"बाल्टिमोर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

दुवे संपादा
विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
इतिहास न्याहाळा
← मागील फरकपुढील फरक →
Content deleted Content added
दृश्यविकिमजकूर
छो "बाल्टिमोर" हे पान "बॉल्टिमोर" मथळ्याखाली स्थानांतरित केले.: योग्य उच्चार
No edit summary
ओळ १: ओळ १:
{{माहितीचौकट शहर
{{हा लेख|अमेरिकेतील बाल्टिमोर शहर|बाल्टिमोर (निःसंदिग्धीकरण)}}
| नाव = बॉल्टिमोर
| स्थानिक = Baltimore
| चित्र =Bmore skyline inner harbor.jpg
| चित्र_वर्णन =
| ध्वज =Flag of Baltimore City.svg
| चिन्ह =
| नकाशा१ = मेरीलँड
| नकाशा२ = अमेरिका
| देश = अमेरिका
| राज्य = [[चित्र:Flag of Maryland.svg|border|20 px]] [[मेरीलँड]]
| स्थापना = इ.स. १७२९
| महापौर =
| क्षेत्रफळ = २३८.४
| उंची = ३३
| लोकसंख्या = ६,२०,९६१
| महानगर_लोकसंख्या = २६,९०,८८६
| घनता =२,६०४.७
| वेळ = [[यूटीसी]] - ५:००
| वेब =[http://www.baltimorecity.gov/ baltimorecity.gov]
|latd = 39 |latm = 17 |lats = |latNS = N
|longd = 76|longm = 37 |longs = |longEW = W
|nostub =
}}
'''बॉल्टिमोर''' ({{lang-en|Baltimore}}) हे [[अमेरिका|अमेरिकेच्या]] [[मेरीलँड]] राज्यातील सर्वात मोठे शहर आहे. हे शहर मेरीलँडच्या पूर्व-मध्य भागात चेसापीकचा उपसागर ह्या [[अटलांटिक महासागर]]ाच्या उपसमुद्राच्या किनार्‍यावर वसले आहे. ६.२१ लाख शहरी व २६.९१ लाख महानगरी लोकसंख्या असलेले बॉल्टिमोर अमेरिकेमधील २१वे मोठे शहर व विसाव्या क्रमांकाचे महानगर क्षेत्र आहे. अमेरिकेची राजधानी [[वॉशिंग्टन डी.सी.]]पासून केवळ ४० मैल तर [[फिलाडेल्फिया]]पासून १०० मैल अंतरावर असल्यामुळे अमेरिकेच्या ईस्ट कोस्टवरील बॉल्टिमोर हे एक महत्त्वाचे शहर मानले जाते.


एकेकाळी अमेरिकेमधील दुसर्‍या क्रमांकाचे मोठे बंदर व एक महत्त्वाचे औद्योगिक शहर असलेल्या बॉल्टिमोरचा गेल्या काही दशकांमध्ये र्‍हास झाला आहे परंतु येथील व्यवसाय उत्पादनाकडून सेवेकडे वळवल्यामुळे येथील उद्योगाचे काही अंशी पुन:रुज्जिवन होत आहे.
'''बाल्टिमोर''' [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिकेच्या]] [[मेरीलँड]] राज्यातील प्रमुख शहर आहे.



{{विस्तार}}
==इतिहास==
बॉल्टिमोरची स्थापना ३० जुलै १७२९ रोजी तत्कालीन मेरीलँड वसाहतीमधील एक बंदर ह्या कारणास्तव करण्यात आली. ह्या शहराला मेरीलँड प्रांताचा स्थापनकर्ता लॉर्ड बॉल्टिमोर ह्याचे नाव दिले गेले. अठराव्या शतकाच्या उत्तरार्धातील [[अमेरिकन क्रांती]]दरम्यान बॉल्टिमोर हे एक मोक्याचे स्थान होते. युद्ध संपल्यानंतर एक मोठे बंदर व वाहतूक केंद्र म्हणून बॉल्टिमोरचा झपाट्याने विकास झाला. [[७ फेब्रुवारी]], [[इ.स. १९०४]] रोजी लागलेल्या एका भयाण आगीत बरेचसे शहर बेचिराख झाले होते परंतु पुन्हा उभारले गेले.

