मी अभिनव गारुळे, CIS-A2K, मराठी विकीमेडिया प्रकल्प, भाषा संयोजक शैक्षणिक जबाबदारी वाढल्यामुळे भाषा संयोजक पदावर ३१ ऑगस्ट २०१६ रोजी राजीनामा दिला आहे. मराठी विकी समुदायाकडून गेल्या वर्षात बरेच मार्गदर्शन मिळाले, त्याबद्दल आपल्या सर्वांचे खूप खूप धन्यवाद. यापुढे मराठी विकीसाठी मी स्वयंसेवक म्हणून योगदान देतच राहीन.
लवकरच, नवीन भाषा संयोजक जागेचा संदेश आपल्या समोर ठेवीन.
मराठी विकीमेडिया प्रकलपासाठी भाषा संयोजक या पदासाठी नोटीस CIS-A2K च्या संकेत स्थळावर येथे अपलोड केली आहे.
अधिक माहितीसाठी tanveer@cis-india.org येथे संपर्क साधू शकता. बायोडाटा, Resume, Cover-letter पाठविण्याची अंतिम मुदत २० ऑक्टोबर २०१६ आहे.
जवळपास एका वर्षानंतर मी मराठी विकिपीडियावर कमबॅक करत आहे. बऱ्याच दिवसांपासून माझ्या मनात एक विचार घोळत होता. ज्याप्रमाणे इंटरनेटवर Quora ही एक साईट आहे जेथे कोणीही एखादा प्रश्न विचारतो व त्याला त्याचे Sufficient उत्तर मिळते अगदी त्याचप्रमाणे आपण मराठी विकिपीडियावर सुद्धा एक पेज तयार करू शकतो का, की जेथे कोणाही जिज्ञासू आपला प्रश्न विचारू शकतो व त्याचे उत्तर त्या-त्या क्षेत्रातील कोणीही जाणकार देऊ शकतो. याने ज्या लोकांना इंग्रजी भाषेची अडचण आहे असे लोकही याने आपले शंका निराधन करू शकतात. कृपया अॅक्टिव्ह सदस्यांनी या विषयावर आपले मत नोंदवावे.
मला वाटते हा चांगला उपक्रम ठरेल. मिळालेल्या उत्तरांतून विकिपीडियावरील लेखांमध्ये भर घालता येईल. जर लेख नसतील तर ते बनविता येतील. किमानपक्षी मराठी लिहिता-वाचणाऱ्यांची वर्दळ येथे वाढेल.
धन्यवाद अभय आपल्या सहकार्याबद्दल. इतर सदस्यांनाही आवाहन आहे की या विषयावर आपले मत नोंदवावे जेणेकरून या कार्याच्या दृष्टीने लवकरात लवकर पाऊल उचलता येईल.
फेब्रूवारी २०१७ साठी संपादनेथॉनेथॉनसाठी लिहिण्यासाठी नेहमीपेक्षा वेगळे ज्ञानकोशीय रोचक विषय सुचवावेत असे आवाहन करत आहे. पणजीचा गाव ( आईच्या आजीचा गाव) हा असाच एक विषय सुचवत आहे. आईच्या आईच्या आईचा (मॅटर्नल पणजीचा गाव कोणता होता याची माहिती घ्यायची आणि त्या गावा बद्दल ज्ञानकोशीय लेखन करावयाचे असा एक विचार, इतरांनीही असे काही वेगळे विषय सुचवावेत.
मुक्ताईनगर फार व धार्मिक तालुका आहे कारण मुक्ताईनगर फार प्राचीन गोष्टीशी निगळीत आहे.आदिशक्ती मुक्ताई नावाचे फार प्राचीन दैवत आहे
शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूर येथे संपादन कार्यशाळा
नमस्कार सदस्य,
राज्यशास्त्र विभाग, शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूर आणि CIS-A2K यांच्या संयुक्त विद्यमाने पदव्युत्तर व संशोधन करणारे विद्यार्थी यांच्यासाठी संपादन कार्यशाळा दि.१५ डिसेंबर २०१६ रोजी दुपारी ३ ते ६ या वेळेत आयोजित करण्यात आली आहे. स्थळ - राज्यशास्त्र विभाग संगणक कक्ष. तरी अनुभवी संपादकांनी अवश्य यावे व सहकार्य करावे ही विनंती.
आपण येत असाल तर subodhkiran@gmail.com वर मेल पाठवावी.
नमस्कार सदस्य,
पर्यावरण शास्त्र विभाग, शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूर आणि CIS-A2K यांच्या संयुक्त विद्यमाने पदव्युत्तर व संशोधन करणारे विद्यार्थी यांच्यासाठी संपादन कार्यशाळा दि.२३ डिसेंबर २०१६ रोजी दुपारी ३ ते ६ या वेळेत आयोजित करण्यात आली आहे. स्थळ - पर्यावरण शास्त्र विभाग संगणक कक्ष. तरी अनुभवी संपादकांनी अवश्य यावे व सहकार्य करावे ही विनंती.
आपण येत असाल तर subodhkiran@gmail.com वर मेल पाठवावी.
औरंगाबाद येथील कृषी प्रदर्शनात मराठी विकिपीडियाचा माहितीकक्ष
महाराष्ट्र शासन आयोजित कृषी प्रदर्शन - औरंगाबाद २४ ते २७ डिसेंबर २०१६ मध्ये 'जलबिरादरी'या संस्थेसोबत CIS-A2K च्या वतीने मराठी विकिपीडिया माहिती कक्ष प्रचारासाठी नियोजित आहे. पाणी या विषयाला धरून ज्या ज्या गावांमध्ये मागील दुष्काळात कामे झालेली आहेत, त्या गावांचे लेख या निमित्ताने तयार करण्यास सुरुवात होईल. तसेच कृषी क्षेत्रातील अभिनव प्रयोग व शास्त्रीय माहिती आणण्याविषयी एक प्रशिक्षण सत्र होईल. तरी विकिपीडिया सदस्यांनी आपल्या सूचना,कल्पना द्याव्यात. सहभागासाठी माझ्याशी मेलवर (subodhkiran@gmail.com) जरूर संपर्क साधावा.
--सुबोध कुलकर्णी (चर्चा) १४:०२, १९ डिसेंबर २०१६ (IST)[reply]
Elinor Ostrom चे मराठीकरण एलिनोर ऑस्ट्रोम असे होईल.
याशिवाय एलिनोर ओस्ट्रोम (स्कॅन्डिनेव्हियन उच्चार), एलीनोर ऑस्ट्रोम आणि एलिनोर ओस्ट्रम या शीर्षकांकडून पुनर्निर्देशन असावे म्हणजे शुद्धलेखनातील त्रुटींबद्दल काळजी करावी लागणार नाही.
राज्य मराठी विकास संस्थेच्या वतीने 'मराठी पंधरवड्यानिमित्त' विषयतज्ञांसोबत संपादन कार्यशाळा
१ ते १५ जानेवारी दरम्यान 'मराठी भाषा पंधरवडा' साजरा करण्यात येतो. यावर्षी महाराष्ट्रातील विविध विद्यापीठे व महाविद्यालयांमध्ये राज्य मराठी विकास संस्थेच्या वतीने विषयतज्ञांसोबत संपादन कार्यशाळा आयोजित करण्यात येत आहेत. यासाबंधीचे अधिक तपशील या दुव्यावर पहा.
नविन खाते सुरु करण्या विषयी
सध्या आम्ही मराठी विकास संस्था महाराष्ट्र राज्य, यांच्या मदतीने मराठी पंधरवड्याच्या निमित्ताने वेगवेगळ्या विद्यापीठांमध्ये विकीपिडीया प्रशिक्षणे घेत आहोत. मला वाटले की त्यामधील काही मुद्दे मोठ्या प्रमाणावर समोर येत आहे. आणि विकीच्या सर्वसामान्य चेहेऱ्या विषयी आपण काही बाबी ठरवणे आवश्यक आहे.
नविन खाते तयार करण्याच्या पाना विषयी - यातील भाषांतर/लिखाण दुर्बोध आहे, आणि नव्याने विकीपिडीयावर येऊ इच्छीणाऱ्यांसाठी सोयीचे नाही. भाषेच्या ज्ञानाची काही उत्त्युच्च पातळी गृहित धरुन ह्या पानाची निर्मिती केली गेली आहे असे वाटते. त्यामुळे ह्या पानाची भाषा सर्वसामान्य खेड्यातून आलेल्या मराठी भाषीकास कळावी अश्या स्वरुपाची करण्यात यावी. असा माझा प्रस्ताव आहे.
विकीपीडीयावर लेखन करणाऱ्यांबाबत काही किमान अपेक्षांची जंत्री - विकीपिडीयाच्या मुक्त स्त्रोत विचारधारेला अनुसरुन तयार करण्यात यावी, जेणेकरुन आपल्याला लोकांना विकीपिडीयावर लिखाण करण्यासाठी आवाहन करणे सोपे जाईल.
विकीपिडीया संपादकांच्या उच्च मंडळींनी नविन लेखकां कडुन काय अपेक्षा कराव्यात - यांचीही जंत्री आपण आपल्या सोयीसाठी करावी असे मला वाटते आहे.
श्रीमहाशुन्य ००:२१, १५ जानेवारी २०१७ (IST)
द सेंटर फॉर इंटरनेट अँड सोसायटी - अॅक्सेस टू नाॅलेज (CIS-A2K)कार्यक्रम अधिकाऱ्यांची पुणे-मुंबई भेट
नमस्कार विकिपीडियन्स,
तन्वीर हसन,कार्यक्रम अधिकारी-द सेंटर फॉर इंटरनेट अँड सोसायटी - अॅक्सेस टू नाॅलेज (CIS-A2K) येत्या २४-२६ जानेवारी या कालावधीत कोल्हापूर व पुणे दौऱ्यावर आहेत. आपल्याला खालील भेटींमध्ये सहभागी होवून मराठी विकिमेडिया प्रकल्पांच्या वृद्धीसाठी चर्चा करावयाची असल्यास जरूर कळवावे.आमचा नियोजित भेटींचा कार्यक्रम खालीलप्रमाणे आहे -
दि.२४ जानेवारी - शिवाजी विद्यापीठ, कोल्हापूर
दि.२५ जानेवारी - महाराष्ट्र ग्रंथोत्तेजक संस्था, पुणे ; महाराष्ट्र नाॅलेज कॉरपोरेशन, पुणे
द सेंटर फॉर इंटरनेट अँड सोसायटी - अॅक्सेस टू नाॅलेज (CIS-A2K)च्या वतीने २०१७ मधील कार्यशाळा २० ते २२ फेब्रुवारी या कालावधीत बेंगळूरु येथे आयोजित केली आहे.
ट्रेन द ट्रेनर (TTT) कशासाठी?
ट्रेन द ट्रेनर हा निवासी प्रशिक्षण वर्ग आहे.विकिपीडिया सदस्यांमध्ये विविध कौशल्ये व नेतृत्व विकसित करणे हे उद्दिष्ट आहे.२०१३, २०१५, २०१६ मध्ये असे वर्ग आयोजित केले गेले.
कोणासाठी?
कोणताही विकिमिडिया सदस्य,कुठल्याही भाषेत काम करणारा
ज्यांची ५००+ संपादने झाली आहेत
पूर्वी अशा कार्यशाळेत सहभागी न झालेले
सदस्यांनी पुढील लिंकवर असलेला गुगल फॉर्म भरावा. प्रवास, निवास व इतर खर्च CIS तर्फे केला जाईल.
आपणही अधिक तपशील पहा व सदस्यांना जाण्यासाठी प्रेरित करा.
पुढील लिंक - CIS-A2K/Events/Train the Trainer Program/2017
काही शंका अथवा स्पष्टीकरण हवे असल्यास जरूर संपर्क करा.
मिडिया विकी प्रशिक्षण कार्यशाळा २०१७:सहभागासाठी आवाहन
द सेंटर फॉर इंटरनेट अँड सोसायटी - अॅक्सेस टू नाॅलेज (CIS-A2K)च्या वतीने २०१७ मधील कार्यशाळा २४ ते २६ फेब्रुवारी या कालावधीत बेंगळूरु येथे आयोजित केली आहे.
मिडिया विकी प्रशिक्षण (MWT) कशासाठी?
हा निवासी प्रशिक्षण वर्ग आहे.विकिपीडिया सदस्यांमध्ये विविध तांत्रिक कौशल्ये व नेतृत्व विकसित करणे हे उद्दिष्ट आहे.मराठी विकिपीडिया मध्ये अनेक तांत्रिक उणीवा आहेत.म्हणून सक्रीय सदस्यांनी यात जरूर सहभागी व्हावे.पूर्वी अशा कार्यशाळेत सहभागी न झालेले सदस्य येऊ शकतात.
सदस्यांनी पुढील लिंकवर असलेला गुगल फॉर्म भरावा. प्रवास, निवास व इतर खर्च CIS तर्फे केला जाईल.
आपणही अधिक तपशील पहा व सदस्यांना जाण्यासाठी प्रेरित करा.
पुढील लिंक - Media Wiki Training 2017
१) बोलीमराठी असे वेगळे नामविश्व असावे. जे मुलत: विकिपीडिया नामविश्वाप्रमाणेच पण स्वतंत्र काम करेल जेणे करुन त्यातील माहिती दाखवा लपवा साचातून मुख्य लेखनामविश्वातील मुख्यलेखाच्या तळाशी लावण्याची अनुमती देता येईल. (फायदे: मुख्य नामविश्वात चालवलेल्या बॉट्सकडून बोली लेखनात फरक पडणार नाही, आणि मुख्य लेखविषयाची किमान तोंड ओळख बोलीतून होऊ शकेल ज्यामुळे बोलीभाषकांना विज्ञानादी विषयांची किमान तोंडओळख सोपी होईल.)
२) प्रमाणमराठीत ज्ञानकोशीय उल्लेखनीयता असलेला लेख आधीपासून उपलब्ध असावा. (म्हणजे उल्लेखनीयता निश्चितीच्या समस्या उद्भवणार नाहीत)
३) बोलीभाषांमधील मनुष्यबळाची अनुपलब्धता बघता त्यांनी एकच मोठा लेख अथवा अर्धवट लेख बनवून ठेवण्या पेक्षा एक ते दोन परिच्छेदांचे बोलीमराठी नामविश्वात लेखन करावे, आणि दाखवा लपवा साचात मुख्य नामविश्वातील लेखांच्या तळाशी लावावे ज्यामुळे बोली वाचकांना प्रमाण मराठीतील विषय समजणे सोपे जाईल.
४) बोली भाषेतील किमान तीन सक्रीय सदस्य उपलब्ध होई पर्यंत सामाजिक, राजकीय विवाद्य विषयात बोलीभाषा लेखन अलाऊड करु नये म्हणजे विकिपीडिया तटस्थतेची काळजी घेणे सोपे जाईल.
५) बोलीमराठी नामविश्वास बोलीभाषेतील शब्द आणि व्याकरण सोडता उर्वरीत मराठी विकिपीडिया समुदाय लेखन संकेत आणि प्रचालकांचे नियंत्रण लागू असेल.
सध्या तरी स्वतंत्र बोलीमराठी या नामविश्वाची गरज वाटत नाही. १००च्या आसपास अशा लेखांची संख्या गेल्यावर स्वतंत्र नामविश्वाचा विचार स्वागतार्ह राहील. तोपर्यंत अशा लेखात एखादा साचा करून डकवावा.... असे माझे मत -- संतोष दहिवळ (चर्चा) २०:०९, २५ जानेवारी २०१७ (IST)[reply]
दहिवळांच्या मताशी सहमत. एखाद्या बोलीभाषेत पुरेसे लेख/मजकूर असल्यास नवीन विकिपीडिया करण्याचाही विचार करता येईल. अर्थात, नवीन विकिपीडिया प्रस्तावित करण्यासाठीचा निकष नक्कीच कठीण आहे.
याशिवाय, अशा लेखांमध्ये मराठीतून निदान प्रस्तावना तरी असावी (विश्वकोशीय शैलीत). बोलीभाषेचा वापर योग्य त्या ठिकाणी असावा.
कॅथलिक चर्चचे पवित्र सैक्रमन्ट हा बोली भाषेतील लेख प्रमाण मराठी वाचकांसाठी कठीण आहे. तो साध्या मराठीत दुरुस्त कारणे शक्य आहे. म्हणून तो बोलीभाषेतील लेख वगळावा किंवा दुरुस्त करावा.प्रसाद साळवे १८:५६, २८ जानेवारी २०१७ (IST)
जुन्या संदर्भ साहित्याचे डीजीटायझेशन व विकिस्रोत कार्यशाळा
नमस्कार सदस्य,
वर उल्लेखित कार्यशाळा दि. १७ व १८ फेब्रुवारी २०१७ रोजी आयोजित करण्यात आली आहे. यासाठी विविध जिल्ह्यातील ग्रंथालयांमधील २० प्रतिनिधींनी नोंदणी केली आहे.
आयोजक :
महाराष्ट्र ग्रंथोत्तेजक संस्था, महाराष्ट्र ज्ञान मंडळ (MKCL), ज्ञान प्रबोधिनी आणि द सेंटर फॉर इंटरनेट अँड सोसायटी - अॅक्सेस टू नॉलेज (CIS-A2K) यांच्या संयुक्त विद्यमाने कृतीतून प्रत्यक्ष अनुभव देत प्रशिक्षण देणारी कार्यशाळा आयोजित केली आहे.
कालावधी :
दि. १७ व १८ फेब्रुवारी २०१७
स्थान :
१७ फेब्रुवारी : ज्ञान प्रबोधिनी - सदाशिव पेठ,पुणे व १८ फेब्रुवारी : महाराष्ट्र ज्ञान मंडळ (MKCL),ICC Trade Tower,'A' wing, 5th Floor, सेनापती बापट रोड,पुणे
साधन व्यक्ती :
प्रा.सदानंद मोरे , प्रा.माधव गाडगीळ,विजय सरदेशपांडे ,प्रा.चाफेकर,उदय पंचपोर,सुबोध कुलकर्णी
उद्दिष्टे :
दि.१७/२/१७
संदर्भ ग्रंथांची निवड करणे, प्राधान्यक्रम ठरविणे, वर्गीकरण करणे
जुन्या ग्रंथ संपदेचे संवर्धन करण्यासाठी डीजीटायझेशन करणे
प्रताधिकार , मुक्त परवाना इ. कायदेशीर बाबी
सदर ग्रंथ संदर्भासाठी इंटरनेटवर उपलब्ध करणे, विविध संकेतस्थळे परिचय
दि.१८/२/१७
PDF मजकुराचे ओसिआर टूल वापरून टेक्स्ट मध्ये रुपांतर करणे
साहित्य प्रथम अर्काईव्हज या संकेत स्थळावर चढविणे
विकिस्रोत वर आणण्यासाठीची प्रक्रिया तांत्रिकदृष्ट्या पूर्ण करणे
अंतिमत: हे ग्रंथ अधिकृतरीत्या इन्टरनेटवर प्रकाशित करणे
२७ फेब्रुवारी हा दिवस मराठी भाषा गौरवदिन म्हणून साजरा करण्यात येतो, ह्या वर्षी मराठी विकिपीडिया आणि महाराष्ट्र शासन संयुक्तिकपणे, महाजालावरील मराठी भाषेतील माहिती वृद्धिंगत करण्याच्या उद्देशाने "एक परिच्छेद मराठी विकिपीडियावर " हा उपक्रम आयोजित करीत आहोत.
