा सर्वोच्च साहित्यिक सन्मान आहे. साहित्य अकादमी "जगभरात भारतीय साहित्याचा प्रचार" करण्याच्या उद्दिष्टाने हा पुरस्कार देते. अकादमी दरवर्षी "साहित्यिक गुणवत्तेची उत्कृष्ट पुस्तके" असलेल्या लेखकांना हा पुरस्कार प्रदान करते.[१]
१९५५ पासून हा पुरस्कार दिला गेला आहे आणि फक्त १९५८, १९५९, १९६६, १९६७, १९६८, १९७६, व १९८० मध्ये दिला गेला नाही.
विजेते
[संपादन]| वर्ष | लेखक | कृति | शैली |
|---|---|---|---|
| १९५५ | सुरवरम् प्रताप रेड्डी † | आंध्रलु सांधिक चरित्रमु | सामाजिक इतिहास |
| १९५६ | बुलुस वेंकटेश्वरुलु | भारतीय तत्त्वशास्त्रमु | सर्वेपल्ली राधाकृष्णन यांच्या हिस्ट्री ऑफ इंडियन फिलॉसफी चे भाषांतर |
| १९५७ | चिरंतनानंद स्वामी | श्रीरामकृष्णानि जीवित चरित्र | चरित्र |
| १९५८ | पुरस्कार वितरण नाही | ||
| १९५९ | पुरस्कार वितरण नाही | ||
| १९६० | पोणांगी श्रीराम अप्पारावु | नाट्यशास्त्रमु | साहित्यिक टीका |
| १९६१ | बालनथ्रापु रजनीकांत राव | आंध्र वाग्येयकार चित्रमु | चरित्र |
| १९६२ | विश्वनाथ सत्यनारायण | विश्वनाथ मध्यक्कारलु | कवितासंग्रह |
| १९६३ | टी. गोपीचंद | पंडित परमेश्वर शास्त्री वीलुनामा | कादंबरी |
| १९६४ | जी. जोशुआ | क्रीष्टु चरित्र | कविता |
| १९६५ | आचार्य रायप्रोलु सुब्बाराव | मिश्रमंजरी | कवितासंग्रह |
| १९६६ | पुरस्कार वितरण नाही | ||
| १९६७ | पुरस्कार वितरण नाही | ||
| १९६८ | पुरस्कार वितरण नाही | ||
| १९६९ | तुम्मल सीताराममूर्ति | महात्मा कथा | कविता |
| १९७० | डी. बालगंगाधर तिलक † | अमृतम् कुरिसिना रात्रि | कवितासंग्रह |
| १९७१ | थापि धर्मराव | विजय विलासुम: हृदयोल्लास व्याख्या | साहित्यिक टीका |
| १९७२ | श्री श्री | श्री श्री साहित्यमु | कवितासंग्रह |
| १९७३ | सी. नारायण रेड्डी | मंतलु मानवुडु | कवितासंग्रह |
| १९७४ | दाशरथि | तमिरम् तो समरम् | कवितासंग्रह |
| १९७५ | बोयी भीमन्ना | गुडिसेलु कालिपोतुन्नै | कवितासंग्रह |
| १९७६ | पुरस्कार वितरण नाही | ||
| १९७७ | कुंदुर्ति आंजनेयुलु | कुंदुर्ति कृतुलु | कवितासंग्रह |
| १९७८ | डी. वी. कृष्ण शास्त्री | कृष्ण शास्त्री कृतुल (६ खंड) | कविता व नाटक |
| १९७९ | पी. नारायणाचार्य | जनप्रिय रामायण | कवितासंग्रह |
| १९८० | पुरस्कार वितरण नाही | ||
| १९८१ | वी. आर. नार्ला | सीता जोस्यम | नाटक |
| १९८२ | आई. सरस्वती देवी | स्वर्णकमलालु | कथासंग्रह |
| १९८३ | रावुरी भारद्वाज | जीवन समरम् | रेखाचित्र |
| १९८४ | आलूरि बैरागी † | अगम गीति | कवितासंग्रह |
| १९८५ | पी. पद्मराजु † | गालिवाना | कथासंग्रह |
| १९८६ | जी. वी. सुब्रह्मण्यम् | आंध्र साहित्य विमर्श आंग्ल प्रभावम् | समालोचना |
| १९८७ | आरुद्र | गुरजाड गुरुपीठम | समालोचना |
| १९८८ | राचमल्लु रामचंद्र रेड्डी † | अनुवाद समस्यालु | समालोचना |
| १९८९ | एस. वी. जोगाराव | मणिप्रवाळमु | निबंधसंग्रह |
| १९९० | के. शिवा रेड्डी | मोहना! ओ मोहना! | कवितासंग्रह |
| १९९१ | भामिडिपाटि रामगोपालम् | इट्लु, मी विधेयुडु | कथासंग्रह |