==भूगोल==
बॉल्टिमोर शहर अमेरिकेच्या पूर्व किनार्‍यावर वसले असून शहर परिसराचे क्षेत्रफळ {{convert|92.05|sqmi|km2}} इतके आहे व त्यापैकी {{convert|11.11|sqmi|km2}} एवढा भाग जलव्याप्त आहे.
===हवामान===
बॉल्टिमोरचे हवामान दमट आहे. येथील हिवाळे सौम्य तर उन्हाळे उष्ण व दमट असतात.
{{Weather box
|location = बॉल्टिमोर बंदर
|single line = Y
|Jan high F = 44.1
|Feb high F = 47.3
|Mar high F = 56.8
|Apr high F = 67.8
|May high F = 77.2
|Jun high F = 86.0
|Jul high F = 90.6
|Aug high F = 88.2
|Sep high F = 80.9
|Oct high F = 69.7
|Nov high F = 58.7
|Dec high F = 48.5
|Jan low F = 29.4
|Feb low F = 31.3
|Mar low F = 39.0
|Apr low F = 48.2
|May low F = 58.2
|Jun low F = 67.7
|Jul low F = 72.7
|Aug low F = 70.8
|Sep low F = 63.7
|Oct low F = 51.6
|Nov low F = 42.1
|Dec low F = 33.5
|precipitation colour = green
|Jan precipitation inch = 3.05
|Feb precipitation inch = 2.90
|Mar precipitation inch = 3.90
|Apr precipitation inch = 3.19
|May precipitation inch = 3.99
|Jun precipitation inch = 3.46
|Jul precipitation inch = 4.07
|Aug precipitation inch = 3.29
|Sep precipitation inch = 4.03
|Oct precipitation inch = 3.33
|Nov precipitation inch = 3.30
|Dec precipitation inch = 3.37
|Jan snow inch= 6.8
|Feb snow inch= 8.0
|Mar snow inch= 1.9
|Apr snow inch= 0
|May snow inch= 0
|Jun snow inch= 0
|Jul snow inch= 0
|Aug snow inch= 0
|Sep snow inch= 0
|Oct snow inch= 0
|Nov snow inch= 0.4
|Dec snow inch= 3.1
|unit precipitation days= 0.01 in
|Jan precipitation days = 10.8
|Feb precipitation days = 9.3
|Mar precipitation days = 10.4
|Apr precipitation days = 10.2
|May precipitation days = 11.5
|Jun precipitation days = 10.0
|Jul precipitation days = 10.0
|Aug precipitation days = 9.1
|Sep precipitation days = 8.4
|Oct precipitation days = 8.2
|Nov precipitation days = 8.9
|Dec precipitation days = 9.7
|unit snow days= 0.1 in
|Jan snow days= 3.7
|Feb snow days= 2.7
|Mar snow days= 1.3
|Apr snow days= 0
|May snow days= 0
|Jun snow days= 0
|Jul snow days= 0
|Aug snow days= 0
|Sep snow days= 0
|Oct snow days= 0
|Nov snow days= .5
|Dec snow days= 1.5
|Jan sun = 155.0
|Feb sun = 166.7
|Mar sun = 213.9
|Apr sun = 231.0
|May sun = 254.2
|Jun sun = 276.0
|Jul sun = 291.4
|Aug sun = 263.5
|Sep sun = 222.0
|Oct sun = 204.6
|Nov sun = 159.0
|Dec sun = 145.7
|source = NOAA,<ref name = NCDC >
{{cite web
| दुवा = http://www.erh.noaa.gov/er/lwx/climate/LWX_1981-2010_Normals_Website_pdf_version.pdf
| शीर्षक = The New 1981–2010 Climate Normals
| format=PDF
| year=2011
| publisher=[[National Oceanic and Atmospheric Administration]]
| अ‍ॅक्सेसदिनांक =August 8, 2011|date=August 2011
}}</ref> HKO<ref name= HKO >
{{cite web
| दुवा = http://www.weather.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/n_america/us/Baltimore_e.htm
| शीर्षक = Climatological Normals of Baltimore
| अ‍ॅक्सेसदिनांक =June 14, 2010
| publisher=[[Hong Kong Observatory]]
}}</ref> idcide,<ref name = idcide >
{{cite web
| दुवा = http://www.idcide.com/weather/md/baltimore.htm
| शीर्षक = Average Temperatures for Baltimore, MD (Inner Harbor)
| publisher=NOAA
| अ‍ॅक्सेसदिनांक =November 22, 2010
}}</ref> intellicast,<ref name = intellicast>
{{cite web
| दुवा = http://www.intellicast.com/Local/History.aspx#chart
| शीर्षक = Climatological Data for Baltimore, MD (Inner Harbor)
| publisher=NOAA
| अ‍ॅक्सेसदिनांक =November 22, 2010
}}</ref>
|date=August 2010
}}