शासनाने ह्या अनुषंगाने एक परिपत्रक पण काढले आहे जे राज्यातील सर्व शैक्षणिक संस्था, विद्यापीठे, शासकीय कार्यालये ह्यांना पाठवण्यात आले आहे. अनेक मान्यवर व्यक्तींनी पण ह्या कार्यक्रमात सहभागी होण्याचे आवाहन केलेले आहे. त्या संबंधीच्या जाहिराती वृत्तपत्रे, दूरदर्शन, आकाशवाणी ह्या वरून गेली २-३ दिवस प्रसिद्ध होत आहेत. माननीय मंत्र्यांनी जनतेस ह्या कार्यक्रमात मोठ्या संख्येने सहभागी होण्याचे आवाहन अनेक व्यासपीठांवरून केलेले आहे. तसेच प्रसिद्धी माध्यमांनी पण महाजालावर लिहिण्याविषयी बरीच जागृति लोकांमध्ये निर्माण केली आहे. ह्या सगळ्यांचा परिणाम म्हणून येत्या २७ तारखेला अनेक नवीन लोक मराठी विकिपीडियावर लिखाण करण्यास येण्याची अपेक्षा आहे.
सर्व जेष्ठ संपादकांना नम्र विनंती कि आलेल्या सदस्यांकडून अनेक प्रकारच्या नियमांचे उल्लंघन (अनावधानाने ) होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. तेव्हा अशा परिस्थितीत त्याच्या चुकांचे दुरुस्तीकरण करण्याचे मोठे काम आपणास करायचे आहे. नवीन सदस्यांना एकदम नियम सांगणे आणि त्यांना हटकावणे शक्यतोवर टाळावे आणि लोकांना मुख्य-प्रवाहात सामावून घेण्याचा प्रयत्न करावा.
शासनाच्या मदतीने अनेक आघाड्यांवर जनसामान्यापर्यंत पोहोचण्याच्या ह्या प्रयत्नामुळे मराठी विकिपीडिया लोकाभिमुख होण्यास मदत होईल असे मला वाटते.
आपण सर्वांना मराठी भाषा गौरव दिनाच्या मनःपुर्वक शुभेच्छा ...!
म्हणजे बळकट, काटक मध्यम चणीचा, सावळ्या रंगाचा, सहनशील पण अभिमानी, भांडखोर दिले घेतले असे म्हणणारा - ही आपली १२०० वर्षांपूर्वीची ओळख. आपण वादविवादाला उत्सुक तेव्हाही होतोच की हो. बहुतेक लेखक पुण्यात तर येऊन गेला नसेल ना???
अजून एका "धर्मोपदेशमाला" (इ.स. ८५९) या ग्रंथात आपल्या माय मराठीस सुंदर कामिनीची उपाधी देऊन "नदी प्रमाणे सहज गतीची, सुवर्णासारख्या झळाळत्या रंगाची, मदनाने उद्दाम वर्णाची" असे सालंकृत नावाजले आहे.
इ.स. १२०० च्या आसपास रामचंद्र आणि महादेव यादवांच्या काळात,
तुंगभद्रे पासून ते नर्मदे पर्यंत पसरलेल्या त्यावेळेसच्या सर्वात मोठ्या साम्राज्याचा, सर्वार्थाने समृद्ध अश्या राज्य आणिक रसिक राजांचा
राजाश्रय लाभून, देवगिरीला स्वर्गलोकीचे वैभव उपभोगलेली ही माय मराठी ! ह्या राज्याचे संपूर्ण न्यायदान हे मराठी "मध्येच" चाले.
ह्याच यादवांच्या काळात संत ज्ञानेश्वरानी भगवद्गीतेच्या ७०० श्लोकावर आत्मविलास पूर्ण अशा ९००० ओव्यांचे भाष्य करून, आपला वेलू गगनावरी पोचविला.
"माझा मऱ्हाटीचे बोलू कवतिके|
परि अमृतातेहि पैजा जिंके|
ऐसी अक्षरे रसिके-
मेळवीन|"
वरील ओवी तोच दृढ विश्वास प्रतिबिंबित करत नाही का?
संतपरंपरा आणि त्यांचे अभंग (खरोखरच, शब्दश: आजपर्यंत भंगले नाहीत हे अभंग) तर आपल्या भाषेची जातकुळी किती परमोच्च बिंदुला पोचली होती ह्याचे जीवित उदाहरण- सध्याच्या जमान्यात सांगायचे म्हणजे "डॉक्युमेंटेड प्रूफ !"
ह्या सर्वांनी आपापल्या परीने मराठीवर यथासांग प्रेमही केले, अनेक साज चढविले आणि तिची तिच्याच भाषेत षोडोपचारे पूजाही मांडली.
हया मध्ये बहिणाबाई अहिराणी मध्ये सांगून गेली
माझ्या साठी पांडुरंगा
तुझं गीता-भागवत
पावसात समावतं
माटीमधी उगवतं !
तर राष्ट्र संत तुकडोजी महाराज
या भारतात बंधुभाव नित्य वसू दे, दे वरचि असा दे !
हे सर्व पंथ संप्रदाय एक दिसू दे, मतभेद नसू दे !
असा राष्ट्रीय विचार पेरून गेले.
मध्यंतरी तुर्की, मुघली आक्रमणाने समाज जीवन विस्कळीत झाल्यावरही ह्याच संतसाहित्याने हा वसा चालू ठेवला.
त्यानंतर सर्वार्थाने तसेच राजवैभव ह्या मायमराठीस छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या काळात पुनःश्च प्राप्त झाले. महाराजांनी राज्य शकट हाकण्यासाठी मराठी शब्दकोष करून, आपल्या भाषेवरील खूप मोठ्या प्रमाणावर झालेले परकीय आक्रमण दूर केले.
आणि शंभू राजे, राजाराम महाराज असा प्रवास करत
व्यंकोजी राजांबरोबर तंजावरला स्थिरावली,
सयाजीराव गायकवाडांबरोबर बडोद्याला स्थापित झाली,
महादजी शिंदेंबरोबर ग्वाल्हेरला नांदली,
होळकरांबरोबर इंदूर ला विस्तारली,
पेशव्याच्या काळात राघोबादादांबरोबर थेट अटकेपार पोचली !
नाही म्हणायला, वर सांगितल्या प्रमाणे अखंड वाहणाऱ्या नदी प्रमाणे वाटोवाटेच मिळालेले असंख्य परकीय शब्द रुपी ओढे, नाले आपल्यात सामावत येथ पर्यंत पोचली. जसे आपण अरबांकडून "पान", "खबरबात" घेतले, पोर्तुगीजां कडून बटाटा घेतला,
स्वातंत्र्य प्राप्ती नंतर स्वातंत्र्य वीर वि. दा. सावरकर ह्यांनी ही भाषा शुद्धी चे प्रयत्न केले,
तारीख (फार्सी )- दिनांक
मेयर -महापौर
फीस - शुल्क
डायरेक्टर - दिग्दर्शक
रेडिओ - नभोवाणी
टीव्ही - दूरदर्शन
पण तरीही आजची मराठी ही १२०० वर्षांपूर्वीच्या मराठीहून खूप भिन्न आहे आणि तशी ती शक्य तिथे बाकीच्या भाषेमधून शब्द घेऊन अशीच वाहत राहील, कारण वाहणे हा जीवित नदीचा धर्मच आहे.
अर्थात आज असे फोडायचीही गरज नाहीये कारण आपली जातकुळी ही संत ज्ञानेश्वरांची. ज्या योगेश्वरांनी भगवतद्गीतेमध्ये
यदा यदा हि धर्मस्य ग्लानिर्भवति भारत।
अभ्युत्थानमधर्मस्य तदाऽऽत्मानं सृजाम्यहम्।।
परित्राणाय साधूनां विनाशाय च दुष्कृताम्।
धर्मसंस्थापनार्थाय संभवामि युगे युगे।।
अशी दुर्जनांच्या निर्दालनाची, नाशाची निसंदिग्ध ग्वाही दिली आहे तिथे ज्ञानोबारायांनी त्याच भगवद्गीतेवर भाष्य असलेल्या ज्ञानेश्वरीच्या शेवटी, ज्ञानेश्वरीचे सार असलेले पसायदान मागताना,
दुर्जनांचा नाश नको तर दृष्ट प्रवृत्तीचा नाश होउदे, त्यांचा मध्ये असलेले सद्गुण वाढूदे आणि सगळे एकमेकांचे मित्र, सखा बनून राहूदे असेच मागणे त्याच विश्वात्मक देवाकडे मागितले आहे.
ह्याचप्रमाणे आपण सर्वांनीही दुसऱ्या भाषेचा दु:स्वास न करता, त्या भाषेमधले जे चांगले ते घेऊन, आपल्या भाषेला आपापल्या परीने ह्या निवडीचा यथार्थ विनियोग करून समृद्ध करण्याचा प्रयत्न करूयात, यशाचा सोपान गाठूयात.
नाहीतर हा समृद्ध वारसा अडगळीत जाऊन पडेल आणि कविवर्य यशवंत म्हणतात त्याप्रमाणे
आई म्हणोनी कोणी
आईस हांक मारी
ती हांक येइ कानीं
मज होय शोककारी
नोहेच हांक, माते
मारी कुणी कुठारी
आई कुणा म्हणूं मी ?
आई घरीं न दारीं
आपल्यासाठीही आपल्या माय मराठी ची "condition" अशीच होणार नाही अशी काळजी घेऊ!!!!
इति लेखनसीमा....मनोज इंगुले।
(हे लेखवजा संकलन नावासहित, अग्रेषित केले तर मिळणारे प्रतिसाद आनंद देऊन जाईल)
नमस्कार, गेली काही दिवस औरंगाबादमधील विविध महाविद्यालयांमधे मराठी विकिपीडियावर लेखन कसे करावे याबाबत मला विद्यार्थ्यांशी संवाद साधता आला. विद्यार्थ्यांना खाते तयार करणे ही गोष्ट मोठी कठीण जाते. आपल्या सर्वांच्या अनुभवात ही गोष्ट खूप सोपी आहे. पण अजून काही सोपं करता येईल का असे वाटून गेले. कोणत्या विषयावर लिहायचं ? त्यासाठी नवं पान कुठे उघडते ? असं खूप विद्यार्थ्यांनी विचारलं. गेल्या आठ दिवसात मराठी विकिपीडियावर औरंगाबादहून किती खाते उघडली गेली, किती प्रयत्न केल्या गेले. ते जर मला कळले तर आनंद वाटेल. किती चुका झाल्या, सहा वेळेस आपण खाते उघडल्याची नोंद दिसणे, अशा ब-याच गोष्टींमधे विद्यार्थी अडकले होते. मी मदत केलीच पण खुप लिहायला त्यांना प्रवृत्त करता आले नाही. मराठी अक्षरं उमटतात यातच त्यांना खूप आनंद वाटत होता. असो, मजा आली आभार. हे असं इथेच लिहायचं असतं असे समजून हे लिहिलं. चुभुदेघे.
सर्व प्रथम आपण विषयतज्ञ म्हणून विकिपीडिया कार्यशाळांसाठी वेळ दिलात त्यासाठी आभार.
आपण मांडलेल्या समस्यांशी सहमत आहे. एका दिवशी एका आयपी ॲड्रेसवरून ६ पेक्षा अधिक सदस्य खाती उघडता न येणे हि कार्यशाळा नियोजनातील सगळ्यात मोठी आणि पहिली अडचण आहे हे खरे. दुसरी अडचण विद्यार्थ्यांना मराठी टंक लेखन आधी पासून अवगत नसणे, तिसरी प्रश्न त्यांना दीर्घकाळासाठी आंतरजालावर मराठीतून लिहिते ठेवणे.
अलिकडे (२२ फेब्रुवारी) पंढरपुरच्या कर्मविर भाऊराव पाटील महाविद्यालयासोबत कार्यशाळेचा अनुभव पूर्वनियोजनामुळे शेअर करण्यासारखा ठरला. महाविद्यालयाने विद्यार्थ्यांची नावे आणि इमेल पत्त्यांची यादी गूगल एक्सेलने इमेल केली होती आणि विद्यार्थ्यांची सदस्यखाती प्रचालकीय सुविधेतून उघडून देऊन महाविद्यालयास कळवलेली होती. (एकाच दिवशी दोन महाविद्यालयांसाठी सदस्य एकेक खाती उघडता आली काम बरेचसे चिकट आणि थोडीशी चुक झाली तर एखाद्या विद्यार्थी नावाला दुसऱ्या विद्यार्थ्याचा इमेल पेस्ट झाला तर एका नावाचे खाते दुसराच विद्यार्थी वापरु शकेल ही मोठी जोखीमीची बाजू लक्षात आली-एकुण महाविद्यालयीन समन्वयकाची याबाबत सजगता सुद्धा याबाबत महत्वाची ठरते- असो, या उद्योगाने कार्यशाळेतील अडचण टळली हेही खरे) जोखीम कमी ठेवण्याच्या दृष्टीने आणि महाविद्यालयाची खाती वेगळी ओळखू यावीत म्हणून विद्यार्थ्यांच्या सदस्यखाते नावा मागे KBPECS असे महाविद्यालयाचे आणि विभागाचे नाव मिळून प्रत्यय जोडले.
कर्मविर भाऊराव पाटील महाविद्यालयाच्या देवानंद सोनटक्के सरांनी अजून दोन गोष्टी करुन घेतल्या प्रत्येक संगणकावर 'मराठी गूगल इनपूट टूल'च आधी पासून उपलब्ध असेल याची संगणक शिक्षकांकरवी खात्री करुन घेतलेली होती आणि स्मार्ट फोन वर मराठी टाईप करता तसे करा म्हटले की विद्यार्थी बऱ्याच सहजतेने टंकन करुन लागले. तिसरी गोष्ट विद्यार्थ्यांना नोटबूक मध्ये एकेक परिच्छेद आधीच टंकून आणण्यास सांगितला होता. त्यामुळे ऐन वेळी काय लिहू हे टळले. हे काम बहुतेक सर्व विद्यार्थ्यांनी इमाने इतबारे केले होते (तरीही दोन विद्यार्थ्यांनी कदाचीत कवितांचे कॉपीपेस्टींग मारले -कि त्यांच्याच कविता होत्या अद्याप माहित नाही- आणि नंतरचा गोंधळ मिपावर पाहीलाच असेल)
असाच अजून एक वेगळा प्रयोग न्यू लॉ कॉलेज पुणे येथे विद्यार्थ्यांना इंटर्नशीप ऑफर देऊन (तुर्तास इंग्रजी विकिस्रोत प्रकल्पाशी कॉपीराईटसाठी जोडले) - फॅकल्टीने मनावर घेतले तर अभ्यासातील उपयोजीत विषय देऊन इंटर्नशीपची ऑफर देऊन विद्यार्थ्यांवर अधिक लेखनाची जबाबदारी देऊन दीर्घ काळासाठी जोडता येऊ शकेल.
अजून एक बदल म्हणजे विषयतज्ञ म्हणून विवीध विषयातील ख्यातनाम व्यक्तींना बोलावून त्यांची मुलाखत विद्यार्थ्यांनी घ्यावी आणि ती मिपासारख्या चर्चात्मक मराठी संकेतस्थळावर टाकून त्या व्यक्ती बद्दलचा ज्ञानकोशीय लेख विकिपीडियावर लिहून घेणे म्हणजे दोन्हीही मंच एकमेकांना कसे पुरक आहेत हेही लक्षात येणे आणि दीर्घकाळासाठी लेखनाने जोडले जाणे सोपे होईल असे वाटते.
नमस्कार !
भारतीय संस्कृतीचे एक महत्वाचे अंग म्हणजे सण आणि उत्सव. नजीकच्या काळात येणारा होळीचा सण हा महाराष्ट्र व भारताच्या अन्य प्रांतातही साजरा केला जातो. महाराष्ट्रात विशेषत: कोकण प्रांतात हा सण प्रत्यक्ष होळीच्या दिवसाच्या आधी काही दिवस सुरु होतो. त्यामध्ये स्थानिक लोकसंस्कृती मोठ्या प्रमाणावर अनुभवाला येते.
या वर्षी कोकणात जावून अशी होळी सणाची माहिती संकलित करणे, छायाचित्रे घेणे व हे संकलन विकिपीडियाच्या माध्यमातून सर्वदूर पोचविणे असा मानस आहे. आपल्या सर्वांच्या सहभागाचे ,सहकार्याचे स्वागत आहे.आर्या जोशी (चर्चा)
misalpav.com, maayboli.com, aisiakshare.com, manogat.com इत्यादी चर्चात्मक मराठी संस्थळांवर आवाहन केले तर कदाचित बऱ्यापैकी साहाय्य मिळू शकेल का ते पहावे कारण कोकणात जाणारी मंडळी मराठी विकिपीडियापेक्षा तिकडे अधिक सापडतील.
दुसरे असे की इराण आयर्लंड या देशात आणि अजून काही देशात त्यांच्या त्यांच्या पद्धतीने 'होळी' सदृश्य उत्सव काही वेगळ्या नावाने साजरी केले जातात, त्या बद्दलही कदाचित आढावा घेणे आपणास आवडले तर पहावे.
मी CIS-A2K तर्फे आयोजित ३ दिवसांच्या बंगलोर येथील मिडीयाविकि ट्रेनिंग प्रोग्रॅम MWT2017 मध्ये मराठी विकिपीडिया कडून सहभागी झाले होते. दिनांक २६ फेब्रुवारी पासून आयोजित ह्या कार्यक्रमात कानडा, तामिळ, तेलगू, बंगाली, मल्याळी, ओडिया , पंजाबी, संस्कृत, इंग्रजी वैगरे भाषेचे पण प्रतिनिधी होते. कार्यशाळेत मीडियाविकि, सांगकामे , साचे, टूल्स, विकिडेटा बाबत तसेच इतरही तांत्रिक गोष्टीं बाबत बरेच चांगले शिकायला मिळाले.
दरम्यान च्या काळातच मराठी विकिपीडिया वर मराठी भाषा गौरव दिन निमित्य "एक परिचछेद विकिपीडियावर" ह्या उपक्रम महाराष्ट्र सरकारच्या सहयोगातून साजरा करण्याची धुमश्चक्री मुखपृष्ठावर आणि इतरत्रही दिसत होती. ही तयारी पाहून तर इतर सर्व भाषेचे सदस्य आवर्जून मराठी विकिपीडियाचे मुखपृष्ठ दिवसातून अनेकदा पाहत होते. अनेक सदस्यांनी मराठी विकिपीडिया आणि शासनाच्या सहयोगा बाबत आश्चर्य व्यक्त केले तर बाहुतेक लोक नामांकित व्यक्तीचे व्हिडीओ पाहून अचंबित झाले.. दूरदर्शन, आकाशवाणी आणि इतरही प्रिंट मीडियात मिळालेल्या कव्हरेज ने आणि स्वतः मंत्र्यांचे आव्हान पाहून लोक एकदम चकित झालेत..मराठी विकिपीडियाने मारलेली ही मजल इतरांना प्रेरणा दाय ठरली आणि त्यांनी ही त्याच्या राज्यात अश्याच आशयाचे प्रयत्न करण्याचे ठरवले असे समारोपीय कार्यक्रमात सांगितले.
आम्ही शेवटल्या दिवशी मराठी विकिपीडियावर एक प्रेझेन्टेशन पण दिले. एकंदरीत इतर भाषाच्या तुलानेत मराठी विकिपीडिया खूप चांगली कामगिरी करतो आहे असे चित्र जाणवले. लोकांचा मराठी विकिपीडियाकडे मानाने पाहण्याचा दृष्टिकोन पाहून खूप छान वाटले. अस्मिता१७:३७, २ मार्च २०१७ (IST)[reply]
द सेंटर फॉर इंटरनेट अँड सोसायटी - अॅक्सेस टू नाॅलेज: मराठी भाषा आराखडा (जुलै २०१७ ते जून २०१८)
प्रिय सदस्य,
मी CIS-A2K च्या वतीने मराठी विकिपीडियासाठी संयोजक म्हणून डिसेंबर २०१६ पासून काम करत आहे. पुढील जुलै २०१७ ते जून २०१८ या कालावधीसाठी प्रकल्प प्रस्ताव बनविण्याचे काम CIS-A2K तर्फे सुरु आहे. मागील काही दिवसांत अनेक सदस्यांशी याविषयी देवाणघेवाण झाली. त्यांनी वेळ देऊन आराखड्याच्या बांधणीत मदत केली. त्यांचे मन:पूर्वक आभार.