| १९९२ | मालती चंदूर | हृदयनेत्री | कादंबरी |
| १९९३ | मधुरांतकम राजाराम | मधुरांतकम् राजाराम कथळु | कथासंग्रह |
| १९९४ | गुंटूर शेषेन्द्र शर्मा | काल रेखा | समालोचना |
| १९९५ | कालीपटनम रामाराव | यज्ञम तो तोम्मिदी | कथासंग्रह |
| १९९६ | केतु विश्वनाथ रेड्डी | केतु विश्वनाथ रेड्डी कथलु | कथासंग्रह |
| १९९७ | अजंता (पी. वी. शास्त्री) | स्वप्न लिपि | कवितासंग्रह |
| १९९८ | बलिवड कांता राव | बलिवड कांता राव कतलु | कथासंग्रह |
| १९९९ | वल्लमपट्टि वेंकट सुब्बय्या | कथा शिल्पम | निबंधसंग्रह |
| २००० | एन. गोपी | कालान्नि निद्र पोनीव्वनु | कवितासंग्रह |
| २००१ | तिरुमल रामचंद्र † | हम्पी नुंची हड़प्पा दाका | आत्मकथा |
| २००२ | चेकुरी रामाराव | स्मृति किणांकम | निबंधसंग्रह |
| २००३ | उत्पल सत्यनारायणाचार्य | श्रीकृष्ण चंद्रोदयमु | कवितासंग्रह |
| २००४ | डी. नवीन | कालरेखलु | कादंबरी |
| २००५ | अब्बूरि छाया देवी | तन मार्गम् | कथासंग्रह |
| २००६ | मुनिपल्ले राजू | अस्तित्त्वनदम आवली तीराना | कथासंग्रह |
| २००७ | गड़ियारम रामकृष्ण शर्मा † | शतपत्रमु | आत्मकथा |
| २००८ | चिटिप्रोलु कृष्णमूर्ति | पुरुषोत्तमुडु | कवितासंग्रह |
| २००९ | यार्लगड्डा लक्ष्मी प्रसाद | द्रौपदी | कादंबरी |
| २०१० | सैयद सलीम | कालुतुन्ना पूलातोटा | कादंबरी |
| २०११ | शामला सदाशिव | स्वर लयालु | निबंधसंग्रह |
| २०१२ | पी. सुब्बरामय्या | पेद्दीबोटला सुब्बरामय्या कथाळु (भाग–1) | कथासंग्रह |
| २०१३ | कात्यायनी विद्महे | साहित्‍यआकाशमलो सगम | निबंधसंग्रह |
| २०१४ | राचपालेम चंद्रशेखर रेड्डी | मना नवलाललु - मना कथानिकलु | समालोचना |
| २०१५ | वोल्‍गा | विमुक्त | कथा |
| २०१६ | पापिनेनि शिवशंकर | रजनीगंधा | कविता |
| २०१७ | देवी प्रिया | गाली रंगु | कविता |
| २०१८ | कोलकलुरी हनोख विमर्सिनी | कोलकलुरी हनोख विमर्सिनी | निबंध |
| २०१९ | बंडी नारायणस्वामी | सप्तभूमी | कादंबरी |
| २०२० | निखिलेश्वर | अग्निस्वासा (२०१५-२०१७)[२] | कविता |
| २०२१ | गोरेटी वेंकन्ना | वल्लंकी तालम्[३] | कविता |
| २०२२ | मधुरंथकम नरेंद्र | मनोधर्मपरागम्[४] | कादंबरी |
| २०२३ | टी. पतंजली शास्त्री | रामेश्वरम काकुलू मेरीकोनी कथलु[५] | कथासंग्रह |
- † – मरणोत्तर प्रदान
संदर्भ
[संपादन]- ^ "अकादेमी पुरस्कार". साहित्य अकादमी. १ ऑगस्ट २०१७. १५ सप्टेंबर २०१६ रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. १३ डिसेंबर २०२४ रोजी पाहिले.
- ^ "Sahitya Akademi announces 2020 Odia, Malayalam awards". The Hindu. 24 August 2021.
- ^ K. Sreenivasarao (30 December 2021). "List of Winners - 2021" (PDF). Sahitya Akademi.
- ^ "Sahitya Akademi Award 2022" (PDF). Sahitya Akademi. 22 December 2022. 22 December 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "कृष्णात खोत यांच्या "रिंगाण" कादंबरीला साहित्य अकादमीचा पुरस्कार". 3 डिसेंबर 2024 रोजी पाहिले.