==जनसांख्यिकी==
{{ऐतिहासिक लोकसंख्या
|align=left
|1790| 13503
|1800| 26514
|1810| 46555
|1820| 62738
|1830| 80620
|1840| 102313
|1850| 169054
|1860| 212418
|1870| 267354
|1880| 332313
|1890| 434439
|1900| 508957
|1910| 558485
|1920| 733826
|1930| 804874
|1940| 859100
|1950| 949708
|1960| 939024
|1970| 905759
|1980| 786775
|1990| 736014
|2000| 651154
|2010| 620961
|-
}}
एकोणिसाव्या व विसाव्या शतकांदरम्यान झपाट्याने वाढणारे बॉल्टिमोर १८३०, १८४० व १८५० साली अमेरिकेमधील दुसर्‍या क्रमांकाचे सर्वाधिक लोकसंखेचे शहर होते.<ref>{{cite web|दुवा=http://www.census.gov/history/www/through_the_decades/fast_facts/1830_fast_facts.html|शीर्षक=1830 Fast Facts: 10 Largest Urban Places|publisher=U.S. Census Bureau|अ‍ॅक्सेसदिनांक =March 29, 2011}}</ref> [[दुसरे महायुद्ध|दुसर्‍या महायुद्धानंतर]] बॉल्टिमोरची लोकसंख्या १९५० साली जवळजवळ १० लाख होती. तेव्हापासून अमेरिकेमधील इतर शहरांप्रमाणे येथील जनता देखील शहरामधून बाहेर पडून उपनगरांमध्ये स्थायिक झाली आहे. ह्यामुळे गेल्या ६० वर्षांदरम्यान बॉल्टिमोरची लोकसंख्या मोठ्या प्रमाणावर घटली आहे. २०१० साली ६,२०,९६१ लोकसंख्या असलेल्या डेट्रॉईटमधील ६३.२ टक्के लोक [[आफ्रिकन अमेरिकन]] वंशाचे आहेत.

==अर्थव्यवस्था==
==वाहतूक==
==खेळ==
खालील दोन प्रमुख व्यावसायिक संघ बॉल्टिमोर महानगरामध्ये स्थित आहेत.
{| class="wikitable"
! style="background:black; color:white"|संघ
! style="background:black; color:white"|खेळ
! style="background:black; color:white"|लीग
! style="background:black; color:white"|स्थान
! style="background:black; color:white"|स्थापना
|-
! [[बॉल्टिमोर रेव्हन्स]]
|[[अमेरिकन फुटबॉल]]
|[[नॅशनल फुटबॉल लीग]]
| एम अँड टी बँक स्टेडियम
| १९९६
|-
! [[बॉल्टिमोर ओरियोल्स]]
|[[बेसबॉल]]
|[[मेजर लीग बेसबॉल]]
| ओरियोल पार्क
| १९५४
|}


==शहर रचना==
{{wide image|Baltimore Inner Harbor Panorama.jpg|1000px|<center>बॉल्टिमोर बंदर</center>}}
{{wide image|Bmore-Skyline1.jpg|1000px|<center>रात्रीच्या वेळी बॉल्टिमोर बंदर</center>}}