आपणा सर्वांचे बहुमोल योगदान या प्रक्रियेत असावे असे आम्हाला जरूर वाटते. तयार झालेला मसुदा खालील दुव्यांवर पहा. आपल्या सूचना जरूर द्याव्यात. त्यानुसार आराखड्यात योग्य ते बदल करता येतील. -
अतिशय चांगला आराखडा तयार केला आहे. यातल्या सगळ्या गोष्टींना यश मिळाल्यास मराठी विकिपीडियाला चांगली गति मिळु शकेल. या प्रकल्पांसाठी खुप शुभेच्छा. मी ही जसा वेळ मिळेल तशी मदत करेन.
मा.बाबासाहेब आंबेडकर यांचे व त्यांच्याविषयीचे साहित्य विकिपीडिया व विकिस्रोत वर आणणे
नमस्कार,
मा.बाबासाहेबांच्या शतकोत्तर रौप्य जयंती वर्षाच्या निमित्ताने त्यांचे प्रताधिकारमुक्त झालेले साहित्य विकिस्रोतवर आणण्यासाठी अनेक संस्था व विकी समुदायासोबत नियोजन चालू आहे. यशदा,BARTI तसेच काही विद्यापीठे यांच्याशी चर्चा सुरु आहेत. बा.आं.मराठवाडा विद्यापीठ व आंबेडकर नॉलेज मिशनचे प्रा.सुधीर गव्हाणे यांनीही यासाठी सहकार्य करण्याची तयारी दाखविली आहे. विकिपीडियावरही असेच साहित्य आणायचे आहे. ज्यांना यात सहभागी व्हायचे आहे त्यांनी जरूर संपर्क करावा, सूचना व संपर्कयादी पाठवावी हि विनंती.
-सुबोध कुलकर्णी (चर्चा) ११:३३, २९ मार्च २०१७ (IST)[reply]
मला ह्नया कामात नक्कीच मदत करायला आवडेल. आंबेडकरी साहित्यावर अश्या प्रकारचा व्यापक प्रकल्पही सुरु करता येईल.
Sureshkhole ०२:३४, ३० मार्च २०१७ (IST)
पर्यावरण विषयावर तज्ञांसोबत मराठी विकिपीडिया संपादन कार्यशाळा, सातारा
यशवंतराव चव्हाण इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स, सातारा येथे ड्रोन्गो संस्था, पर्यावरणप्रेमी आणि द सेंटर फॉर इंटरनेट अँड सोसायटी - अॅक्सेस टू नॉलेज (CIS-A2K) यांच्या संयुक्त विद्यमाने ‘पर्यावरण’ या विषयावर विषयतज्ञांसोबत मराठी विकिपीडिया संपादन कार्यशाळा आयोजित करण्यात येत आहे. सदर कार्यशाळा शनिवार दि.१० जून २०१७ रोजी सकाळी ११ ते २ या वेळेत संपन्न होईल. प्रसिद्ध पर्यावरण शास्त्रज्ञ प्रा.माधव गाडगीळ हे या कार्यशाळेत विषयाचे मार्गदर्शन करणार आहेत. विकिपीडिया संपादन मार्गदर्शक म्हणून CIS-A2K चे सुबोध कुलकर्णी असतील. कार्यशाळेसाठी उपस्थित राहायचे असल्यास संपर्क करावा.
-सुबोध कुलकर्णी (चर्चा) १०:४७, ७ जून २०१७ (IST)[reply]
CIS-A2K Technical Wishes 2017 Announcement
Sorry for posting this message in English, please feel free to translate the message
CIS-A2K is happy to announce the Technical Wishes Project beginning July 2017. We now welcome requests from Indic language communities on our Technical Request page. This project, inspired by WMDE, is an effort to document and hopefully resolve the technical issues that have long plagued Indian Wikimedians. For more details, please check our Technical Requests page. Please feel free to ask questions or contact us at tito@cis-india.org and manasa@cis-india.org. Regards. --MediaWiki message delivery (चर्चा) २३:३५, १ जुलै २०१७ (IST)[reply]
सेंटर फॉर इंटरनेट अँड सोसायटी - अॅक्सेस टू नॉलेज (CIS-A2K) द्वारा तांत्रिक सहाय्य २०१७ या प्रकल्पाची घोषणा
नमस्कार! मराठी विकिपीडिया सदस्यांना जाणवणाऱ्या विविध तांत्रिक गरजा व समस्या यांच्यावर समाधानकारक उत्तरे शोधण्यासाठी CIS-A2K द्वारा वरील प्रकल्पाची जुलै २०१७ पासून सुरुवात करण्यात आली आहे. WMDE या प्रकल्पापासून आम्ही प्रेरणा घेतली आहे. आपणास येणाऱ्या तांत्रिक अडचणी व इतर संभाव्य विकासाच्या संधी या विषयी आमच्या Technical Request page या प्रकल्प पानावर मोकळेपणाने मांडाव्यात. मराठी किंवा इंग्रजी भाषेत तुम्ही हे मांडू शकता. अधिक माहितीसाठी tito@cis-india.org किंवा manasa@cis-india.org या ई-मेलवर संपर्क करावा.
--MediaWiki message delivery (चर्चा) २३:३५, १ जुलै २०१७ (IST)[reply]
मराठी वर्ग बाबत
मराठी विकिमध्ये विविध वर्ग आहेत परंतु बहुतांश वर्ग हे इंग्रजी कड्यांशी जोडलेले दिसत नाही. म्हणून माझे सर्व विकि सदस्यांना नम्र निवदेन आहे की, तुम्हाला जे जे वापरातील वर्ग दिसतील त्यांना इंग्रजी कडी जोडा व नवीन वर्ग बनवताना त्यालाही आवर्जून कडी जोडा. इंग्रजी वर्गानुसारच बनवलेले जवळजवळ सर्वच मराठी वर्ग आहेत म्हणून दोघांना एकत्र जोडा.
--संदेश हिवाळेचर्चा२०:५६, ४ जुलै २०१७ (IST)[reply]
मराठी विकिपीडियावर कायदा विषयक अभ्यासक आणि जाणकारांची कमतरता आहे, त्यामुळे रास्त वापर (फेअर डिल) विषयक छायाचित्रांसाठी मराठी विकिपीडिया संचिका परवाना नीती निवड आणि अमंलबजावणीस उपयूक्त सदस्यबळाच्या कमतरतेने बहुतेक सर्व काम बाकी आहे. शिवाय विकिस्रोतवर काम करु इच्छिणाऱ्यांसाठीही कॉपीराईट मार्गदर्शकांची जरुरी असते. या दृष्टीने महाराष्ट्रातील मराठी विद्यार्थी असलेल्या विधी महाविद्यालयातून (लॉ कॉलेज) कार्यशाळा आणि इंटर्नशीप प्रकल्प राबवण्या बाबत आपणाशी चर्चा केली होती. सोबतच फोटोथॉन सारखा कार्यक्रमही करता येईल. या संबंधाने आपले काही कार्य झाले असल्यास माहिती घेणे व स्मरण देणे हा ह्या संदेशाचा उद्देश आहे.
नमस्कार, या उद्देशाने माझी काही समाजाभिमुख वकील, स्वयंसेवी संस्था आणि विधी महाविद्यालयांशी सविस्तर चर्चा झाली आहे. नुकतीच शैक्षणिक वर्षास सुरुवात होत आहे. साधारण सप्टेंबरपासून कार्यशाळा घेण्याचे नियोजन आहे. CIS-A2K च्या तज्ञांसह प्रताधिकार विषयावर प्रशिक्षण वर्ग घेण्याचेही योजत आहोत. या कार्यशाळा व इंटर्नशीप प्रकल्प यांचे नेमके स्वरूप व मुद्दे काय असावेत याविषयी सर्व सदस्यांनी योगदान द्यावे ही विनंती.
प्रिय सदस्य,
असफ बार्तोव्ह (वरिष्ठ कार्यक्रम अधिकारी, नवोदित विकिमीडिया समाज, विकिमीडिया फाउंडेशन) हे २९ ऑगस्ट ते २० सप्टेंबर या कालावधीत भारतातील विविध भाषा समुदायांना भेट देत आहेत.अधिक माहितीसाठी हे पान पहा. या निमित्ताने सीआयएस-ए२के संस्था निवडक विकिपीडिया सदस्यांसाठी (मराठी, इंग्रजी, हिंदी, संस्कृत)पुणे येथे विकिडेटा कार्यशाळेचे आयोजन करीत आहे. यात बार्तोव्ह तांत्रिक जाणकार म्हणून भाग घेतील. महाराष्ट्र ज्ञान महामंडळ (MKCL),ICC Trade Tower,'A' wing, 5th Floor, सेनापती बापट रोड,पुणे येथे १८ व १९ सप्टेंबर रोजी अशी एक कार्यशाळा आयोजित केली आहे.
सध्या सक्रीय असलेल्या आणि विकिपिडीयात आजवर किमान ५०० संपादने पूर्ण केलेल्या सदस्यांना या कार्यशाळेत सहभाग घेता येईल. अशा सदस्यांनी आपली इच्छा आम्हाला लवकरात लवकर कळवावी. यासाठी subodhkiran@gmail.com या पत्त्यावर मेल पाठवावी. निवड झालेल्या सदस्यांचा येण्याजाण्याचा आणि राहण्याचा खर्च सीआयएस तर्फे केला जाईल.
Greetings from Wikimedia India! Wiki Loves Monuments in India is an upcoming photo competition, part of the bigger Wiki Loves Monuments 2017. We welcome you all to be part of it, as participants and as volunteers. The aim of the contest is to ask the general public—readers and users of Wikipedia, photographers, hobbyists, etc.—to take pictures of cultural heritage monuments and upload them to Wikimedia Commons for use on Wikipedia and its sister projects. This in turn would lead to creation of new articles along with development of new articles in Indian languages.
Apologies for writing the message in English. Please feel free to translate the message to your language.
Hello,
We are glad to inform you that Asaf Bartov will visit India in the month of September, and will be conducting local workshops on Wikidata and other recent technologies and tools. You might be aware that Asaf is a promoter and trainer of Wikidata, and before and during this year's Wikimania, Indic Wikimedians from two communities requested Asaf to visit India to conduct more Wikidata workshops. The workshop would include extensive Wikidata training, from absolute beginner level through querying and embedding Wikidata in Wikipedia (incl. infoboxes), as well as a general tools demonstration, including
Quarry. Additionally, time would be made for general Q&A ("ask me anything") to let people use
the opportunity to directly ask a WMF representative anything that they have on their mind. Asaf would come to India on 29 August. Please see the detailed plan here. Please contact here or write to Asaf if you have any question. Regards. -- Titodutta, sent using MediaWiki message delivery (चर्चा) १९:०७, २५ ऑगस्ट २०१७ (IST)[reply]
Featured Wikimedian [September 2017]
Greeting, on behalf of Wikimedia India, I, Krishna Chaitanya Velaga from the Executive Committee, introduce you to the Featured Wikimedian of the Month for September 2017, Swapnil Karambelkar.
Swapnil Karambelkar is one of the most active Wikimedians from the Hindi community. Swapnil hails from Bhopal, Madhya Pradesh, and by profession a Mechanical Engineering, who runs his own firm based on factory automation and education. Swapnil joined Wikipedia in August 2016, through "Wiki Loves Monuments". He initially started off with uploading images to Commons and then moved onto Hindi Wikipedia, contributing to culture and military topics. He also contributes to Hindi Wikibooks and Wikiversity. Soon after, he got extensively involved in various outreach activities. He co-organized "Hindi Wiki Conference" in January 2017, at Bhopal. He delivered various lectures on Wikimedia movement in various institutions like Atal Bihari Hindi University, Sanskrit Sansthanam and NIT Bhopal. Along with Suyash Dwivedi, Swapnil co-organized the first ever regular GLAM project in India at National Museum of Natural Heritage, Bhopal. Swapnil is an account creator on Hindi Wikipedia and is an admin on the beta version on Wikiversity. Swapnil has been instrumental in establishing the first Indic language version of Wikiversity, the Hindi Wikiversity. As asked regarding his motivation to contribute to the Wikimedia movement, Swapnil says, "It is the realization that though there is abundance of knowledge around us, but it is yet untapped and not documented".
वोटींगच्या आधी चर्चा करावी. अशी सुविधा वापरणाऱ्या इंग्रजी शिवाय पश्चिम युरोपीय भाषा वापरणाऱ्या प्रकल्पाचे आणि एका दक्षिण भारतीय भाषीय प्रकल्पाचे उदाहरण द्यावे.
मला आपण सर्वांना सांगण्यात अत्यंत आनंद होतो आहे कि विकिमिडीया इंडिया च्यापटरच्या संचालक मंडळाच्या नुकत्याच पार पडलेल्या निवडणुकां मध्ये मराठी विकिपीडियाचे प्रचालक राहुल देशमुख हे संचालक मंडळाच्या अध्यक्षपदी बिनविरोध निवडून आले आहेत.
मराठी विकिपीडियावर फोटोथोन, महिला संपादनेथॉन, ह्यक्याथोन, वाचन प्रेरणा सप्ताह आदी वार्षिक कार्यक्रम त्यांनी सुरु केले आणि यशस्वी रित्या राबवित आहेत. मराठी विकीवर अनेक तांत्रिक प्रयोग, शासनाचा विश्वकोश प्रताधिकार मुक्त करणे, मराठी भाषा गौरव दिन महाराष्ट्र शासन सोबत मराठी विकिपीडिया हि थीम घेऊन साजरा करणे, मराठी विकिस्रोत ची सुरुवात करणे, शासन तर्फे विकी शिकवण्या महाराष्ट्रातील कान्याकोपऱ्यात आयोजित करणे अश्या त्याच्या आजवर दिलेल्या अभनव योगदानाची हि पावतीच म्हणायला हवी.
राहुल देशमुख हे पेशाने अभियंते असले तरी भाषेबाबत त्याची बांधिलकी त्याचे कामावरून दिसून येते. ते विश्वकोश निर्मिती मंडळाचे तांत्रिक सल्लागार आहेत, विश्वकोशाच्या माहिती तंत्रज्ञान ज्ञानमंडळाचे सल्लागार आहेत तसेच महाराष्ट्रा शासनाच्या भाषा सल्लागार समितीच्या भाषा धोरणातील प्रसार माध्यमे विषयाच्या उपसमितीचे सदस्य आहेत.
विकिमिडीया इंडियाच्या त्यांच्या अध्यक्षीय कारकिर्दीत मराठी विकिपीडियास सोनेरी दिवस लाभोत अशी आशय करूयात. त्याच्या विकिमिडीया इंडियाच्या कार्यकाळासाठी मनापासून शुभेच्छा ...!
सुबोध तू इकडे कसा फुटण्यासारखा टणाटण गपाड्या हाकलतोस आणि तुला कामाचे काय झाले हे कुणी विचारले तर तू एकदम चिडीचूप ..?
अरे तू मराठी विकिपीडियाची नौकरी करतोस न एव्हडा बल्ले लठ्ठ पगार घेतोस, विमानाने फिरतोस ४-४ टाइम विकिपीडियाकडून दाबून खातोस आणि कामाच्या नावाने बोंबा ... अरे थोडी तरी जनाची नाहीतर मनाची ठेव कि ? तू तर मराठी विकिपीडियाचा जावई बापूच झालास रे ... मग बोला दाजीबा ..... काम का नाही झाले ?
रोजच्या रोज कुणाच्याही खांद्यावर बसून म्हणजे कधी विकिमिडीया फाऊंडेशन तर कधी राज्य मराठी विकास संस्था केवळ जाहिरातबाजी करून बापू तू स्वस्तप्रसिद्धी घेत पैसे मस्त बनवतो आहेस. पण ह्या साऱ्या गोष्टीचे निष्पन्न काय झाले हे कधी बोलणार जावई बापू पू पू पू...... ?
केवळ कार्यक्रम हे पैसे उडवण्याचे (कमावण्याचे ) उत्तम साधन आहे, पण त्याचा मराठी विकिपीडियास नेमका काय फायदा झाला ह्याचा पण एक रिपोर्ट देऊ शकतो का दाजीबा तू ?
तू केवळ इकडे येऊन मोठं मोठ्या बाता मारणे बंद कर मराठी विकिपीडिया कार्यकर्त्याच्या कामाचे स्वतःच्या नावाने रिपोर्ट बनविणे आणि ते वर सादर करून आपली तुगाडी भरण्याचा हा तुझा धंदा सगळ्यांना काळाला आहे. तू काय काम केलेस ते सांग विकी स्रोत वर रिपोर्टमध्ये मराठी का मागे ते सांग पहिले,..... बोला न .. बोला दाजीबा. -Me-tuza (चर्चा)
अलीकडे मराठी विकिपीडियातील चर्चापानावर केलेले लेखन
आदरणीय महोदय/या,
आपण अलीकडे मराठी विकिपीडियातील चर्चापानावर केलेले लेखनविशिष्ट व्यक्ती अथवा समुदायास अनुलक्षून आरोप/ असभ्य अथवा असंसदीय भाषा या गटात मोडते असे मांडले गेले आणि वगळले गेले आहे अथवा कोणत्याही क्षणी वगळले जाऊ शकते. विशिष्ट विचार अथवा कृती बद्दल आपली मतांतरे अगदी टीकाही ऐकून घेण्यास मराठी विकिपीडिया समुदाय नेहमीच उत्सुक असतो आणि असेल. अर्थात प्रत्येक व्यक्तीची, समूहाची कृती अथवा विचार आपल्याला पटणारे असतीलच असे नाही, "महात्मा गांधी" म्हणतात त्याप्रमाणे आपली टीका त्या विशिष्ट कृती अथवा विचाराबद्दल आपले अभ्यासपूर्ण मुद्देसूद मतांतर व्यक्त करण्यापर्यंतच मर्यादित ठेवावी, आपण करत असलेल्या टिकेचे चारित्र्यहननात, व्यक्ती अथवा समूहद्वेषात रुपांतरण होणार नाही याची दक्षता घेणे जरूरी आहे. एखादा विचार मुद्दा/कृती पटत नसेल तर काय करावे ? याची माहिती खाली दिली आहे ती पुढे दिली आहे ती वाचावी.
'विकिपीडिया रचनात्मक टिकेचे स्वागत करते', या सुचनेचा विस्तार
...अनुमान आणि नकार या पद्धतीतून जाईल तेव्हाच सत्य जाणता येते. सत्य जाणायचे असेल, तर प्रत्येक प्रस्थापित सत्याला आपण नकार देणे अपेक्षित आहे. त्यासाठी आपण मनाने व बुद्धीने मुक्त असणे आवश्यक आहे. समाजव्यवस्थादेखील मुक्त असली पाहिजे.... [१];वादे वादे जायते तत्व(/शास्त्र) बोध ज्याचा अर्थ वाद विवादानेच सत्याचा बोध होतो. विकिपीडियातील लेखाचा आवाका त्याची निष्पक्षता आणि खोली चर्चापानांवरून सर्व बाजू लक्षात घेऊन होणाऱ्या चर्चेवर अवलंबून असते. त्यामुळे आपली मतांतरे मराठी विकिपीडियाच्या निष्पक्षतेच्या आणि विश्वासार्हतेच्या दृष्टीने बहूमुल्य असणार आहेत.
