"आराध्यवृक्ष" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Content deleted Content added
No edit summary
ओळ २६: ओळ २६:
|-
|-
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" |[[कृत्तिका]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" |[[कृत्तिका]]
!width=75|[[ऊंबर]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[ऊंबर]]!!width=75| उदुंबर !!width=75| उदुंबर /गुलर !!width=75| यशडुमुर!!width=75| उंबरो!!width=75|अति फा!!width=75| अतिमार!!width=75| अत्तिमानु!!width=75| Fig tree!!width=75| Ficus glomirata


|-
|-
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[रोहिणी]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[रोहिणी]]
!width=75|[[जांभुळ]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[जांभुळ]]!!width=75| !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -


|-
|-
ओळ ३७: ओळ ३७:


! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[मृग]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[मृग]]
!width=75|[[खैर]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[खैर]]!!width=75| खदिर !!width=75| खदिर !!width=75| -!!width=75| खेर!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -


|-
|-
ओळ ४३: ओळ ४३:
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[आर्द्रा]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[आर्द्रा]]
!width=75|[[कृष्णागरु]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[कृष्णागरु]]!!width=75| कृष्णागरु !!width=75| कृष्णागरु !!width=75| कृष्णागरु!!width=75| अकिल !!width=75|- !!width=75| -!!width=75| कृष्णागरु!!width=75|Eaglewood(Black) !!width=75| Aquilaria agallocha


|-
|-
ओळ ४९: ओळ ४९:
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[पुनर्वसु]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[पुनर्वसु]]


!width=75|[[वेळु]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[वेळु]]!!width=75| वंश!!width=75| बांस!!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| Bamboo cane!!width=75| Bambusa vulgaris


|-
|-


! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[पुष्य]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[पुष्य]]
!width=75|[[पिंपळ]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[पिंपळ]]!!width=75| अश्वत्थ !!width=75| पीपर !!width=75| पीपलो!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -


|-
|-
ओळ ८८: ओळ ८८:
|-
|-
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[स्वाती]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[स्वाती]]
!width=75|[[अर्जुन वृक्ष]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[अर्जुन वृक्ष]]!!width=75| अर्जुन !!width=75| कौहा / कोह !!width=75| अर्जुन!!width=75| अर्जुनसाजडा !!width=75|-मारुत !!width=75| मारुड!!width=75| मदिचट्ट!!width=75|- !!width=75| Terminalia Tomentosa/Serculiaurens


|-
|-
ओळ १०२: ओळ १०२:
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[जेष्ठा]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[जेष्ठा]]
!width=75|[[सांवरी|सांवर]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[सांवरी|सांवर]]!!width=75| शाल्मली !!width=75| शाल्मली / सेवर!!width=75| -!!width=75| शेमळो!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|Silk cotton tree !!width=75| Bombax malabaricum


|-
|-


! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[मुळ]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[मुळ]]
!width=75|[[राळ]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[राळ]]!!width=75| अजकर्ण !!width=75|साल/हेंद !!width=75|- !!width=75| राल!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| Shorearobustra!!width=75| Veteria Indica


|-
|-


! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" |[[पुर्वाषाढा]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" |[[पुर्वाषाढा]]
!width=75|[[वेत]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[वेत]]!!width=75|वेतस् !!width=75| बैंत !!width=75| -!!width=75| नेतर!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|Rattan(cane) !!width=75| Calamas rotang


|-
|-
ओळ १२१: ओळ १२१:
|-
|-
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[श्रवण]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[श्रवण]]
!width=75|[[रुई]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[रुई]]!!width=75| अर्क !!width=75| आंकडा !!width=75| -!!width=75| आंकडो!!width=75|- !!width=75| निलाजि ल्लीटे!!width=75| -!!width=75| Gigantic Swallow wart!!width=75|Calotropis Gigantea


|-
|-


! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[धनिष्ठा]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[धनिष्ठा]]
!width=75|[[शमी]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[शमी]]!!width=75|शमी !!width=75| समी/ सफेद कीकर!!width=75| -!!width=75| खिजडी!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| शमी/ चेट्ट!!width=75| Spung tree!!width=75| Prosopis Sticigero


|-
|-
ओळ १३४: ओळ १३४:
|-
|-
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[पुर्वाभाद्रपदा]]
! width="75" colspan="1" style="vertical-align:center" | [[पुर्वाभाद्रपदा]]
!width=75|[[आंबा]]!!width=75| - !!width=75| - !!width=75| -!!width=75| -!!width=75|- !!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -!!width=75| -
!width=75|[[आंबा]]!!width=75| आम्र!!width=75| आम!!width=75| !!width=75|आंबो !!width=75|मावु !!width=75|मामरं !!width=75| मवि!!width=75| Mango!!width=75| Mangifer indica