==बाह्य दुवे==
*[http://www.baltimorecity.gov/ अधिकृत संकेतस्थळ]
*[http://www.baltimore.org/ स्वागत भवन]
*{{Wikitravel|Baltimore|बॉल्टिमोर}}
{{कॉमन्स|Baltimore|बॉल्टिमोर}}

==संदर्भ==
{{संदर्भयादी}}

{{अमेरिकेमधील मोठी शहरे}}

[[वर्ग:बॉल्टिमोर| ]]


[[वर्ग:मेरीलँडमधील शहरे]]
[[वर्ग:मेरीलँडमधील शहरे]]

२१:३९, ४ नोव्हेंबर २०११ ची आवृत्ती

बॉल्टिमोर
Baltimore
अमेरिकामधील शहर


ध्वज
बॉल्टिमोर is located in मेरीलँड
बॉल्टिमोर
बॉल्टिमोर
बॉल्टिमोरचे मेरीलँडमधील स्थान
बॉल्टिमोर is located in अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने
बॉल्टिमोर
बॉल्टिमोर
बॉल्टिमोरचे अमेरिकामधील स्थान

गुणक: 39°17′N 76°37′W / 39.283°N 76.617°W / 39.283; -76.617

देश Flag of the United States अमेरिका
राज्य मेरीलँड
स्थापना वर्ष इ.स. १७२९
क्षेत्रफळ २३८.४ चौ. किमी (९२.० चौ. मैल)
समुद्रसपाटीपासुन उंची ३३ फूट (१० मी)
लोकसंख्या  
  - शहर ६,२०,९६१
  - घनता २,६०४.७ /चौ. किमी (६,७४६ /चौ. मैल)
  - महानगर २६,९०,८८६
प्रमाणवेळ यूटीसी - ५:००
baltimorecity.gov


बॉल्टिमोर (इंग्लिश: Baltimore) हे अमेरिकेच्या मेरीलँड राज्यातील सर्वात मोठे शहर आहे. हे शहर मेरीलँडच्या पूर्व-मध्य भागात चेसापीकचा उपसागर ह्या अटलांटिक महासागराच्या उपसमुद्राच्या किनार्‍यावर वसले आहे. ६.२१ लाख शहरी व २६.९१ लाख महानगरी लोकसंख्या असलेले बॉल्टिमोर अमेरिकेमधील २१वे मोठे शहर व विसाव्या क्रमांकाचे महानगर क्षेत्र आहे. अमेरिकेची राजधानी वॉशिंग्टन डी.सी.पासून केवळ ४० मैल तर फिलाडेल्फियापासून १०० मैल अंतरावर असल्यामुळे अमेरिकेच्या ईस्ट कोस्टवरील बॉल्टिमोर हे एक महत्त्वाचे शहर मानले जाते.

एकेकाळी अमेरिकेमधील दुसर्‍या क्रमांकाचे मोठे बंदर व एक महत्त्वाचे औद्योगिक शहर असलेल्या बॉल्टिमोरचा गेल्या काही दशकांमध्ये र्‍हास झाला आहे परंतु येथील व्यवसाय उत्पादनाकडून सेवेकडे वळवल्यामुळे येथील उद्योगाचे काही अंशी पुन:रुज्जिवन होत आहे.


इतिहास

बॉल्टिमोरची स्थापना ३० जुलै १७२९ रोजी तत्कालीन मेरीलँड वसाहतीमधील एक बंदर ह्या कारणास्तव करण्यात आली. ह्या शहराला मेरीलँड प्रांताचा स्थापनकर्ता लॉर्ड बॉल्टिमोर ह्याचे नाव दिले गेले. अठराव्या शतकाच्या उत्तरार्धातील अमेरिकन क्रांतीदरम्यान बॉल्टिमोर हे एक मोक्याचे स्थान होते. युद्ध संपल्यानंतर एक मोठे बंदर व वाहतूक केंद्र म्हणून बॉल्टिमोरचा झपाट्याने विकास झाला. ७ फेब्रुवारी, इ.स. १९०४ रोजी लागलेल्या एका भयाण आगीत बरेचसे शहर बेचिराख झाले होते परंतु पुन्हा उभारले गेले.