परस्परांशी चर्चा करताना फक्त भाषेत केवळ असभ्यता आणि निराधार आरोप टाळावेत एवढीच अभिलाषा सदस्यांकडून असते.आपण काही महत्त्वपूर्ण मुद्दा मांडू इच्छित असाल तर तो मुद्दा बाजूस पडून विषयांतर होऊन आपल्या मुद्द्याच्या काही महत्त्वपूर्ण बाजूंचे नुकसान होऊ शकते हे लक्षात घेऊन व्यक्तिगत अथवा भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक स्वरूपांची टीका कटाक्षाने टाळावी.
हि संसदीय भाषेची अपेक्षा, विकिपीडिया सदस्यांच्या आपापसातील संवादापुरती मर्यादीत आहे ; लेखातील लेखनाच्या संदर्भाने लागणाऱ्या अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या आड येत नाही आणि लेखातील लेखन करताना संदर्भासहीत असलेल्या विश्वकोशीय परिघात बसणाऱ्या लेखनाच्या लेखन शैलीचे संकेत वेगळे आहेत त्यांचा येथे संबंध नाही.
'एखादा विचार मुद्दा कृती पटत नसेल तर काय करावे ?', या सुचनेचा विस्तार
विकिपीडिया हा ज्ञाकोश २००१ पासून तर मराठी विकिपीडिया २००३ पासून अस्तीत्वात आहे विकिमीडिया फाऊंडेशन, विवीध विकिप्रकल्प आणि मराठी विकिपीडिया सदस्यांच्या प्रदीर्घ चर्चातुन विवीध मुल्ये संकेत आणि नियमांची वेळोवेली आखणी होत आली आहे अगदी अनुभवी सदस्यांना सुद्धा सर्वच्या सर्व मुल्य आणि संकेताचे सर्व पैलू आणि कंगोरे माहितच असतील असे नाही . सर्व सहाय्य पानांचे वाचनही पूर्ण करणे आपल्या प्रमाणेच इतर सदस्यांनाही होतेच असे नाही.आपल्याला एखादी कृती विचार मुद्दा बद्दल आपले मतांतर असल्यास सर्व प्रथम संबधीत कृती विचार मुद्द्या बद्दल संबंधीत व्यक्ती तसेच इतर सदस्यांची भूमीका अशी का आहे या संबधी माहिती समजून घेण्याचा प्रयत्न करावा त्या नंतरही आपल्याला आपले मतांतर होत आहे असे वाटल्यास नेमक्या कोणत्या कृती अथवा विचारा बद्दल मतांतर आहे आणि का आहे हे व्यक्तिगत, भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक स्वरूपांचे आरोप न करता मांडावे. अगदी प्रचालकांच्या कृती सहीत कोणतीही गोष्ट पटत नसेल तर त्याची अभ्यासपुर्ण आणि मुद्देसूद मांडणीकरून कृती किंवा लेखन पलटवण्याबद्दल सदस्यांची सहमती संबंधीत लेखांच्या चर्चा पानावर / कौल पानांवर आजमावता येते.
टिकेत कठोरपणा केवळ विशीष्ट शब्दांच्या निवडी पेक्षा, मांडल्या जाणार्या मुद्द्याच्या गुणात्मकतेवर अधीक अवलंबून असतो.[२].
'पणाची' प्रत्यय
विशेषणांना पणाची असा प्रत्यव्यक्तीकडून कृतीकडे रोख वळवणे सोपे जावे म्हणून, विशेषणांना 'पणाची' हा प्रयत्न केल्यास ".... यांची ..... कृती ..... पणाची आहे" अशा पद्धतीचे, अथवा "....अशा वेळी ....असे म्हणणे/वागणे एखाद्याला .... पणाचे वाटण्याची शक्यता आहे .... " सहाय्यकारी होऊ शकते का ते पहावे [३]
मराठी विकिपीडिया हे एकमेव अथवा अंतीम स्थान नाही
लेखन योगदान करण्याचे, आपली बाजू तपासण्याचे आणि मांडण्याचे मराठी विकिपीडिया हे आंतरजालावरील एकमेव स्थान नाही. आपण विकिपीडियाच्या विविध भाषेतील बंधूप्रकल्पांचा , मराठी भाषेतील इतर ज्ञानकोशांचा , तसेच इतर मराठी संकेतस्थळांवरून लेखनाच्या अनेक संधी उपलब्ध असतात या संधींचा उपयोग करण्याचाही विचार करावा.मराठी विकिपिडियावरील चर्चांमध्ये आपली मतांतरे मांडण्याचा प्रयत्न हतोत्साहीत न होता सभ्यपणे कायम चालू ठेवावा, मराठी विकिपीडियाच्या विश्वासार्हतेकरिता निष्पक्षता जरूरी आहे आणि निष्पक्षतेकरिता वेगवेगळ्या दृष्टीकोनांचे मांडणी आणि आकलन जरूरी असतेच.
विकिपीडियाच्या परिघाला मर्यादा आहेत. विकिपीडियावरील निर्णय प्रक्रीया सहसा सहमतीने होते पण विकिपीडिया लोकशाही सुद्धा नाही. विकिपीडिया मुक्तस्रोत असला तरी तो सर्व समावेशक ज्ञानकोश आहे अमुक्तस्रोताबद्दल अथवा आपणास न पटणार्या दृष्टीकोनांचीही येथे मांडणी असू शकते. आपल्या सर्व आकांक्षाना इच्छा आणि विनंत्या मराठी विकिपीडियन समुदाय कदाचित स्विकारू शकणार नाही असेही होऊ शकेल, तरी सुद्धा येथे जे काही काम होते यात बराच मोठा भाग हा सामान्य मराठी जनांना उपयोगी पडणारा सकारात्मक आहे.त्यामुळे उत्साही रहा आग्रहही धरा पण त्याच वेळी आग्रहाचे टोक गाठण्याचे अथवा आपल्या आग्रहा खातर इतर कुणाही व्यक्तीस अथवा समुहास व्यक्तिगत आरोप प्रत्यारोपाचे भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक लक्ष्य करण्याचे टाळा.आपल्याकडे आधीच पुरेशा संपादकांची वानवा असताना आहे त्या संपादकांचे श्रम इतरत्र घालवून खच्ची करण्यात अवघ्या मराठी समाजाचे नुकसान होते हे आपण लक्षात घेऊन सहकार्य करावे. त्यामुळे काही गोष्टी रूचल्या नसल्या तरी सुद्धा सकारात्मकतेने आपण सहाकार्य करू शकाल असा विश्वास आहे.
सर्वच मराठी बांधवांनी आजपर्यंत मराठी विकिपीडिया प्रकल्पाची सर्वसामान्य जनतेस उपयूक्त ठरणारी रचनात्मक ध्येये लक्षात घेऊन मराठी विकिपीडियन संपादकांना त्रस्त करण्याचे टाळले आहे आणि आपणही टाळाल याचा आम्हाला सार्थ अभिमान असेल.येथील संकेतांचा परिचय अभ्यास होण्यास तसेच मतांतरात शांतता प्रस्थापित काण्याच्या दृष्टीने आपल्या संपादनास काही अपवादात्मक परिस्थितीत बंधने घातली गेल्यास त्या बद्दल गैर समज करून घेऊ नये. सर्वांच्या सदसद विवेकबुद्धीवर श्रद्धा ठेवण्यावर विकिपीडियाचा पारंपारिक विश्वास आहे तसा तो तुमच्यावरही आहे.. आम्हाला तुमच्या विरोधात काही सिद्ध करावयाचे आहे,चढा ओढ आहे आकस आहे असेही नाही.मराठी भाषा व्यक्तिगत मत मतांतरापेक्षा खूप मोठी आहे तेव्हा काही वेळा व्यकिगत मतांना मराठी भाषेच्या संदर्भाने अधीक मोठ्या ध्येयाकडे पाहून वेळ प्रसंगी थोडी मुरड घालावी, जेव्हा परत याल तेव्हा नव्या उत्साहाने मराठी विकिपीडियात समरसून सकारात्मक लेखन योगदान कराल असा विश्वास आहे.
'प्रचालकीय कृतींबद्दलच्या तक्रारी', या सुचनेचा विस्तार
प्रचालकीय कृतींबद्दलच्या तक्रारी
प्रचालकच दुराग्रह करत असतील तर त्या बद्दल दाद मागणे आणि कार्यवाही काहीशी कठीण होते हे खरे असले तरी सर्वस्वी अशक्य नाही.अशा कारवाईत अधीक मोठ्या समुदायाची सहमती लागते, त्यामुळे अर्थात दाद मागताना असभ्य/असंसदीय भाषेचा वापर करण्याचा शॉर्टकट चुकूनही घेऊ नये तसे करण्याने सर्वसाधारण सदस्य तुमची बाजू न घेण्याची शक्यता असते व आपल्या स्वत:च्या बाजूचे अधीकच नुकसान होते हे लक्षात घ्यावे. प्रचालकांची यादी येथे उपलब्ध होते.प्रचालकीय कामाच्या नोंदी [[विशेष:नोंद/प्रचालकसदस्याचेनाव]] आणि [[विशेष:वगळलेली_योगदाने/प्रचालकसदस्याचेनाव]] तपासून न पटणाऱ्या मराठी विकिपीडिया प्रचालकांच्या कृतींची नोंद आणि चर्चा प्रचालकीय कामाचे मुल्यांकन येथे करावी. प्रचालकीय कृती मराठी विकिपीडियाच्या मुल्य संकेत आणि धोरणांशी सातत्याने जाणीवपूर्वक विसंगत असतील तर त्या संदर्भाने कारवाईचे स्वरूप काय असावे याची धोरण विषयक चर्चा प्रचालक/निलंबन आणि पदमुक्त करण्याचे धोरण येथे करावी.
'इतर सदस्य आणि प्रचालकांनी काय काळजी घ्यावी', या सुचनेचा विस्तार
इतर सदस्य आणि प्रचालकांनी काय काळजी घ्यावी
भाषिक अभिव्यक्ती हि सब्जेक्टीव्ह/तौलनीक गोष्ट आहे. एका व्यक्तिस वाटणारा स्पष्टपणा दुसऱ्या व्यक्तीस अवहेलना अथवा उपहास वाटू शकते ,वाद विवादात प्रसंगी एखाद्दा व्यक्तीकडून चर्चां संबधित अभिप्रेत निकषांचे उल्लंघन होऊ शकते हे मानवी आणि नैसर्गीक म्हणून वास्तव स्विकारले पाहीजे.
एखाद्या व्यकिगत टिका करणार्या सदस्याच्या व्यक्तिगत टिकेचा सामना झाल्यास त्यास व्यक्तिशहा घेण्याचे टाळावे. [४]
विकिपीडियाच्या संकेतास धरून नसलेली टिका कुठेही आढळल्यास त्या बद्दल {{व्यक्तिगत आरोप }} हा साचा संबंधीत सदस्याच्या चर्चा पानावर लावावा आणि नंतर व्यक्तिगत टिका वगळून टाकाव्यात.
{{व्यक्तिगत आरोप झाकला}} हा साचा वापरून खालील उदाहरणात दाखवल्या प्रमाणे व्यक्तिगत हल्ले झाकता येतात.
{{साचा:व्यक्तिगत आरोप झाकला
|मजकूर= |सदस्य= संबंधीत उत्पातक सदस्याचे सदस्यनाम |नोंद_करणारा= नोंदकरणाऱ्याचे नाव}} खालील प्रमाणे दिसते
मराठी भाषा व्यक्तिगत मत मतांतरापेक्षा खूप मोठी आहे हे लक्षात घेतल्यास आपणास आपल्या रागावर नियंत्रण मिळवण्यास सहाय्य होईल.
लगेच उत्तर देण्याचे टाळावे , व्यक्तिगत टिकेस प्रत्यारोपाने अथवा कोणत्याही प्रकारच्या व्यक्तिगत टिकेने उत्तर देण्याचा मोह प्रयत्नपुर्वक टाळावा.
समोरच्या व्यक्तिस आपण प्रतिसाद खेळाडूवृत्तीने आणि openminded पणे स्विकारू शकतो हे दाखवून देण्या बद्दल विचार करा, Feedbackबद्दलचे स्वत:करताचे फायदे आठवण्याचा प्रयत्न करा,समोरच्या व्यक्तिस न अडवता व्यक्त होऊन जाऊ द्या,फिडबॅक देणाऱ्या व्यक्तीस वेळ काढल्या बद्दल आभार प्रकट करा (याचा अर्थ आपण त्यांच्याशी सहमत होतो आहोत असे नाही, त्यांना नेमक काय म्हणायच आहे हे त्यांच्याकडून जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणारे प्रश्न आणि त्यांच्या दृष्टीने सोलूशन काय आहे हे शांत पणे विचारा (हे विचारतो म्हणजे आपण समोरच्या व्यक्तिशी सहमत होतो आहोत असे नाही) ,सहमती असलेले विषय आधी स्विकारा , असहमती असलेल्या विषयाबद्दल आपली काही बाजू अभ्यासावयाची राहीलेली आहे का हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करा ,समोरच्या व्यक्तिच्या आणि आपल्या मांडणीतील तार्कीक उणीवा समजून घ्या मग आपल्या मुद्दांची तर्कसंगत मुद्देसूद मांडणी करण्याचा प्रयत्न करा.
प्रचालकांनी सोशिओ पॉलिटीकली मजकुरातील विवादात प्रोअॅक्टीव्ह अॅक्शन घेण्याचे वाद विवादात सहभागी होण्याचे टाळावे. सहसा चर्चा आणि वाद विचवादांची जबाबदारी प्रचालकेतर सदस्यांनाच सांभाळू द्यावी आणि पुरेशी चर्चा आणि सहमती नंतर सुयोग्य निर्णयाची माहिती द्यावी.
अ) या संबधीत मार्गदर्शन आणि प्रतिबंधने पूर्वग्रहरहीत आणि व्यक्तिसापेक्ष नव्हे कृती आणि वृत्ती सापेक्ष हवीत,कोणत्याही प्रतिबंधनांचा उद्देश शीक्षा करणे असा असू नये तर केवळ चूक पुन्हा होऊ नये हा असावा
ब) संबधीत सदस्यास विकिसमुदायात पुन्हा सामावून घेण्यास मोकळी जागा असावी या करता बंधने अतिरेकी अथवा आयूष्यभराकरता असू नयेत .विवादातील प्रचालकीय हस्तक्षेप/ बंधनांचा उद्देश काडीमोड देणारा असू नये. अशी बंधने एखाद्दा प्रचालकाने पूर्वग्रहांमुळे डूख ठेऊन लावली तर प्रकल्पाची मुक्तता आणि निष्प्क्षताही धोक्यात येण्याचा संभव असतो.
क) मराठी विकिपीडियावर आजतागायत एकाही सदस्याने वर्षाभराचे प्रतिंबधन काळ संपल्या नंतर पुन्हा येऊन उत्पात केलेला नाही तेव्हा एक वर्षा पलिकडील खासकरून आयुष्यभराकरिताची बंधने अव्यवहार्य आणि पूर्वग्रहदुषीत ठरतात
ड) एखादे खाते उत्पाती म्हणून प्रतीबंधास युक्त ठरवले गेले तरी ते ज्या अंकपत्त्यांवरून काम करते तो अंकपत्ता एखाद्दा घरी एका पेक्षा अधिक व्यक्ती वापरत असू शकतात, एखादा कार्यालयाचा शैक्षणीक संस्थेचा सायबर कॅफेचा अंक पत्ता असू शकतो . अशा कुटूंबातील /कार्यालयातील व्यक्ति अंकपत्ता प्रतिबंधन सोडवण्याच्या विनंत्या करत बसण्याची शक्यता फार कमी असते ,त्यामुळे 'प्रत्येक व्यक्तिस मुक्त' या विकिपीडिया प्रकल्पाच्या ध्येयात अडथळा आणणारी अंकपत्त्याशीत प्रतीबंधने शक्यतोवर टाळले गेले पाहीजे. प्रचालकांनी डोळे झाकून खात्याखालील अंकपत्त्यांना प्रतिबंधीत करणे अथवा स्वत:ची चर्चापानावरही संधी न देता संवादास विनाकारण प्रतिबंध करणे हे विकिपिडिया मुक्तता मुल्याचे उल्लंघन आणि व्यक्तिस्वातंत्र्याचे अनावश्यक उल्लंघन ठरते.
ई) लेखन संकेतांचे/नियमांचे पालन न झाल्यास खात्यावर लावले जाणारे प्रतिबंध लावणे टप्प्या टप्प्याने, अंकप्त्त्यावर शक्य्तोवर निर्बंध न घालता , अधीकतम एकवर्ष करता वाढते असावे.
'कायदा आणि गोपनीयतेच्या मर्यादांविषयीची वरील माहिती', या सुचनेचा विस्तार
कायदा आणि गोपनीयतेच्या मर्यादांविषयीची वरील माहिती कोणत्याही सदस्यावर दबाव तंत्राचा भाग नसून विकिमीडिया फाऊंडेशनच्या आणि विकिपीडियाच्या परिघास असलेल्या मर्यादांबद्दल सजगतेचा प्रामाणिक प्रयत्न आहे. विविध भारतीय कायदे सोबतच आयटी कायद्यानुसार त्याला मर्यादा आहेत.देशातील कायदे अशा व्यक्तिगत, भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक पद्धतीच्या बोलण्यास, लिहिण्यास वा मांडणी वितरणास मान्यता अथवा संरक्षण देत असेलच असे नाही. विकिपीडिया कोणत्याही कायद्याच्या उल्लंघनास उत्तेजन देत नाही; आणि म्हणून जर तुम्ही कोणतेही अवैध लेखन या संकेतस्थलावर केले, या संकेतस्थळाचा (domain) दुवा दिलात, येथील उपलब्ध माहिती वापरली , पुनःप्रसारित किंवा पुनःप्रकाशित केली, आणि असे करताना नियमभंग झाला, तर अशा कोणत्याही रीतीने कायद्याच्या किंवा नियमाच्या उल्लंघनास विकिपीडिया किंवा विकिमिडिया जबाबदार नाही.इतर काही बंधू विकिप्रकल्पांप्रमाणेच मराठी विकिपीडियाची सदस्य माहिती विषयी गोपनीयता नीती परिघास सातत्याचा उपद्रव चारित्र्यहनन आणि कायदेविषयक संदर्भाने मर्यादा आहेत. अशी प्रावधाने खूप अपवादात्मक परिस्थितीत वापरली जातात पण वापरली जातच नाहीत असे नाही [गोपनीयता नीतीच्या परिघाच्या मर्यादांचा अभ्यास आपण येथे करू शकता]
नोंद_करणारा= धन्य! विजयादशमीला सणासुदीला तरी आराम करा आणि करू द्या ! व्यक्तिगत जळफळाट सणासुदीला दूर ठेवावा]] [[सदस्य चर्चा:Me-tuza
नोंद_करणारा= धन्य! विजयादशमीला सणासुदीला तरी आराम करा आणि करू द्या ! व्यक्तिगत जळफळाट सणासुदीला दूर ठेवावा|चर्चा]], [[विशेष:योगदान/Me-tuza
नोंद_करणारा= धन्य! विजयादशमीला सणासुदीला तरी आराम करा आणि करू द्या ! व्यक्तिगत जळफळाट सणासुदीला दूर ठेवावा|योगदान]]
ही नोंद [[सदस्य:{{{नोंद_करणारा}}}]] या सदस्याने केली आहे.