|-
|-

२०:२०, २८ जुलै २००९ ची आवृत्ती

ज्या वृक्षाची आराधना/पूजा केली जाते तो आराध्यवृक्ष होय.भारतिय पंचागानुसार, ज्या नक्षत्रावर माणसाचा जन्म होतो ते त्याचे जन्म नक्षत्र होय. अशी एकुण २७ नक्षत्रे आहेत. त्या प्रत्येक नक्षत्राचा एक आराध्यवृक्ष आहे.[१] संकटकाळी व तब्येत खराब झाली तर आराध्यवृक्षाची आराधना फलदायी होते. आयुर्वेदानुसार,प्रत्येक वृक्ष हा कोणत्या ना कोणत्या स्वरुपात औषधीच आहे. विशीष्ट नक्षत्रावर जन्मलेल्या व्यक्तिसाठी विशीष्ट वृक्षाची आराधना ही फलदायी होते. किमान २१ दिवस वृक्षाची आराधना करावी.हे आराध्यवृक्ष देवतासमान असल्यामुळे त्या त्या जन्मनक्षत्रवाल्या व्यक्तिंनि त्याला औषधासाठीहि तोडु नये. याच तत्वावर, भारतात जागोजागी नक्षत्र उद्यान निर्माण होत आहेत.[२]


वेगवेगळ्या जन्मनक्षत्रासाठी असलेले आराध्यवृक्ष

नक्षत्र आराध्यवृक्ष संस्कृत हिंदी बंगाली गुजराती मळ्यालम् तामिळ तेलगु इंग्रजी लॅटीन
अश्विनी कुचला - - - - - - - - -
भरणी आवळा आमलकी आमल/ अमरो आमलकी आमळानुं झाड आमलकं नेल्लि नेल्लिमार उसरकाय वेल्ली Emblic myroblan Phylanthus Amblica
कृत्तिका ऊंबर उदुंबर उदुंबर /गुलर यशडुमुर उंबरो अति फा अतिमार अत्तिमानु Fig tree Ficus glomirata
रोहिणी जांभुळ - - - - - - - -
मृग खैर खदिर खदिर - खेर - - - - -
आर्द्रा कृष्णागरु कृष्णागरु कृष्णागरु कृष्णागरु अकिल - - कृष्णागरु Eaglewood(Black) Aquilaria agallocha
पुनर्वसु वेळु वंश बांस - - - - - Bamboo cane Bambusa vulgaris
पुष्य पिंपळ अश्वत्थ पीपर पीपलो - - - - - -
आश्लेशा नागचाफा - - - - - - - - -
मघा वड - - - - - - - - -
पूर्वा पळस - - - - - - - - -
उत्तरा पायरी - - - - - - - - -
हस्त जाई - - - - - - - - -
चित्रा बिल्व(बेल) - - - - - - - - -
स्वाती अर्जुन वृक्ष अर्जुन कौहा / कोह अर्जुन अर्जुनसाजडा -मारुत मारुड मदिचट्ट - Terminalia Tomentosa/Serculiaurens
विशाखा नागकेशर - - - - - - - - -
अनुराधा नागकेशर - - - - - - - - -
जेष्ठा सांवर शाल्मली शाल्मली / सेवर - शेमळो - - - Silk cotton tree Bombax malabaricum
मुळ राळ अजकर्ण साल/हेंद - राल - - - Shorearobustra Veteria Indica
पुर्वाषाढा वेत वेतस् बैंत - नेतर - - - Rattan(cane) Calamas rotang
उत्तराषाढा फणस - - - - - - - - -
श्रवण रुई अर्क आंकडा - आंकडो - निलाजि ल्लीटे - Gigantic Swallow wart Calotropis Gigantea
धनिष्ठा शमी शमी समी/ सफेद कीकर - खिजडी - - शमी/ चेट्ट Spung tree Prosopis Sticigero
शततारका कळंब वृक्ष - - - - - - - - -
पुर्वाभाद्रपदा आंबा आम्र आम आंबो मावु मामरं मवि Mango Mangifer indica
उत्तराभाद्रपदा कडुलिंब निम्ब/ तिक्तक/ अरिष्ट नीम नीमगाछ लींबडो वेप्पु/ अतितिक्त कड्डपगै/ अरुलुंदी निम्बमु Indian Lilak Azadirachta Indica
रेवती मोह - - - - - - - - -

संदर्भ

  1. ^ नक्षत्रदेवता आणी वृक्ष
  2. ^ [wikimapia.org/2040723/Nakshatra-van ]

नोंदी