भूगोल

बॉल्टिमोर शहर अमेरिकेच्या पूर्व किनार्‍यावर वसले असून शहर परिसराचे क्षेत्रफळ ९२.०५ चौरस मैल (२३८.४ चौ. किमी) इतके आहे व त्यापैकी ११.११ चौरस मैल (२८.८ चौ. किमी) एवढा भाग जलव्याप्त आहे.

हवामान

बॉल्टिमोरचे हवामान दमट आहे. येथील हिवाळे सौम्य तर उन्हाळे उष्ण व दमट असतात.

बॉल्टिमोर बंदर साठी हवामान तपशील
महिना जाने फेब्रु मार्च एप्रिल मे जून जुलै ऑगस्ट सप्टें ऑक्टो नोव्हें डिसें वर्ष
सरासरी कमाल °फॅ (°से) 44.1
(6.7) 		47.3
(8.5) 		56.8
(13.8) 		67.8
(19.9) 		77.2
(25.1) 		86.0
(30) 		90.6
(32.6) 		88.2
(31.2) 		80.9
(27.2) 		69.7
(20.9) 		58.7
(14.8) 		48.5
(9.2) 		67.98
(19.99)
सरासरी किमान °फॅ (°से) 29.4
(−1.4) 		31.3
(−0.4) 		39.0
(3.9) 		48.2
(9) 		58.2
(14.6) 		67.7
(19.8) 		72.7
(22.6) 		70.8
(21.6) 		63.7
(17.6) 		51.6
(10.9) 		42.1
(5.6) 		33.5
(0.8) 		50.68
(10.38)
सरासरी वर्षाव इंच (मिमी) 3.05
(77.5) 		2.90
(73.7) 		3.90
(99.1) 		3.19
(81) 		3.99
(101.3) 		3.46
(87.9) 		4.07
(103.4) 		3.29
(83.6) 		4.03
(102.4) 		3.33
(84.6) 		3.30
(83.8) 		3.37
(85.6) 		४१.८८
(१,०६३.९)
सरासरी हिमवर्षा इंच (सेमी) 6.8
(17.3) 		8.0
(20.3) 		1.9
(4.8) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0.4
(1) 		3.1
(7.9) 		20.2
(51.3)
सरासरी पर्जन्य दिवस (≥ 0.01 in) 10.8 9.3 10.4 10.2 11.5 10.0 10.0 9.1 8.4 8.2 8.9 9.7 116.5
सरासरी हिमवर्षेचे दिवस (≥ 0.1 in) 3.7 2.7 1.3 0 0 0 0 0 0 0 .5 1.5 9.7
महिन्यामधील सूर्यप्रकाशाचे तास 155.0 166.7 213.9 231.0 254.2 276.0 291.4 263.5 222.0 204.6 159.0 145.7 २,५८३
स्रोत: NOAA,[१] HKO[२] idcide,[३] intellicast,[४]