विश्वकोश व विकिपीडिया प्रकल्पांसाठी विज्ञान लेखन कार्यशाळा
मुक्त ज्ञानकोशांमध्ये मराठीतून जास्तीत जास्त ज्ञान मराठीतून उपलब्ध होण्याच्या दृष्टीने प्रा.माधव गाडगीळ आणि प्रा.जयंत नारळीकर या ज्येष्ठ शास्त्रज्ञांनी विज्ञान लेखक कार्यशाळेची संकल्पना मांडली. या क्षेत्रात सक्रीय असणाऱ्या संस्था – महाराष्ट्र राज्य मराठी विश्वकोश निर्मिती मंडळ, आयुका, रावत नेचर अकॅडमी, सेंटर फॉर इंटरनेट अँड सोसायटी आणि साप्ताहिक विवेक चरित्रकोश प्रकल्प- यांनी पुढाकार घेवून शनिवार दि.७ ऑक्टोबर २०१७ रोजी आयुका, पुणे येथे ‘विश्वकोश व विकिपीडिया प्रकल्पांसाठी विज्ञान लेखन कार्यशाळा’ आयोजित केली आहे. ही कार्यशाळा सकाळी १० ते सायंकाळी ५ या वेळेत संपन्न होईल. या दोनही प्रकल्पांची कार्यपद्धती, योगदान करण्याची प्रक्रिया यावर सविस्तर मांडणी-चर्चा आणि प्रत्यक्ष कृतीतून कौशल्य प्रशिक्षण ही या कार्यशाळेची प्रमुख उद्दिष्टे आहेत.विज्ञानविषयक लेखन करू इच्छिणाऱ्या सर्व सदस्यांची उपस्थिती प्रार्थनीय आहे.
आपण येत असल्याचे निश्चित करून मला आणि श्री. उमाकांत खामकर, ईमेल - umakant.khamkar@gov.in यांना ईमेलने अवश्य कळवावे, ही विनंती.
--सुबोध कुलकर्णी (चर्चा) ११:४२, ३ ऑक्टोबर २०१७ (IST)[reply]
माननीय विकिपीडिया सदस्यांनी विचारलेल्या कामाबाबतच्या प्रश्ननांना सोईस्करपणे कानाडोळा करणाऱ्या सोबोध (जावई बापू ) तू येथे मात्र आय पी वाररुन आपली उर्मटगिरी दाखवून दिलीस हे छान झाले. तुला लाज वाटते का... म्हणून पुण्यातून तू अंक पत्त्यांनी.. उत्तरे देतोस ! आता सोलापूर वाल्यांना टोप्या घालतो आहेस का रे बाबा. आज पावेतो तू घेतलेल्या विकिपीडियाच्या नावाखालील स्नेहसंमेलनात जमा केलेली भाडोत्री मंडळी पुन्हा कधी मराठी विकिपीडियावर झळकली नाही रे ...! का ? ह्याचे स्पष्टीकरण दे ...
हे औटघटकेचे विकिपीडियन्स पाऊस पडल्यावर जमा होणाऱ्या पतंगांप्रमाणे तू मस्त पार्ट्या झोडायला आणतोस आणि ऐश करतोस असे दिसते. सदस्य मी-तुझा ह्यांनी आणि त्या अगोदर हि अनेक लोकांनी तुला विचारलेल्या प्रश्नांची समर्पक आकडेवारी तू का देत नाहीस ? तू मराठी विकिपीडियाची नौकरी करतोस मग तू घेतलेल्या पगारा पोटी तुला विकी स्वयंमसेवकांना हि माहिती द्यायलाच हवी कि नाही? जनतेचा पैसा आणि तुमची ऐष ... छान ...लूट चाललीये लूट !
अलीकडे मराठी विकिपीडियातील चर्चापानावर केलेले लेखन
आदरणीय महोदय/या,
आपण अलीकडे मराठी विकिपीडियातील चर्चापानावर केलेले लेखनविशिष्ट व्यक्ती अथवा समुदायास अनुलक्षून आरोप/ असभ्य अथवा असंसदीय भाषा या गटात मोडते असे मांडले गेले आणि वगळले गेले आहे अथवा कोणत्याही क्षणी वगळले जाऊ शकते. विशिष्ट विचार अथवा कृती बद्दल आपली मतांतरे अगदी टीकाही ऐकून घेण्यास मराठी विकिपीडिया समुदाय नेहमीच उत्सुक असतो आणि असेल. अर्थात प्रत्येक व्यक्तीची, समूहाची कृती अथवा विचार आपल्याला पटणारे असतीलच असे नाही, "महात्मा गांधी" म्हणतात त्याप्रमाणे आपली टीका त्या विशिष्ट कृती अथवा विचाराबद्दल आपले अभ्यासपूर्ण मुद्देसूद मतांतर व्यक्त करण्यापर्यंतच मर्यादित ठेवावी, आपण करत असलेल्या टिकेचे चारित्र्यहननात, व्यक्ती अथवा समूहद्वेषात रुपांतरण होणार नाही याची दक्षता घेणे जरूरी आहे. एखादा विचार मुद्दा/कृती पटत नसेल तर काय करावे ? याची माहिती खाली दिली आहे ती पुढे दिली आहे ती वाचावी.
'विकिपीडिया रचनात्मक टिकेचे स्वागत करते', या सुचनेचा विस्तार
...अनुमान आणि नकार या पद्धतीतून जाईल तेव्हाच सत्य जाणता येते. सत्य जाणायचे असेल, तर प्रत्येक प्रस्थापित सत्याला आपण नकार देणे अपेक्षित आहे. त्यासाठी आपण मनाने व बुद्धीने मुक्त असणे आवश्यक आहे. समाजव्यवस्थादेखील मुक्त असली पाहिजे.... [१];वादे वादे जायते तत्व(/शास्त्र) बोध ज्याचा अर्थ वाद विवादानेच सत्याचा बोध होतो. विकिपीडियातील लेखाचा आवाका त्याची निष्पक्षता आणि खोली चर्चापानांवरून सर्व बाजू लक्षात घेऊन होणाऱ्या चर्चेवर अवलंबून असते. त्यामुळे आपली मतांतरे मराठी विकिपीडियाच्या निष्पक्षतेच्या आणि विश्वासार्हतेच्या दृष्टीने बहूमुल्य असणार आहेत.
परस्परांशी चर्चा करताना फक्त भाषेत केवळ असभ्यता आणि निराधार आरोप टाळावेत एवढीच अभिलाषा सदस्यांकडून असते.आपण काही महत्त्वपूर्ण मुद्दा मांडू इच्छित असाल तर तो मुद्दा बाजूस पडून विषयांतर होऊन आपल्या मुद्द्याच्या काही महत्त्वपूर्ण बाजूंचे नुकसान होऊ शकते हे लक्षात घेऊन व्यक्तिगत अथवा भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक स्वरूपांची टीका कटाक्षाने टाळावी.
हि संसदीय भाषेची अपेक्षा, विकिपीडिया सदस्यांच्या आपापसातील संवादापुरती मर्यादीत आहे ; लेखातील लेखनाच्या संदर्भाने लागणाऱ्या अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या आड येत नाही आणि लेखातील लेखन करताना संदर्भासहीत असलेल्या विश्वकोशीय परिघात बसणाऱ्या लेखनाच्या लेखन शैलीचे संकेत वेगळे आहेत त्यांचा येथे संबंध नाही.
'एखादा विचार मुद्दा कृती पटत नसेल तर काय करावे ?', या सुचनेचा विस्तार
विकिपीडिया हा ज्ञाकोश २००१ पासून तर मराठी विकिपीडिया २००३ पासून अस्तीत्वात आहे विकिमीडिया फाऊंडेशन, विवीध विकिप्रकल्प आणि मराठी विकिपीडिया सदस्यांच्या प्रदीर्घ चर्चातुन विवीध मुल्ये संकेत आणि नियमांची वेळोवेली आखणी होत आली आहे अगदी अनुभवी सदस्यांना सुद्धा सर्वच्या सर्व मुल्य आणि संकेताचे सर्व पैलू आणि कंगोरे माहितच असतील असे नाही . सर्व सहाय्य पानांचे वाचनही पूर्ण करणे आपल्या प्रमाणेच इतर सदस्यांनाही होतेच असे नाही.आपल्याला एखादी कृती विचार मुद्दा बद्दल आपले मतांतर असल्यास सर्व प्रथम संबधीत कृती विचार मुद्द्या बद्दल संबंधीत व्यक्ती तसेच इतर सदस्यांची भूमीका अशी का आहे या संबधी माहिती समजून घेण्याचा प्रयत्न करावा त्या नंतरही आपल्याला आपले मतांतर होत आहे असे वाटल्यास नेमक्या कोणत्या कृती अथवा विचारा बद्दल मतांतर आहे आणि का आहे हे व्यक्तिगत, भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक स्वरूपांचे आरोप न करता मांडावे. अगदी प्रचालकांच्या कृती सहीत कोणतीही गोष्ट पटत नसेल तर त्याची अभ्यासपुर्ण आणि मुद्देसूद मांडणीकरून कृती किंवा लेखन पलटवण्याबद्दल सदस्यांची सहमती संबंधीत लेखांच्या चर्चा पानावर / कौल पानांवर आजमावता येते.
टिकेत कठोरपणा केवळ विशीष्ट शब्दांच्या निवडी पेक्षा, मांडल्या जाणार्या मुद्द्याच्या गुणात्मकतेवर अधीक अवलंबून असतो.[२].
'पणाची' प्रत्यय
विशेषणांना पणाची असा प्रत्यव्यक्तीकडून कृतीकडे रोख वळवणे सोपे जावे म्हणून, विशेषणांना 'पणाची' हा प्रयत्न केल्यास ".... यांची ..... कृती ..... पणाची आहे" अशा पद्धतीचे, अथवा "....अशा वेळी ....असे म्हणणे/वागणे एखाद्याला .... पणाचे वाटण्याची शक्यता आहे .... " सहाय्यकारी होऊ शकते का ते पहावे [३]
मराठी विकिपीडिया हे एकमेव अथवा अंतीम स्थान नाही
लेखन योगदान करण्याचे, आपली बाजू तपासण्याचे आणि मांडण्याचे मराठी विकिपीडिया हे आंतरजालावरील एकमेव स्थान नाही. आपण विकिपीडियाच्या विविध भाषेतील बंधूप्रकल्पांचा , मराठी भाषेतील इतर ज्ञानकोशांचा , तसेच इतर मराठी संकेतस्थळांवरून लेखनाच्या अनेक संधी उपलब्ध असतात या संधींचा उपयोग करण्याचाही विचार करावा.मराठी विकिपिडियावरील चर्चांमध्ये आपली मतांतरे मांडण्याचा प्रयत्न हतोत्साहीत न होता सभ्यपणे कायम चालू ठेवावा, मराठी विकिपीडियाच्या विश्वासार्हतेकरिता निष्पक्षता जरूरी आहे आणि निष्पक्षतेकरिता वेगवेगळ्या दृष्टीकोनांचे मांडणी आणि आकलन जरूरी असतेच.
विकिपीडियाच्या परिघाला मर्यादा आहेत. विकिपीडियावरील निर्णय प्रक्रीया सहसा सहमतीने होते पण विकिपीडिया लोकशाही सुद्धा नाही. विकिपीडिया मुक्तस्रोत असला तरी तो सर्व समावेशक ज्ञानकोश आहे अमुक्तस्रोताबद्दल अथवा आपणास न पटणार्या दृष्टीकोनांचीही येथे मांडणी असू शकते. आपल्या सर्व आकांक्षाना इच्छा आणि विनंत्या मराठी विकिपीडियन समुदाय कदाचित स्विकारू शकणार नाही असेही होऊ शकेल, तरी सुद्धा येथे जे काही काम होते यात बराच मोठा भाग हा सामान्य मराठी जनांना उपयोगी पडणारा सकारात्मक आहे.त्यामुळे उत्साही रहा आग्रहही धरा पण त्याच वेळी आग्रहाचे टोक गाठण्याचे अथवा आपल्या आग्रहा खातर इतर कुणाही व्यक्तीस अथवा समुहास व्यक्तिगत आरोप प्रत्यारोपाचे भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक लक्ष्य करण्याचे टाळा.आपल्याकडे आधीच पुरेशा संपादकांची वानवा असताना आहे त्या संपादकांचे श्रम इतरत्र घालवून खच्ची करण्यात अवघ्या मराठी समाजाचे नुकसान होते हे आपण लक्षात घेऊन सहकार्य करावे. त्यामुळे काही गोष्टी रूचल्या नसल्या तरी सुद्धा सकारात्मकतेने आपण सहाकार्य करू शकाल असा विश्वास आहे.
सर्वच मराठी बांधवांनी आजपर्यंत मराठी विकिपीडिया प्रकल्पाची सर्वसामान्य जनतेस उपयूक्त ठरणारी रचनात्मक ध्येये लक्षात घेऊन मराठी विकिपीडियन संपादकांना त्रस्त करण्याचे टाळले आहे आणि आपणही टाळाल याचा आम्हाला सार्थ अभिमान असेल.येथील संकेतांचा परिचय अभ्यास होण्यास तसेच मतांतरात शांतता प्रस्थापित काण्याच्या दृष्टीने आपल्या संपादनास काही अपवादात्मक परिस्थितीत बंधने घातली गेल्यास त्या बद्दल गैर समज करून घेऊ नये. सर्वांच्या सदसद विवेकबुद्धीवर श्रद्धा ठेवण्यावर विकिपीडियाचा पारंपारिक विश्वास आहे तसा तो तुमच्यावरही आहे.. आम्हाला तुमच्या विरोधात काही सिद्ध करावयाचे आहे,चढा ओढ आहे आकस आहे असेही नाही.मराठी भाषा व्यक्तिगत मत मतांतरापेक्षा खूप मोठी आहे तेव्हा काही वेळा व्यकिगत मतांना मराठी भाषेच्या संदर्भाने अधीक मोठ्या ध्येयाकडे पाहून वेळ प्रसंगी थोडी मुरड घालावी, जेव्हा परत याल तेव्हा नव्या उत्साहाने मराठी विकिपीडियात समरसून सकारात्मक लेखन योगदान कराल असा विश्वास आहे.
'प्रचालकीय कृतींबद्दलच्या तक्रारी', या सुचनेचा विस्तार
प्रचालकीय कृतींबद्दलच्या तक्रारी
प्रचालकच दुराग्रह करत असतील तर त्या बद्दल दाद मागणे आणि कार्यवाही काहीशी कठीण होते हे खरे असले तरी सर्वस्वी अशक्य नाही.अशा कारवाईत अधीक मोठ्या समुदायाची सहमती लागते, त्यामुळे अर्थात दाद मागताना असभ्य/असंसदीय भाषेचा वापर करण्याचा शॉर्टकट चुकूनही घेऊ नये तसे करण्याने सर्वसाधारण सदस्य तुमची बाजू न घेण्याची शक्यता असते व आपल्या स्वत:च्या बाजूचे अधीकच नुकसान होते हे लक्षात घ्यावे. प्रचालकांची यादी येथे उपलब्ध होते.प्रचालकीय कामाच्या नोंदी [[विशेष:नोंद/प्रचालकसदस्याचेनाव]] आणि [[विशेष:वगळलेली_योगदाने/प्रचालकसदस्याचेनाव]] तपासून न पटणाऱ्या मराठी विकिपीडिया प्रचालकांच्या कृतींची नोंद आणि चर्चा प्रचालकीय कामाचे मुल्यांकन येथे करावी. प्रचालकीय कृती मराठी विकिपीडियाच्या मुल्य संकेत आणि धोरणांशी सातत्याने जाणीवपूर्वक विसंगत असतील तर त्या संदर्भाने कारवाईचे स्वरूप काय असावे याची धोरण विषयक चर्चा प्रचालक/निलंबन आणि पदमुक्त करण्याचे धोरण येथे करावी.
'इतर सदस्य आणि प्रचालकांनी काय काळजी घ्यावी', या सुचनेचा विस्तार
इतर सदस्य आणि प्रचालकांनी काय काळजी घ्यावी
भाषिक अभिव्यक्ती हि सब्जेक्टीव्ह/तौलनीक गोष्ट आहे. एका व्यक्तिस वाटणारा स्पष्टपणा दुसऱ्या व्यक्तीस अवहेलना अथवा उपहास वाटू शकते ,वाद विवादात प्रसंगी एखाद्दा व्यक्तीकडून चर्चां संबधित अभिप्रेत निकषांचे उल्लंघन होऊ शकते हे मानवी आणि नैसर्गीक म्हणून वास्तव स्विकारले पाहीजे.
एखाद्या व्यकिगत टिका करणार्या सदस्याच्या व्यक्तिगत टिकेचा सामना झाल्यास त्यास व्यक्तिशहा घेण्याचे टाळावे. [४]
विकिपीडियाच्या संकेतास धरून नसलेली टिका कुठेही आढळल्यास त्या बद्दल {{व्यक्तिगत आरोप }} हा साचा संबंधीत सदस्याच्या चर्चा पानावर लावावा आणि नंतर व्यक्तिगत टिका वगळून टाकाव्यात.
{{व्यक्तिगत आरोप झाकला}} हा साचा वापरून खालील उदाहरणात दाखवल्या प्रमाणे व्यक्तिगत हल्ले झाकता येतात.
{{साचा:व्यक्तिगत आरोप झाकला
|मजकूर= |सदस्य= संबंधीत उत्पातक सदस्याचे सदस्यनाम |नोंद_करणारा= नोंदकरणाऱ्याचे नाव}} खालील प्रमाणे दिसते
मराठी भाषा व्यक्तिगत मत मतांतरापेक्षा खूप मोठी आहे हे लक्षात घेतल्यास आपणास आपल्या रागावर नियंत्रण मिळवण्यास सहाय्य होईल.
लगेच उत्तर देण्याचे टाळावे , व्यक्तिगत टिकेस प्रत्यारोपाने अथवा कोणत्याही प्रकारच्या व्यक्तिगत टिकेने उत्तर देण्याचा मोह प्रयत्नपुर्वक टाळावा.
समोरच्या व्यक्तिस आपण प्रतिसाद खेळाडूवृत्तीने आणि openminded पणे स्विकारू शकतो हे दाखवून देण्या बद्दल विचार करा, Feedbackबद्दलचे स्वत:करताचे फायदे आठवण्याचा प्रयत्न करा,समोरच्या व्यक्तिस न अडवता व्यक्त होऊन जाऊ द्या,फिडबॅक देणाऱ्या व्यक्तीस वेळ काढल्या बद्दल आभार प्रकट करा (याचा अर्थ आपण त्यांच्याशी सहमत होतो आहोत असे नाही, त्यांना नेमक काय म्हणायच आहे हे त्यांच्याकडून जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणारे प्रश्न आणि त्यांच्या दृष्टीने सोलूशन काय आहे हे शांत पणे विचारा (हे विचारतो म्हणजे आपण समोरच्या व्यक्तिशी सहमत होतो आहोत असे नाही) ,सहमती असलेले विषय आधी स्विकारा , असहमती असलेल्या विषयाबद्दल आपली काही बाजू अभ्यासावयाची राहीलेली आहे का हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करा ,समोरच्या व्यक्तिच्या आणि आपल्या मांडणीतील तार्कीक उणीवा समजून घ्या मग आपल्या मुद्दांची तर्कसंगत मुद्देसूद मांडणी करण्याचा प्रयत्न करा.
प्रचालकांनी सोशिओ पॉलिटीकली मजकुरातील विवादात प्रोअॅक्टीव्ह अॅक्शन घेण्याचे वाद विवादात सहभागी होण्याचे टाळावे. सहसा चर्चा आणि वाद विचवादांची जबाबदारी प्रचालकेतर सदस्यांनाच सांभाळू द्यावी आणि पुरेशी चर्चा आणि सहमती नंतर सुयोग्य निर्णयाची माहिती द्यावी.
अ) या संबधीत मार्गदर्शन आणि प्रतिबंधने पूर्वग्रहरहीत आणि व्यक्तिसापेक्ष नव्हे कृती आणि वृत्ती सापेक्ष हवीत,कोणत्याही प्रतिबंधनांचा उद्देश शीक्षा करणे असा असू नये तर केवळ चूक पुन्हा होऊ नये हा असावा
ब) संबधीत सदस्यास विकिसमुदायात पुन्हा सामावून घेण्यास मोकळी जागा असावी या करता बंधने अतिरेकी अथवा आयूष्यभराकरता असू नयेत .विवादातील प्रचालकीय हस्तक्षेप/ बंधनांचा उद्देश काडीमोड देणारा असू नये. अशी बंधने एखाद्दा प्रचालकाने पूर्वग्रहांमुळे डूख ठेऊन लावली तर प्रकल्पाची मुक्तता आणि निष्प्क्षताही धोक्यात येण्याचा संभव असतो.
क) मराठी विकिपीडियावर आजतागायत एकाही सदस्याने वर्षाभराचे प्रतिंबधन काळ संपल्या नंतर पुन्हा येऊन उत्पात केलेला नाही तेव्हा एक वर्षा पलिकडील खासकरून आयुष्यभराकरिताची बंधने अव्यवहार्य आणि पूर्वग्रहदुषीत ठरतात
ड) एखादे खाते उत्पाती म्हणून प्रतीबंधास युक्त ठरवले गेले तरी ते ज्या अंकपत्त्यांवरून काम करते तो अंकपत्ता एखाद्दा घरी एका पेक्षा अधिक व्यक्ती वापरत असू शकतात, एखादा कार्यालयाचा शैक्षणीक संस्थेचा सायबर कॅफेचा अंक पत्ता असू शकतो . अशा कुटूंबातील /कार्यालयातील व्यक्ति अंकपत्ता प्रतिबंधन सोडवण्याच्या विनंत्या करत बसण्याची शक्यता फार कमी असते ,त्यामुळे 'प्रत्येक व्यक्तिस मुक्त' या विकिपीडिया प्रकल्पाच्या ध्येयात अडथळा आणणारी अंकपत्त्याशीत प्रतीबंधने शक्यतोवर टाळले गेले पाहीजे. प्रचालकांनी डोळे झाकून खात्याखालील अंकपत्त्यांना प्रतिबंधीत करणे अथवा स्वत:ची चर्चापानावरही संधी न देता संवादास विनाकारण प्रतिबंध करणे हे विकिपिडिया मुक्तता मुल्याचे उल्लंघन आणि व्यक्तिस्वातंत्र्याचे अनावश्यक उल्लंघन ठरते.
ई) लेखन संकेतांचे/नियमांचे पालन न झाल्यास खात्यावर लावले जाणारे प्रतिबंध लावणे टप्प्या टप्प्याने, अंकप्त्त्यावर शक्य्तोवर निर्बंध न घालता , अधीकतम एकवर्ष करता वाढते असावे.
'कायदा आणि गोपनीयतेच्या मर्यादांविषयीची वरील माहिती', या सुचनेचा विस्तार
कायदा आणि गोपनीयतेच्या मर्यादांविषयीची वरील माहिती कोणत्याही सदस्यावर दबाव तंत्राचा भाग नसून विकिमीडिया फाऊंडेशनच्या आणि विकिपीडियाच्या परिघास असलेल्या मर्यादांबद्दल सजगतेचा प्रामाणिक प्रयत्न आहे. विविध भारतीय कायदे सोबतच आयटी कायद्यानुसार त्याला मर्यादा आहेत.देशातील कायदे अशा व्यक्तिगत, भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक पद्धतीच्या बोलण्यास, लिहिण्यास वा मांडणी वितरणास मान्यता अथवा संरक्षण देत असेलच असे नाही. विकिपीडिया कोणत्याही कायद्याच्या उल्लंघनास उत्तेजन देत नाही; आणि म्हणून जर तुम्ही कोणतेही अवैध लेखन या संकेतस्थलावर केले, या संकेतस्थळाचा (domain) दुवा दिलात, येथील उपलब्ध माहिती वापरली , पुनःप्रसारित किंवा पुनःप्रकाशित केली, आणि असे करताना नियमभंग झाला, तर अशा कोणत्याही रीतीने कायद्याच्या किंवा नियमाच्या उल्लंघनास विकिपीडिया किंवा विकिमिडिया जबाबदार नाही.इतर काही बंधू विकिप्रकल्पांप्रमाणेच मराठी विकिपीडियाची सदस्य माहिती विषयी गोपनीयता नीती परिघास सातत्याचा उपद्रव चारित्र्यहनन आणि कायदेविषयक संदर्भाने मर्यादा आहेत. अशी प्रावधाने खूप अपवादात्मक परिस्थितीत वापरली जातात पण वापरली जातच नाहीत असे नाही [गोपनीयता नीतीच्या परिघाच्या मर्यादांचा अभ्यास आपण येथे करू शकता]
नोंद_करणारा= धन्य! रात्री २ वजून ३८ मिनीटांनी ? किमान स्वत:ची झोप पूर्ण करत चला]] [[सदस्य चर्चा:Sumit22
नोंद_करणारा= धन्य! रात्री २ वजून ३८ मिनीटांनी ? किमान स्वत:ची झोप पूर्ण करत चला|चर्चा]], [[विशेष:योगदान/Sumit22
नोंद_करणारा= धन्य! रात्री २ वजून ३८ मिनीटांनी ? किमान स्वत:ची झोप पूर्ण करत चला|योगदान]]
ही नोंद [[सदस्य:{{{नोंद_करणारा}}}]] या सदस्याने केली आहे.
विकिपीडियाचे नकारार्थी सादरीकरण
वरती श्री नानकजी ह्यांनी उल्लेखलेल्या कार्यशाळेस मी उपस्थित होतो. विश्वकोशाच्या माहिती आणि तंत्रज्ञान विषयावरील ज्ञानमंडळाच्या बैठकीत भागघेण्या साठी प्रामुख्याने मी ह्या कार्यक्रमास गेलो होतो. सकाळच्या सत्रात ज्या तर्हेने मराठी विकिपीडियाचे सादरीकरण करण्यात आले त्या मुळे मी सुद्धा अवाक झालो होतो आपले सदारकर्ते जमेच्या बाजू मांडण्या पेक्ष्या केवळ उणिवाच दाखवत असल्याने साहजिकच मी आणि माझे इतर सहकारी ह्याचे मराठी विकिपीडिया कडे पाहण्याचा दृष्टिकोन हा नाकारात्मक झाला. तसाच सकाळच्या वार्ताहराचे पण होणे साहजिकच आहे आणि तेच मग सकाळच्या अंकात परावर्तित झाले.
दुपारच्या सत्रात जेव्हा देशमुख सरांनी धडाकेबाज सादरीकरण केले तेव्हा आम्हास विश्वकोशापेक्षा विकिपीडिया सोपा आणि जवळचा वाटायला लागला. आता मुद्दा असा उपस्थित होतो कि मंचावर राहुल देशमुख बसलेले असतांना नेमके सुबोध कुलकर्णीस सादरीकरण करूच का दिले ? हाच प्रश्न देशमुख सरांना पण ज्ञान मंडळाच्या बैठकीत अनेकांनी विचारला. सुबोध ह्याचे सादरीकरणाने मराठी विकिपीडिया हा उपहासाचा विषय झाला हे मात्र खरे. - Dr sane (चर्चा)
सुबोध कुलकर्णी ह्यांना निलंबित करावे आणि चौकशीचे आदेश द्यावे
मराठी विकिपीडियास विकसित करण्याच्या कामी हातभार म्हणून CIS ह्यांनी WMF कडून घेतलेल्या पैशा पोटी मराठी विकिपीडियास सेवेकरी म्हणून सुबोध ह्याची नियुक्ती करण्यात आल्याचे CIS यांच्या दस्तावेजावरून कळते. प्रत्यक्षात सुबोध हे मराठी विकिपीडियाचे सेवेकरी सोडून आपण सर्वेसर्वा आहोत अश्याच तोऱ्यात वागतांना दिसतात. लोकांनीच दिलेल्या दानातील पैशाने ह्यास नौकरीस लावले आणि हाच आता आपण राजे आहोत असे भासवितात.
स्वयंसेवकांना डावलून स्वतःची व्यक्तिगत प्रतिमा बांधण्यासाठी सुबोध हे विकिपीडियाचा मंच वापरीत आहेत असे अनुभवास येत आहे. सर्व्हिस प्रोव्हायडर (सेवेकरी) असतांना (पगार/ आर्थिक मोबदल्याच्या बदल्यात ) ते CIS कडून आलेल्या मराठी विकिपीडियाच्या देणगीरूपी पैश्याच्या जेरावर स्वतःस महाराष्ट्रात प्रस्थापित करू इच्छिता असे दिसते. ते काम करीत असलेल्या इतर NGO चे कामासाठी विकिपीडियाची साधने वापरणे, विकिपीडियाच्या कार्यशाळा स्वतःच्या कार्यश्रेत्रातच आयोजित करून त्याचा फायदा घेणे (ह्यातून विकीस आजवर काहीच मिळाले नाही ), विकी कार्यक्रमासाठी सहभागी होण्याच्या स्पॉन्सरशिप म्हणजेच खर्च हा खिरापतींसारखा वाटून आपल्या (मर्जीतील) चेल्या चपाट्याची फौज निर्माण करणे, इतर लोकांना नियम दाखवून कार्यक्रमात सहभागी होण्यास मज्जाव करणे, सरकारी दप्तरी मराठी विकिपीडियाचे आपणच सर्वेसर्वा असल्याचे भासवून स्वतःचे वजन वाढवणे, परस्पर प्रसार माध्यमांना बयाणे देऊन स्वतःची प्रसिद्धी करवून घेणे हे सर्व कॉन्फ्लिक्ट ऑफ इंटरेस्ट च्या दृष्टीने बघण्यास हवे.
सुबोध ह्यांनी विकिपीडियाचा केलेल्या उपहासाने अजून एक उदाहरण म्हणून महाराष्ट्र टाईम्स मध्ये प्रसिद्ध झालेली निगेटिव्ह बातमी सोबत वाचकांच्या माहिती साठी जोडत आहे. अनेक वृत्र पात्रं मध्ये ह्याच आशयाच्या बातम्या प्रसिद्ध झालेल्या आहेत. सुबोध कुलकर्णी ह्यांनी आपली विश्वासार्हता गमावलेली आहे त्यांची त्वरित चौकशी व्हावी आणि जोपर्यंत चौकशी समितीचा निकाल येत नाही तो पर्यंत त्यांना निलंबित करण्यात यावे अशी मागणी CIS कडे मराठी विकिपीडिया समाजाने कावरी.- Sumit22 (चर्चा)
सर्वप्रथम मी सांगू इच्छितो की मी येथे कुलकर्णी यांची बाजू घेत नाही तसेच त्यांच्या वर खटलाही चालवित नाही आहे. चर्चा वैयक्तिक दृष्टिकोनातून न होता वस्तुनिष्ठ व्हावी यासाठीचा हा प्रयत्न आहे.
.
तुम्ही केलेल्या आरोपांना संदर्भ/पुरावे द्यावे. असे संदर्भ/पुरावे वस्तुनिष्ठ असावे, उदा. तोऱ्यात वागतात, राजे आहोत असे भासवितात या गोष्टी वैयक्तिक दृष्टिकोन ठरतात.
तुमच्या वरील वक्तव्यात आढळलेले तर्क -
१. कुलकर्णी यांनी कार्यशाळा फक्त स्वतःच्याच कार्यक्षेत्रात राबविल्या.
२. या कार्यशाळांतून मराठी विकिपीडियाचा काहीच फायदा झाला नाही.
याबाबत मी नोंदवू इच्छितो की कार्यशाळांतून अनेक नवीन संपादकांनी असंख्य संपादने केली आहेत तसेच लेखही निर्माण केलेले आहेत. ते जरी उत्तम प्रतीचे नसले तरी त्यांतील बव्हंश लेख/संपादने अद्याप येथे आहेत. <-- पुन्हा एकदा - हे फक्त वस्तुनिष्ठ पुरावा म्हणून लिहिले आहे.
३. कुलकर्णी यांनी इतर लोकांना कार्यक्रमास मज्जाव केला.
४. प्रसारमाध्यमांना परस्पर बयाने दिली.
प्रस्ताव - मराठी समाजाने सीआयएसकडे कुलकर्णी यांना निलंबित करण्याची मागणी करावी.
सुबोध कुलकर्णी ह्याचे तर्हेवाईक वागणे "तोऱ्यात वागतात, राजे आहोत असे भासवितात"
श्रीमान नातू साहेब आपणास पुरावे हवेत म्हणून ...
नजीकच्या काळात पुण्यात विकी डेटा कार्यशाळा झाल्याचे आपणास स्मरणात असेलच ह्या कार्यशाळेसाठी लावलेल्या साईट नोट मध्ये सहभागी होण्या साठी काही अटी त्यांनी घालून दिलेल्या होत्या त्या प्रचालकांनी साईट नोट मध्ये मांडल्याचे आपणास इतिहासात पण पाहायला मिळेल. त्या नियमांना धरून अनेक मराठी विकिपीडियन्सला कुल्कर्ण्यांनी हाडकावून लावले आणि प्रत्यक्षात आपल्या मर्जीतील लोकांना सामावूनघे पैश्याची मौज लुटली. सदर कार्यक्रमासाठी विमान प्रवास भाडे आणि तारांकित हॉटेलात राहण्याचा प्रबंध त्यांनी आपल्या चेल्यान साठी केला. सुबोध कुलकर्णी ह्यांनी ह्या कार्यशाळेत भाग घेतलेल्या सदस्यांची नवे, विकी खाते आणि त्यांनी केलेली मराठी विकिपीडिया वरील संपादने ह्याची यादी जाहीर करून दाखवावी. नाहीतर मी ती जाहीर करून दाखवेन.
ह्यावर सरपेच म्हणजे बाहेच्या राज्यातील लोक ज्याचेसाठी त्यांच्या राज्यात कार्यशाळा झाली होती ज्यांचा मराठीशी काडीमात्र संबंध नाही तरी खास विमानाने पुण्यास आली होती कारण विकीच्या फुकट मेहेमान नावाजगीच कुल्कर्ण्यांना त्यांना लाभ मिळवून द्यायचा होता. मराठी विकी कार्यकर्त्यांना जागा नाही असे सांगणारे कुलकर्णी असा मस्त राजेशाही जागा वाटप करीत असलेले दिसले. CIS केवळ डोळे मिटून तमाशा बघते असे दिसते.
ह्याला काय म्हणायचे वैयक्तिक दृष्टिकोन कि भ्रष्टाचार ??? - Sumit22 (चर्चा)
==CIS चे वादग्रस्त कर्मचारी सुबोध कुलकर्णी हा एक मनोरुग्ण आहे ==
अलीकडे मराठी विकिपीडियातील चर्चापानावर केलेले लेखन
आदरणीय महोदय/या,
आपण अलीकडे मराठी विकिपीडियातील चर्चापानावर केलेले लेखनविशिष्ट व्यक्ती अथवा समुदायास अनुलक्षून आरोप/ असभ्य अथवा असंसदीय भाषा या गटात मोडते असे मांडले गेले आणि वगळले गेले आहे अथवा कोणत्याही क्षणी वगळले जाऊ शकते. विशिष्ट विचार अथवा कृती बद्दल आपली मतांतरे अगदी टीकाही ऐकून घेण्यास मराठी विकिपीडिया समुदाय नेहमीच उत्सुक असतो आणि असेल. अर्थात प्रत्येक व्यक्तीची, समूहाची कृती अथवा विचार आपल्याला पटणारे असतीलच असे नाही, "महात्मा गांधी" म्हणतात त्याप्रमाणे आपली टीका त्या विशिष्ट कृती अथवा विचाराबद्दल आपले अभ्यासपूर्ण मुद्देसूद मतांतर व्यक्त करण्यापर्यंतच मर्यादित ठेवावी, आपण करत असलेल्या टिकेचे चारित्र्यहननात, व्यक्ती अथवा समूहद्वेषात रुपांतरण होणार नाही याची दक्षता घेणे जरूरी आहे. एखादा विचार मुद्दा/कृती पटत नसेल तर काय करावे ? याची माहिती खाली दिली आहे ती पुढे दिली आहे ती वाचावी.
'विकिपीडिया रचनात्मक टिकेचे स्वागत करते', या सुचनेचा विस्तार
...अनुमान आणि नकार या पद्धतीतून जाईल तेव्हाच सत्य जाणता येते. सत्य जाणायचे असेल, तर प्रत्येक प्रस्थापित सत्याला आपण नकार देणे अपेक्षित आहे. त्यासाठी आपण मनाने व बुद्धीने मुक्त असणे आवश्यक आहे. समाजव्यवस्थादेखील मुक्त असली पाहिजे.... [१];वादे वादे जायते तत्व(/शास्त्र) बोध ज्याचा अर्थ वाद विवादानेच सत्याचा बोध होतो. विकिपीडियातील लेखाचा आवाका त्याची निष्पक्षता आणि खोली चर्चापानांवरून सर्व बाजू लक्षात घेऊन होणाऱ्या चर्चेवर अवलंबून असते. त्यामुळे आपली मतांतरे मराठी विकिपीडियाच्या निष्पक्षतेच्या आणि विश्वासार्हतेच्या दृष्टीने बहूमुल्य असणार आहेत.
परस्परांशी चर्चा करताना फक्त भाषेत केवळ असभ्यता आणि निराधार आरोप टाळावेत एवढीच अभिलाषा सदस्यांकडून असते.आपण काही महत्त्वपूर्ण मुद्दा मांडू इच्छित असाल तर तो मुद्दा बाजूस पडून विषयांतर होऊन आपल्या मुद्द्याच्या काही महत्त्वपूर्ण बाजूंचे नुकसान होऊ शकते हे लक्षात घेऊन व्यक्तिगत अथवा भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक स्वरूपांची टीका कटाक्षाने टाळावी.
हि संसदीय भाषेची अपेक्षा, विकिपीडिया सदस्यांच्या आपापसातील संवादापुरती मर्यादीत आहे ; लेखातील लेखनाच्या संदर्भाने लागणाऱ्या अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या आड येत नाही आणि लेखातील लेखन करताना संदर्भासहीत असलेल्या विश्वकोशीय परिघात बसणाऱ्या लेखनाच्या लेखन शैलीचे संकेत वेगळे आहेत त्यांचा येथे संबंध नाही.
'एखादा विचार मुद्दा कृती पटत नसेल तर काय करावे ?', या सुचनेचा विस्तार
विकिपीडिया हा ज्ञाकोश २००१ पासून तर मराठी विकिपीडिया २००३ पासून अस्तीत्वात आहे विकिमीडिया फाऊंडेशन, विवीध विकिप्रकल्प आणि मराठी विकिपीडिया सदस्यांच्या प्रदीर्घ चर्चातुन विवीध मुल्ये संकेत आणि नियमांची वेळोवेली आखणी होत आली आहे अगदी अनुभवी सदस्यांना सुद्धा सर्वच्या सर्व मुल्य आणि संकेताचे सर्व पैलू आणि कंगोरे माहितच असतील असे नाही . सर्व सहाय्य पानांचे वाचनही पूर्ण करणे आपल्या प्रमाणेच इतर सदस्यांनाही होतेच असे नाही.आपल्याला एखादी कृती विचार मुद्दा बद्दल आपले मतांतर असल्यास सर्व प्रथम संबधीत कृती विचार मुद्द्या बद्दल संबंधीत व्यक्ती तसेच इतर सदस्यांची भूमीका अशी का आहे या संबधी माहिती समजून घेण्याचा प्रयत्न करावा त्या नंतरही आपल्याला आपले मतांतर होत आहे असे वाटल्यास नेमक्या कोणत्या कृती अथवा विचारा बद्दल मतांतर आहे आणि का आहे हे व्यक्तिगत, भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक स्वरूपांचे आरोप न करता मांडावे. अगदी प्रचालकांच्या कृती सहीत कोणतीही गोष्ट पटत नसेल तर त्याची अभ्यासपुर्ण आणि मुद्देसूद मांडणीकरून कृती किंवा लेखन पलटवण्याबद्दल सदस्यांची सहमती संबंधीत लेखांच्या चर्चा पानावर / कौल पानांवर आजमावता येते.