जनसांख्यिकी

ऐतिहासिक लोकसंख्या
वर्ष लोक. ±%
इ.स. १७९० १३,५०३ —
इ.स. १८०० २६,५१४ +९६%
इ.स. १८१० ४६,५५५ +७५%
इ.स. १८२० ६२,७३८ +३४%
इ.स. १८३० ८०,६२० +२८%
इ.स. १८४० १,०२,३१३ +२६%
इ.स. १८५० १,६९,०५४ +६५%
इ.स. १८६० २,१२,४१८ +२५%
इ.स. १८७० २,६७,३५४ +२५%
इ.स. १८८० ३,३२,३१३ +२४%
इ.स. १८९० ४,३४,४३९ +३०%
इ.स. १९०० ५,०८,९५७ +१७%
इ.स. १९१० ५,५८,४८५ +९%
इ.स. १९२० ७,३३,८२६ +३१%
इ.स. १९३० ८,०४,८७४ +९%
इ.स. १९४० ८,५९,१०० +६%
इ.स. १९५० ९,४९,७०८ +१०%
इ.स. १९६० ९,३९,०२४ −१%
इ.स. १९७० ९,०५,७५९ −३%
इ.स. १९८० ७,८६,७७५ −१३%
इ.स. १९९० ७,३६,०१४ −६%
इ.स. २००० ६,५१,१५४ −११%
इ.स. २०१० ६,२०,९६१ −४%
इ.स. एक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी >= कार्यवाहकएक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी >= कार्यवाहकएक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी >= कार्यवाहकएक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी >= कार्यवाहकएक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी >= कार्यवाहकएक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी >= कार्यवाहकएक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी >= कार्यवाहकएक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी >= कार्यवाहकएक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी >= कार्यवाहक {{{48}}} अभिव्यक्ती त्रुटी: अनोळखी उद्गारवाचक चिन्ह "{"

एकोणिसाव्या व विसाव्या शतकांदरम्यान झपाट्याने वाढणारे बॉल्टिमोर १८३०, १८४० व १८५० साली अमेरिकेमधील दुसर्‍या क्रमांकाचे सर्वाधिक लोकसंखेचे शहर होते.[५] दुसर्‍या महायुद्धानंतर बॉल्टिमोरची लोकसंख्या १९५० साली जवळजवळ १० लाख होती. तेव्हापासून अमेरिकेमधील इतर शहरांप्रमाणे येथील जनता देखील शहरामधून बाहेर पडून उपनगरांमध्ये स्थायिक झाली आहे. ह्यामुळे गेल्या ६० वर्षांदरम्यान बॉल्टिमोरची लोकसंख्या मोठ्या प्रमाणावर घटली आहे. २०१० साली ६,२०,९६१ लोकसंख्या असलेल्या डेट्रॉईटमधील ६३.२ टक्के लोक आफ्रिकन अमेरिकन वंशाचे आहेत.

अर्थव्यवस्था

वाहतूक

खेळ

खालील दोन प्रमुख व्यावसायिक संघ बॉल्टिमोर महानगरामध्ये स्थित आहेत.

संघ खेळ लीग स्थान स्थापना
बॉल्टिमोर रेव्हन्स अमेरिकन फुटबॉल नॅशनल फुटबॉल लीग एम अँड टी बँक स्टेडियम १९९६
बॉल्टिमोर ओरियोल्स बेसबॉल मेजर लीग बेसबॉल ओरियोल पार्क १९५४


शहर रचना

बॉल्टिमोर बंदर
रात्रीच्या वेळी बॉल्टिमोर बंदर


बाह्य दुवे

 विकिमीडिया कॉमन्सवर खालील विषयाशी संबंधित संचिका आहेत:

संदर्भ

  1. ^ (PDF). National Oceanic and Atmospheric Administration. August 2011 http://www.erh.noaa.gov/er/lwx/climate/LWX_1981-2010_Normals_Website_pdf_version.pdf. August 8, 2011 रोजी पाहिले. Missing or empty |title= (सहाय्य)CS1 maint: date and year (link)
  2. ^ . Hong Kong Observatory http://www.weather.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/n_america/us/Baltimore_e.htm. June 14, 2010 रोजी पाहिले. Missing or empty |title= (सहाय्य)
  3. ^ . NOAA http://www.idcide.com/weather/md/baltimore.htm. November 22, 2010 रोजी पाहिले. Missing or empty |title= (सहाय्य)
  4. ^ . NOAA http://www.intellicast.com/Local/History.aspx#chart. November 22, 2010 रोजी पाहिले. Missing or empty |title= (सहाय्य)
  5. ^ . U.S. Census Bureau http://www.census.gov/history/www/through_the_decades/fast_facts/1830_fast_facts.html. March 29, 2011 रोजी पाहिले. Missing or empty |title= (सहाय्य)

साचा:Link FA

"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=बाल्टिमोर&oldid=844062" पासून हुडकले