टिकेत कठोरपणा केवळ विशीष्ट शब्दांच्या निवडी पेक्षा, मांडल्या जाणार्या मुद्द्याच्या गुणात्मकतेवर अधीक अवलंबून असतो.[२].
'पणाची' प्रत्यय
विशेषणांना पणाची असा प्रत्यव्यक्तीकडून कृतीकडे रोख वळवणे सोपे जावे म्हणून, विशेषणांना 'पणाची' हा प्रयत्न केल्यास ".... यांची ..... कृती ..... पणाची आहे" अशा पद्धतीचे, अथवा "....अशा वेळी ....असे म्हणणे/वागणे एखाद्याला .... पणाचे वाटण्याची शक्यता आहे .... " सहाय्यकारी होऊ शकते का ते पहावे [३]
मराठी विकिपीडिया हे एकमेव अथवा अंतीम स्थान नाही
लेखन योगदान करण्याचे, आपली बाजू तपासण्याचे आणि मांडण्याचे मराठी विकिपीडिया हे आंतरजालावरील एकमेव स्थान नाही. आपण विकिपीडियाच्या विविध भाषेतील बंधूप्रकल्पांचा , मराठी भाषेतील इतर ज्ञानकोशांचा , तसेच इतर मराठी संकेतस्थळांवरून लेखनाच्या अनेक संधी उपलब्ध असतात या संधींचा उपयोग करण्याचाही विचार करावा.मराठी विकिपिडियावरील चर्चांमध्ये आपली मतांतरे मांडण्याचा प्रयत्न हतोत्साहीत न होता सभ्यपणे कायम चालू ठेवावा, मराठी विकिपीडियाच्या विश्वासार्हतेकरिता निष्पक्षता जरूरी आहे आणि निष्पक्षतेकरिता वेगवेगळ्या दृष्टीकोनांचे मांडणी आणि आकलन जरूरी असतेच.
विकिपीडियाच्या परिघाला मर्यादा आहेत. विकिपीडियावरील निर्णय प्रक्रीया सहसा सहमतीने होते पण विकिपीडिया लोकशाही सुद्धा नाही. विकिपीडिया मुक्तस्रोत असला तरी तो सर्व समावेशक ज्ञानकोश आहे अमुक्तस्रोताबद्दल अथवा आपणास न पटणार्या दृष्टीकोनांचीही येथे मांडणी असू शकते. आपल्या सर्व आकांक्षाना इच्छा आणि विनंत्या मराठी विकिपीडियन समुदाय कदाचित स्विकारू शकणार नाही असेही होऊ शकेल, तरी सुद्धा येथे जे काही काम होते यात बराच मोठा भाग हा सामान्य मराठी जनांना उपयोगी पडणारा सकारात्मक आहे.त्यामुळे उत्साही रहा आग्रहही धरा पण त्याच वेळी आग्रहाचे टोक गाठण्याचे अथवा आपल्या आग्रहा खातर इतर कुणाही व्यक्तीस अथवा समुहास व्यक्तिगत आरोप प्रत्यारोपाचे भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक लक्ष्य करण्याचे टाळा.आपल्याकडे आधीच पुरेशा संपादकांची वानवा असताना आहे त्या संपादकांचे श्रम इतरत्र घालवून खच्ची करण्यात अवघ्या मराठी समाजाचे नुकसान होते हे आपण लक्षात घेऊन सहकार्य करावे. त्यामुळे काही गोष्टी रूचल्या नसल्या तरी सुद्धा सकारात्मकतेने आपण सहाकार्य करू शकाल असा विश्वास आहे.
सर्वच मराठी बांधवांनी आजपर्यंत मराठी विकिपीडिया प्रकल्पाची सर्वसामान्य जनतेस उपयूक्त ठरणारी रचनात्मक ध्येये लक्षात घेऊन मराठी विकिपीडियन संपादकांना त्रस्त करण्याचे टाळले आहे आणि आपणही टाळाल याचा आम्हाला सार्थ अभिमान असेल.येथील संकेतांचा परिचय अभ्यास होण्यास तसेच मतांतरात शांतता प्रस्थापित काण्याच्या दृष्टीने आपल्या संपादनास काही अपवादात्मक परिस्थितीत बंधने घातली गेल्यास त्या बद्दल गैर समज करून घेऊ नये. सर्वांच्या सदसद विवेकबुद्धीवर श्रद्धा ठेवण्यावर विकिपीडियाचा पारंपारिक विश्वास आहे तसा तो तुमच्यावरही आहे.. आम्हाला तुमच्या विरोधात काही सिद्ध करावयाचे आहे,चढा ओढ आहे आकस आहे असेही नाही.मराठी भाषा व्यक्तिगत मत मतांतरापेक्षा खूप मोठी आहे तेव्हा काही वेळा व्यकिगत मतांना मराठी भाषेच्या संदर्भाने अधीक मोठ्या ध्येयाकडे पाहून वेळ प्रसंगी थोडी मुरड घालावी, जेव्हा परत याल तेव्हा नव्या उत्साहाने मराठी विकिपीडियात समरसून सकारात्मक लेखन योगदान कराल असा विश्वास आहे.
'प्रचालकीय कृतींबद्दलच्या तक्रारी', या सुचनेचा विस्तार
प्रचालकीय कृतींबद्दलच्या तक्रारी
प्रचालकच दुराग्रह करत असतील तर त्या बद्दल दाद मागणे आणि कार्यवाही काहीशी कठीण होते हे खरे असले तरी सर्वस्वी अशक्य नाही.अशा कारवाईत अधीक मोठ्या समुदायाची सहमती लागते, त्यामुळे अर्थात दाद मागताना असभ्य/असंसदीय भाषेचा वापर करण्याचा शॉर्टकट चुकूनही घेऊ नये तसे करण्याने सर्वसाधारण सदस्य तुमची बाजू न घेण्याची शक्यता असते व आपल्या स्वत:च्या बाजूचे अधीकच नुकसान होते हे लक्षात घ्यावे. प्रचालकांची यादी येथे उपलब्ध होते.प्रचालकीय कामाच्या नोंदी [[विशेष:नोंद/प्रचालकसदस्याचेनाव]] आणि [[विशेष:वगळलेली_योगदाने/प्रचालकसदस्याचेनाव]] तपासून न पटणाऱ्या मराठी विकिपीडिया प्रचालकांच्या कृतींची नोंद आणि चर्चा प्रचालकीय कामाचे मुल्यांकन येथे करावी. प्रचालकीय कृती मराठी विकिपीडियाच्या मुल्य संकेत आणि धोरणांशी सातत्याने जाणीवपूर्वक विसंगत असतील तर त्या संदर्भाने कारवाईचे स्वरूप काय असावे याची धोरण विषयक चर्चा प्रचालक/निलंबन आणि पदमुक्त करण्याचे धोरण येथे करावी.
'इतर सदस्य आणि प्रचालकांनी काय काळजी घ्यावी', या सुचनेचा विस्तार
इतर सदस्य आणि प्रचालकांनी काय काळजी घ्यावी
भाषिक अभिव्यक्ती हि सब्जेक्टीव्ह/तौलनीक गोष्ट आहे. एका व्यक्तिस वाटणारा स्पष्टपणा दुसऱ्या व्यक्तीस अवहेलना अथवा उपहास वाटू शकते ,वाद विवादात प्रसंगी एखाद्दा व्यक्तीकडून चर्चां संबधित अभिप्रेत निकषांचे उल्लंघन होऊ शकते हे मानवी आणि नैसर्गीक म्हणून वास्तव स्विकारले पाहीजे.
एखाद्या व्यकिगत टिका करणार्या सदस्याच्या व्यक्तिगत टिकेचा सामना झाल्यास त्यास व्यक्तिशहा घेण्याचे टाळावे. [४]
विकिपीडियाच्या संकेतास धरून नसलेली टिका कुठेही आढळल्यास त्या बद्दल {{व्यक्तिगत आरोप }} हा साचा संबंधीत सदस्याच्या चर्चा पानावर लावावा आणि नंतर व्यक्तिगत टिका वगळून टाकाव्यात.
{{व्यक्तिगत आरोप झाकला}} हा साचा वापरून खालील उदाहरणात दाखवल्या प्रमाणे व्यक्तिगत हल्ले झाकता येतात.
{{साचा:व्यक्तिगत आरोप झाकला
|मजकूर= |सदस्य= संबंधीत उत्पातक सदस्याचे सदस्यनाम |नोंद_करणारा= नोंदकरणाऱ्याचे नाव}} खालील प्रमाणे दिसते
मराठी भाषा व्यक्तिगत मत मतांतरापेक्षा खूप मोठी आहे हे लक्षात घेतल्यास आपणास आपल्या रागावर नियंत्रण मिळवण्यास सहाय्य होईल.
लगेच उत्तर देण्याचे टाळावे , व्यक्तिगत टिकेस प्रत्यारोपाने अथवा कोणत्याही प्रकारच्या व्यक्तिगत टिकेने उत्तर देण्याचा मोह प्रयत्नपुर्वक टाळावा.
समोरच्या व्यक्तिस आपण प्रतिसाद खेळाडूवृत्तीने आणि openminded पणे स्विकारू शकतो हे दाखवून देण्या बद्दल विचार करा, Feedbackबद्दलचे स्वत:करताचे फायदे आठवण्याचा प्रयत्न करा,समोरच्या व्यक्तिस न अडवता व्यक्त होऊन जाऊ द्या,फिडबॅक देणाऱ्या व्यक्तीस वेळ काढल्या बद्दल आभार प्रकट करा (याचा अर्थ आपण त्यांच्याशी सहमत होतो आहोत असे नाही, त्यांना नेमक काय म्हणायच आहे हे त्यांच्याकडून जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणारे प्रश्न आणि त्यांच्या दृष्टीने सोलूशन काय आहे हे शांत पणे विचारा (हे विचारतो म्हणजे आपण समोरच्या व्यक्तिशी सहमत होतो आहोत असे नाही) ,सहमती असलेले विषय आधी स्विकारा , असहमती असलेल्या विषयाबद्दल आपली काही बाजू अभ्यासावयाची राहीलेली आहे का हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करा ,समोरच्या व्यक्तिच्या आणि आपल्या मांडणीतील तार्कीक उणीवा समजून घ्या मग आपल्या मुद्दांची तर्कसंगत मुद्देसूद मांडणी करण्याचा प्रयत्न करा.
प्रचालकांनी सोशिओ पॉलिटीकली मजकुरातील विवादात प्रोअॅक्टीव्ह अॅक्शन घेण्याचे वाद विवादात सहभागी होण्याचे टाळावे. सहसा चर्चा आणि वाद विचवादांची जबाबदारी प्रचालकेतर सदस्यांनाच सांभाळू द्यावी आणि पुरेशी चर्चा आणि सहमती नंतर सुयोग्य निर्णयाची माहिती द्यावी.
अ) या संबधीत मार्गदर्शन आणि प्रतिबंधने पूर्वग्रहरहीत आणि व्यक्तिसापेक्ष नव्हे कृती आणि वृत्ती सापेक्ष हवीत,कोणत्याही प्रतिबंधनांचा उद्देश शीक्षा करणे असा असू नये तर केवळ चूक पुन्हा होऊ नये हा असावा
ब) संबधीत सदस्यास विकिसमुदायात पुन्हा सामावून घेण्यास मोकळी जागा असावी या करता बंधने अतिरेकी अथवा आयूष्यभराकरता असू नयेत .विवादातील प्रचालकीय हस्तक्षेप/ बंधनांचा उद्देश काडीमोड देणारा असू नये. अशी बंधने एखाद्दा प्रचालकाने पूर्वग्रहांमुळे डूख ठेऊन लावली तर प्रकल्पाची मुक्तता आणि निष्प्क्षताही धोक्यात येण्याचा संभव असतो.
क) मराठी विकिपीडियावर आजतागायत एकाही सदस्याने वर्षाभराचे प्रतिंबधन काळ संपल्या नंतर पुन्हा येऊन उत्पात केलेला नाही तेव्हा एक वर्षा पलिकडील खासकरून आयुष्यभराकरिताची बंधने अव्यवहार्य आणि पूर्वग्रहदुषीत ठरतात
ड) एखादे खाते उत्पाती म्हणून प्रतीबंधास युक्त ठरवले गेले तरी ते ज्या अंकपत्त्यांवरून काम करते तो अंकपत्ता एखाद्दा घरी एका पेक्षा अधिक व्यक्ती वापरत असू शकतात, एखादा कार्यालयाचा शैक्षणीक संस्थेचा सायबर कॅफेचा अंक पत्ता असू शकतो . अशा कुटूंबातील /कार्यालयातील व्यक्ति अंकपत्ता प्रतिबंधन सोडवण्याच्या विनंत्या करत बसण्याची शक्यता फार कमी असते ,त्यामुळे 'प्रत्येक व्यक्तिस मुक्त' या विकिपीडिया प्रकल्पाच्या ध्येयात अडथळा आणणारी अंकपत्त्याशीत प्रतीबंधने शक्यतोवर टाळले गेले पाहीजे. प्रचालकांनी डोळे झाकून खात्याखालील अंकपत्त्यांना प्रतिबंधीत करणे अथवा स्वत:ची चर्चापानावरही संधी न देता संवादास विनाकारण प्रतिबंध करणे हे विकिपिडिया मुक्तता मुल्याचे उल्लंघन आणि व्यक्तिस्वातंत्र्याचे अनावश्यक उल्लंघन ठरते.
ई) लेखन संकेतांचे/नियमांचे पालन न झाल्यास खात्यावर लावले जाणारे प्रतिबंध लावणे टप्प्या टप्प्याने, अंकप्त्त्यावर शक्य्तोवर निर्बंध न घालता , अधीकतम एकवर्ष करता वाढते असावे.
'कायदा आणि गोपनीयतेच्या मर्यादांविषयीची वरील माहिती', या सुचनेचा विस्तार
कायदा आणि गोपनीयतेच्या मर्यादांविषयीची वरील माहिती कोणत्याही सदस्यावर दबाव तंत्राचा भाग नसून विकिमीडिया फाऊंडेशनच्या आणि विकिपीडियाच्या परिघास असलेल्या मर्यादांबद्दल सजगतेचा प्रामाणिक प्रयत्न आहे. विविध भारतीय कायदे सोबतच आयटी कायद्यानुसार त्याला मर्यादा आहेत.देशातील कायदे अशा व्यक्तिगत, भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक पद्धतीच्या बोलण्यास, लिहिण्यास वा मांडणी वितरणास मान्यता अथवा संरक्षण देत असेलच असे नाही. विकिपीडिया कोणत्याही कायद्याच्या उल्लंघनास उत्तेजन देत नाही; आणि म्हणून जर तुम्ही कोणतेही अवैध लेखन या संकेतस्थलावर केले, या संकेतस्थळाचा (domain) दुवा दिलात, येथील उपलब्ध माहिती वापरली , पुनःप्रसारित किंवा पुनःप्रकाशित केली, आणि असे करताना नियमभंग झाला, तर अशा कोणत्याही रीतीने कायद्याच्या किंवा नियमाच्या उल्लंघनास विकिपीडिया किंवा विकिमिडिया जबाबदार नाही.इतर काही बंधू विकिप्रकल्पांप्रमाणेच मराठी विकिपीडियाची सदस्य माहिती विषयी गोपनीयता नीती परिघास सातत्याचा उपद्रव चारित्र्यहनन आणि कायदेविषयक संदर्भाने मर्यादा आहेत. अशी प्रावधाने खूप अपवादात्मक परिस्थितीत वापरली जातात पण वापरली जातच नाहीत असे नाही [गोपनीयता नीतीच्या परिघाच्या मर्यादांचा अभ्यास आपण येथे करू शकता]
ही नोंद [[सदस्य:{{{नोंद_करणारा}}}]] या सदस्याने केली आहे.
ज्या तर्हेने CIS चे वादग्रस्त कर्मचारी सुबोध कुलकर्णी ह्याने विज्ञान लेखकांच्या कार्यशाळेत मराठी विकिपीडियाची खिल्ली उडवली हे पाहता असे दिसते कि सुबोध ह्याची मराठी विकिपीडिया बाबत हवी असलेली बांधिलकीचा कुठे दिसत नाही. जे लोक केवळ पैश्यासाठी नौकरी करतात अश्या कर्मचाऱ्यांनी मराठी विकीपिडीयाचे भालेव्हायच्या ऐवजी प्रचंड नुकसानच झाले आहे. मराठी विकीसमाजास जी व्यक्ती नुकसान देते, ज्या व्यक्तीबाबत अनेक प्रश्न लोकांनी उत्पन्न केलेले आहे आणि ज्या व्यक्तीची वैचारिक बैठकच नकारात्मक आहे अश्या व्यक्तीकडून भविष्यात कोणतीही अपेक्षा करणे मूर्खपणाचे आहे , तो कोणत्या तोंडाने समाजास सामोरे जाणार ?
घडलेल्या गोष्टींची सविस्तर माहित व चावडी वरील घडामोडी श्री उमाकांत खामकर (वर ज्यांचा इमेल सुबोध यांनी दिला आहे ) ह्यांना सरकारी माहितीसाठी मी पाठवून दिला आहे जेणे करून भविष्यात ह्या सरकारी यंत्रणा सुबोध पासून सावधान राहतील. मराठी विकी समाजानी झिडकारल्यावर CIS च्या तुकड्यांवर जगण्या पेक्ष्या जर सुबोध मध्ये थोडा तरी स्वाभिमान असेल तर सुबोध याने स्वतःच राजीनामा द्यायला हवा.
==CIS चे वादग्रस्त कर्मचारी सुबोध कुलकर्णी हा एक मनोरुग्ण आहे ==पण स्वाभिमान तर सोडाच हा तर रक्त पिपासूं गोचिडी सारखा येथे चिटकून आहे. ह्याला विदूषक म्हणावे कि मनोरुग्ण ? -
अलीकडे मराठी विकिपीडियातील चर्चापानावर केलेले लेखन
आदरणीय महोदय/या,
आपण अलीकडे मराठी विकिपीडियातील चर्चापानावर केलेले लेखनविशिष्ट व्यक्ती अथवा समुदायास अनुलक्षून आरोप/ असभ्य अथवा असंसदीय भाषा या गटात मोडते असे मांडले गेले आणि वगळले गेले आहे अथवा कोणत्याही क्षणी वगळले जाऊ शकते. विशिष्ट विचार अथवा कृती बद्दल आपली मतांतरे अगदी टीकाही ऐकून घेण्यास मराठी विकिपीडिया समुदाय नेहमीच उत्सुक असतो आणि असेल. अर्थात प्रत्येक व्यक्तीची, समूहाची कृती अथवा विचार आपल्याला पटणारे असतीलच असे नाही, "महात्मा गांधी" म्हणतात त्याप्रमाणे आपली टीका त्या विशिष्ट कृती अथवा विचाराबद्दल आपले अभ्यासपूर्ण मुद्देसूद मतांतर व्यक्त करण्यापर्यंतच मर्यादित ठेवावी, आपण करत असलेल्या टिकेचे चारित्र्यहननात, व्यक्ती अथवा समूहद्वेषात रुपांतरण होणार नाही याची दक्षता घेणे जरूरी आहे. एखादा विचार मुद्दा/कृती पटत नसेल तर काय करावे ? याची माहिती खाली दिली आहे ती पुढे दिली आहे ती वाचावी.
'विकिपीडिया रचनात्मक टिकेचे स्वागत करते', या सुचनेचा विस्तार
...अनुमान आणि नकार या पद्धतीतून जाईल तेव्हाच सत्य जाणता येते. सत्य जाणायचे असेल, तर प्रत्येक प्रस्थापित सत्याला आपण नकार देणे अपेक्षित आहे. त्यासाठी आपण मनाने व बुद्धीने मुक्त असणे आवश्यक आहे. समाजव्यवस्थादेखील मुक्त असली पाहिजे.... [१];वादे वादे जायते तत्व(/शास्त्र) बोध ज्याचा अर्थ वाद विवादानेच सत्याचा बोध होतो. विकिपीडियातील लेखाचा आवाका त्याची निष्पक्षता आणि खोली चर्चापानांवरून सर्व बाजू लक्षात घेऊन होणाऱ्या चर्चेवर अवलंबून असते. त्यामुळे आपली मतांतरे मराठी विकिपीडियाच्या निष्पक्षतेच्या आणि विश्वासार्हतेच्या दृष्टीने बहूमुल्य असणार आहेत.
परस्परांशी चर्चा करताना फक्त भाषेत केवळ असभ्यता आणि निराधार आरोप टाळावेत एवढीच अभिलाषा सदस्यांकडून असते.आपण काही महत्त्वपूर्ण मुद्दा मांडू इच्छित असाल तर तो मुद्दा बाजूस पडून विषयांतर होऊन आपल्या मुद्द्याच्या काही महत्त्वपूर्ण बाजूंचे नुकसान होऊ शकते हे लक्षात घेऊन व्यक्तिगत अथवा भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक स्वरूपांची टीका कटाक्षाने टाळावी.
हि संसदीय भाषेची अपेक्षा, विकिपीडिया सदस्यांच्या आपापसातील संवादापुरती मर्यादीत आहे ; लेखातील लेखनाच्या संदर्भाने लागणाऱ्या अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याच्या आड येत नाही आणि लेखातील लेखन करताना संदर्भासहीत असलेल्या विश्वकोशीय परिघात बसणाऱ्या लेखनाच्या लेखन शैलीचे संकेत वेगळे आहेत त्यांचा येथे संबंध नाही.
'एखादा विचार मुद्दा कृती पटत नसेल तर काय करावे ?', या सुचनेचा विस्तार
विकिपीडिया हा ज्ञाकोश २००१ पासून तर मराठी विकिपीडिया २००३ पासून अस्तीत्वात आहे विकिमीडिया फाऊंडेशन, विवीध विकिप्रकल्प आणि मराठी विकिपीडिया सदस्यांच्या प्रदीर्घ चर्चातुन विवीध मुल्ये संकेत आणि नियमांची वेळोवेली आखणी होत आली आहे अगदी अनुभवी सदस्यांना सुद्धा सर्वच्या सर्व मुल्य आणि संकेताचे सर्व पैलू आणि कंगोरे माहितच असतील असे नाही . सर्व सहाय्य पानांचे वाचनही पूर्ण करणे आपल्या प्रमाणेच इतर सदस्यांनाही होतेच असे नाही.आपल्याला एखादी कृती विचार मुद्दा बद्दल आपले मतांतर असल्यास सर्व प्रथम संबधीत कृती विचार मुद्द्या बद्दल संबंधीत व्यक्ती तसेच इतर सदस्यांची भूमीका अशी का आहे या संबधी माहिती समजून घेण्याचा प्रयत्न करावा त्या नंतरही आपल्याला आपले मतांतर होत आहे असे वाटल्यास नेमक्या कोणत्या कृती अथवा विचारा बद्दल मतांतर आहे आणि का आहे हे व्यक्तिगत, भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक स्वरूपांचे आरोप न करता मांडावे. अगदी प्रचालकांच्या कृती सहीत कोणतीही गोष्ट पटत नसेल तर त्याची अभ्यासपुर्ण आणि मुद्देसूद मांडणीकरून कृती किंवा लेखन पलटवण्याबद्दल सदस्यांची सहमती संबंधीत लेखांच्या चर्चा पानावर / कौल पानांवर आजमावता येते.
टिकेत कठोरपणा केवळ विशीष्ट शब्दांच्या निवडी पेक्षा, मांडल्या जाणार्या मुद्द्याच्या गुणात्मकतेवर अधीक अवलंबून असतो.[२].
'पणाची' प्रत्यय
विशेषणांना पणाची असा प्रत्यव्यक्तीकडून कृतीकडे रोख वळवणे सोपे जावे म्हणून, विशेषणांना 'पणाची' हा प्रयत्न केल्यास ".... यांची ..... कृती ..... पणाची आहे" अशा पद्धतीचे, अथवा "....अशा वेळी ....असे म्हणणे/वागणे एखाद्याला .... पणाचे वाटण्याची शक्यता आहे .... " सहाय्यकारी होऊ शकते का ते पहावे [३]
मराठी विकिपीडिया हे एकमेव अथवा अंतीम स्थान नाही
लेखन योगदान करण्याचे, आपली बाजू तपासण्याचे आणि मांडण्याचे मराठी विकिपीडिया हे आंतरजालावरील एकमेव स्थान नाही. आपण विकिपीडियाच्या विविध भाषेतील बंधूप्रकल्पांचा , मराठी भाषेतील इतर ज्ञानकोशांचा , तसेच इतर मराठी संकेतस्थळांवरून लेखनाच्या अनेक संधी उपलब्ध असतात या संधींचा उपयोग करण्याचाही विचार करावा.मराठी विकिपिडियावरील चर्चांमध्ये आपली मतांतरे मांडण्याचा प्रयत्न हतोत्साहीत न होता सभ्यपणे कायम चालू ठेवावा, मराठी विकिपीडियाच्या विश्वासार्हतेकरिता निष्पक्षता जरूरी आहे आणि निष्पक्षतेकरिता वेगवेगळ्या दृष्टीकोनांचे मांडणी आणि आकलन जरूरी असतेच.
विकिपीडियाच्या परिघाला मर्यादा आहेत. विकिपीडियावरील निर्णय प्रक्रीया सहसा सहमतीने होते पण विकिपीडिया लोकशाही सुद्धा नाही. विकिपीडिया मुक्तस्रोत असला तरी तो सर्व समावेशक ज्ञानकोश आहे अमुक्तस्रोताबद्दल अथवा आपणास न पटणार्या दृष्टीकोनांचीही येथे मांडणी असू शकते. आपल्या सर्व आकांक्षाना इच्छा आणि विनंत्या मराठी विकिपीडियन समुदाय कदाचित स्विकारू शकणार नाही असेही होऊ शकेल, तरी सुद्धा येथे जे काही काम होते यात बराच मोठा भाग हा सामान्य मराठी जनांना उपयोगी पडणारा सकारात्मक आहे.त्यामुळे उत्साही रहा आग्रहही धरा पण त्याच वेळी आग्रहाचे टोक गाठण्याचे अथवा आपल्या आग्रहा खातर इतर कुणाही व्यक्तीस अथवा समुहास व्यक्तिगत आरोप प्रत्यारोपाचे भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक लक्ष्य करण्याचे टाळा.आपल्याकडे आधीच पुरेशा संपादकांची वानवा असताना आहे त्या संपादकांचे श्रम इतरत्र घालवून खच्ची करण्यात अवघ्या मराठी समाजाचे नुकसान होते हे आपण लक्षात घेऊन सहकार्य करावे. त्यामुळे काही गोष्टी रूचल्या नसल्या तरी सुद्धा सकारात्मकतेने आपण सहाकार्य करू शकाल असा विश्वास आहे.
सर्वच मराठी बांधवांनी आजपर्यंत मराठी विकिपीडिया प्रकल्पाची सर्वसामान्य जनतेस उपयूक्त ठरणारी रचनात्मक ध्येये लक्षात घेऊन मराठी विकिपीडियन संपादकांना त्रस्त करण्याचे टाळले आहे आणि आपणही टाळाल याचा आम्हाला सार्थ अभिमान असेल.येथील संकेतांचा परिचय अभ्यास होण्यास तसेच मतांतरात शांतता प्रस्थापित काण्याच्या दृष्टीने आपल्या संपादनास काही अपवादात्मक परिस्थितीत बंधने घातली गेल्यास त्या बद्दल गैर समज करून घेऊ नये. सर्वांच्या सदसद विवेकबुद्धीवर श्रद्धा ठेवण्यावर विकिपीडियाचा पारंपारिक विश्वास आहे तसा तो तुमच्यावरही आहे.. आम्हाला तुमच्या विरोधात काही सिद्ध करावयाचे आहे,चढा ओढ आहे आकस आहे असेही नाही.मराठी भाषा व्यक्तिगत मत मतांतरापेक्षा खूप मोठी आहे तेव्हा काही वेळा व्यकिगत मतांना मराठी भाषेच्या संदर्भाने अधीक मोठ्या ध्येयाकडे पाहून वेळ प्रसंगी थोडी मुरड घालावी, जेव्हा परत याल तेव्हा नव्या उत्साहाने मराठी विकिपीडियात समरसून सकारात्मक लेखन योगदान कराल असा विश्वास आहे.
'प्रचालकीय कृतींबद्दलच्या तक्रारी', या सुचनेचा विस्तार
प्रचालकीय कृतींबद्दलच्या तक्रारी
प्रचालकच दुराग्रह करत असतील तर त्या बद्दल दाद मागणे आणि कार्यवाही काहीशी कठीण होते हे खरे असले तरी सर्वस्वी अशक्य नाही.अशा कारवाईत अधीक मोठ्या समुदायाची सहमती लागते, त्यामुळे अर्थात दाद मागताना असभ्य/असंसदीय भाषेचा वापर करण्याचा शॉर्टकट चुकूनही घेऊ नये तसे करण्याने सर्वसाधारण सदस्य तुमची बाजू न घेण्याची शक्यता असते व आपल्या स्वत:च्या बाजूचे अधीकच नुकसान होते हे लक्षात घ्यावे. प्रचालकांची यादी येथे उपलब्ध होते.प्रचालकीय कामाच्या नोंदी [[विशेष:नोंद/प्रचालकसदस्याचेनाव]] आणि [[विशेष:वगळलेली_योगदाने/प्रचालकसदस्याचेनाव]] तपासून न पटणाऱ्या मराठी विकिपीडिया प्रचालकांच्या कृतींची नोंद आणि चर्चा प्रचालकीय कामाचे मुल्यांकन येथे करावी. प्रचालकीय कृती मराठी विकिपीडियाच्या मुल्य संकेत आणि धोरणांशी सातत्याने जाणीवपूर्वक विसंगत असतील तर त्या संदर्भाने कारवाईचे स्वरूप काय असावे याची धोरण विषयक चर्चा प्रचालक/निलंबन आणि पदमुक्त करण्याचे धोरण येथे करावी.
'इतर सदस्य आणि प्रचालकांनी काय काळजी घ्यावी', या सुचनेचा विस्तार
इतर सदस्य आणि प्रचालकांनी काय काळजी घ्यावी
भाषिक अभिव्यक्ती हि सब्जेक्टीव्ह/तौलनीक गोष्ट आहे. एका व्यक्तिस वाटणारा स्पष्टपणा दुसऱ्या व्यक्तीस अवहेलना अथवा उपहास वाटू शकते ,वाद विवादात प्रसंगी एखाद्दा व्यक्तीकडून चर्चां संबधित अभिप्रेत निकषांचे उल्लंघन होऊ शकते हे मानवी आणि नैसर्गीक म्हणून वास्तव स्विकारले पाहीजे.
एखाद्या व्यकिगत टिका करणार्या सदस्याच्या व्यक्तिगत टिकेचा सामना झाल्यास त्यास व्यक्तिशहा घेण्याचे टाळावे. [४]
विकिपीडियाच्या संकेतास धरून नसलेली टिका कुठेही आढळल्यास त्या बद्दल {{व्यक्तिगत आरोप }} हा साचा संबंधीत सदस्याच्या चर्चा पानावर लावावा आणि नंतर व्यक्तिगत टिका वगळून टाकाव्यात.
{{व्यक्तिगत आरोप झाकला}} हा साचा वापरून खालील उदाहरणात दाखवल्या प्रमाणे व्यक्तिगत हल्ले झाकता येतात.
{{साचा:व्यक्तिगत आरोप झाकला
|मजकूर= |सदस्य= संबंधीत उत्पातक सदस्याचे सदस्यनाम |नोंद_करणारा= नोंदकरणाऱ्याचे नाव}} खालील प्रमाणे दिसते
मराठी भाषा व्यक्तिगत मत मतांतरापेक्षा खूप मोठी आहे हे लक्षात घेतल्यास आपणास आपल्या रागावर नियंत्रण मिळवण्यास सहाय्य होईल.
लगेच उत्तर देण्याचे टाळावे , व्यक्तिगत टिकेस प्रत्यारोपाने अथवा कोणत्याही प्रकारच्या व्यक्तिगत टिकेने उत्तर देण्याचा मोह प्रयत्नपुर्वक टाळावा.
समोरच्या व्यक्तिस आपण प्रतिसाद खेळाडूवृत्तीने आणि openminded पणे स्विकारू शकतो हे दाखवून देण्या बद्दल विचार करा, Feedbackबद्दलचे स्वत:करताचे फायदे आठवण्याचा प्रयत्न करा,समोरच्या व्यक्तिस न अडवता व्यक्त होऊन जाऊ द्या,फिडबॅक देणाऱ्या व्यक्तीस वेळ काढल्या बद्दल आभार प्रकट करा (याचा अर्थ आपण त्यांच्याशी सहमत होतो आहोत असे नाही, त्यांना नेमक काय म्हणायच आहे हे त्यांच्याकडून जाणून घेण्याचा प्रयत्न करणारे प्रश्न आणि त्यांच्या दृष्टीने सोलूशन काय आहे हे शांत पणे विचारा (हे विचारतो म्हणजे आपण समोरच्या व्यक्तिशी सहमत होतो आहोत असे नाही) ,सहमती असलेले विषय आधी स्विकारा , असहमती असलेल्या विषयाबद्दल आपली काही बाजू अभ्यासावयाची राहीलेली आहे का हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करा ,समोरच्या व्यक्तिच्या आणि आपल्या मांडणीतील तार्कीक उणीवा समजून घ्या मग आपल्या मुद्दांची तर्कसंगत मुद्देसूद मांडणी करण्याचा प्रयत्न करा.
प्रचालकांनी सोशिओ पॉलिटीकली मजकुरातील विवादात प्रोअॅक्टीव्ह अॅक्शन घेण्याचे वाद विवादात सहभागी होण्याचे टाळावे. सहसा चर्चा आणि वाद विचवादांची जबाबदारी प्रचालकेतर सदस्यांनाच सांभाळू द्यावी आणि पुरेशी चर्चा आणि सहमती नंतर सुयोग्य निर्णयाची माहिती द्यावी.
अ) या संबधीत मार्गदर्शन आणि प्रतिबंधने पूर्वग्रहरहीत आणि व्यक्तिसापेक्ष नव्हे कृती आणि वृत्ती सापेक्ष हवीत,कोणत्याही प्रतिबंधनांचा उद्देश शीक्षा करणे असा असू नये तर केवळ चूक पुन्हा होऊ नये हा असावा
ब) संबधीत सदस्यास विकिसमुदायात पुन्हा सामावून घेण्यास मोकळी जागा असावी या करता बंधने अतिरेकी अथवा आयूष्यभराकरता असू नयेत .विवादातील प्रचालकीय हस्तक्षेप/ बंधनांचा उद्देश काडीमोड देणारा असू नये. अशी बंधने एखाद्दा प्रचालकाने पूर्वग्रहांमुळे डूख ठेऊन लावली तर प्रकल्पाची मुक्तता आणि निष्प्क्षताही धोक्यात येण्याचा संभव असतो.
क) मराठी विकिपीडियावर आजतागायत एकाही सदस्याने वर्षाभराचे प्रतिंबधन काळ संपल्या नंतर पुन्हा येऊन उत्पात केलेला नाही तेव्हा एक वर्षा पलिकडील खासकरून आयुष्यभराकरिताची बंधने अव्यवहार्य आणि पूर्वग्रहदुषीत ठरतात
ड) एखादे खाते उत्पाती म्हणून प्रतीबंधास युक्त ठरवले गेले तरी ते ज्या अंकपत्त्यांवरून काम करते तो अंकपत्ता एखाद्दा घरी एका पेक्षा अधिक व्यक्ती वापरत असू शकतात, एखादा कार्यालयाचा शैक्षणीक संस्थेचा सायबर कॅफेचा अंक पत्ता असू शकतो . अशा कुटूंबातील /कार्यालयातील व्यक्ति अंकपत्ता प्रतिबंधन सोडवण्याच्या विनंत्या करत बसण्याची शक्यता फार कमी असते ,त्यामुळे 'प्रत्येक व्यक्तिस मुक्त' या विकिपीडिया प्रकल्पाच्या ध्येयात अडथळा आणणारी अंकपत्त्याशीत प्रतीबंधने शक्यतोवर टाळले गेले पाहीजे. प्रचालकांनी डोळे झाकून खात्याखालील अंकपत्त्यांना प्रतिबंधीत करणे अथवा स्वत:ची चर्चापानावरही संधी न देता संवादास विनाकारण प्रतिबंध करणे हे विकिपिडिया मुक्तता मुल्याचे उल्लंघन आणि व्यक्तिस्वातंत्र्याचे अनावश्यक उल्लंघन ठरते.
ई) लेखन संकेतांचे/नियमांचे पालन न झाल्यास खात्यावर लावले जाणारे प्रतिबंध लावणे टप्प्या टप्प्याने, अंकप्त्त्यावर शक्य्तोवर निर्बंध न घालता , अधीकतम एकवर्ष करता वाढते असावे.
'कायदा आणि गोपनीयतेच्या मर्यादांविषयीची वरील माहिती', या सुचनेचा विस्तार
कायदा आणि गोपनीयतेच्या मर्यादांविषयीची वरील माहिती कोणत्याही सदस्यावर दबाव तंत्राचा भाग नसून विकिमीडिया फाऊंडेशनच्या आणि विकिपीडियाच्या परिघास असलेल्या मर्यादांबद्दल सजगतेचा प्रामाणिक प्रयत्न आहे. विविध भारतीय कायदे सोबतच आयटी कायद्यानुसार त्याला मर्यादा आहेत.देशातील कायदे अशा व्यक्तिगत, भाषिक, प्रांतीय, जातीय, धार्मिक वांशिक पद्धतीच्या बोलण्यास, लिहिण्यास वा मांडणी वितरणास मान्यता अथवा संरक्षण देत असेलच असे नाही. विकिपीडिया कोणत्याही कायद्याच्या उल्लंघनास उत्तेजन देत नाही; आणि म्हणून जर तुम्ही कोणतेही अवैध लेखन या संकेतस्थलावर केले, या संकेतस्थळाचा (domain) दुवा दिलात, येथील उपलब्ध माहिती वापरली , पुनःप्रसारित किंवा पुनःप्रकाशित केली, आणि असे करताना नियमभंग झाला, तर अशा कोणत्याही रीतीने कायद्याच्या किंवा नियमाच्या उल्लंघनास विकिपीडिया किंवा विकिमिडिया जबाबदार नाही.इतर काही बंधू विकिप्रकल्पांप्रमाणेच मराठी विकिपीडियाची सदस्य माहिती विषयी गोपनीयता नीती परिघास सातत्याचा उपद्रव चारित्र्यहनन आणि कायदेविषयक संदर्भाने मर्यादा आहेत. अशी प्रावधाने खूप अपवादात्मक परिस्थितीत वापरली जातात पण वापरली जातच नाहीत असे नाही [गोपनीयता नीतीच्या परिघाच्या मर्यादांचा अभ्यास आपण येथे करू शकता]
Sorry for using English, sorry if that's the wrong place. I've just suspended @Mahitgar:'s administrative privileges because of a series of abuses, for example preventive blocks of users with no edits. Mr.wiki's community can obviously reelect Mahitgar following a vote. I can be contacted for complains about any kind of action intended to alter the vote which should be a free expression of Marati Wikipedia contributors' thoughts. Regards, --Vituzzu (चर्चा) २१:५३, ३ नोव्हेंबर २०१७ (IST)[reply]