"दिशा" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
आर्या जोशी (चर्चा | योगदान) संदर्भ घातला |
Sandesh9822 (चर्चा | योगदान) No edit summary खूणपताका: मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन |
||
ओळ ६: | ओळ ६: | ||
* [[दक्षिण दिशा|दक्षिण]] |
* [[दक्षिण दिशा|दक्षिण]] |
||
==इतिहास== |
|||
==प्राचीनत्व== |
|||
दिश म्हणजे आकाशाचा एक भाग या अर्थी ऋग्वेदात (१.१२४.३) व अथर्ववेदात (३.३१.४) हा शब्द अनेकवार आला आहे.वैदिक साहित्यात पूर्व,पश्चिम, |
दिश म्हणजे आकाशाचा एक भाग या अर्थी ऋग्वेदात (१.१२४.३) व अथर्ववेदात (३.३१.४) हा शब्द अनेकवार आला आहे. वैदिक साहित्यात पूर्व, पश्चिम, दक्षिण, उत्तर या चारच दिशांचा उल्लेख येतो. तैत्तिरीय संहिता ( ७.१.५.) शतपथ ब्राह्मण (६.२.२.३४), शांखायन श्रौतसूत्र (१६.२८.२) इ. काही ठिकाणी आठ व दहा दिशांचा उल्लेख आलेला आहे. शतपथ ब्राह्मणात दिशांना शिंक्याची उपमा दिली आहे.<ref>भारतीय संस्कृती कोश खंड चौथा </ref> |
||
या चार दिशांखेरिज भारतीय पद्धतीनुसार [[अष्टदिशा|अष्टदिशांमध्ये]] खालील चार उपदिशांचा समावेश होतो: |
या चार दिशांखेरिज भारतीय पद्धतीनुसार [[अष्टदिशा|अष्टदिशांमध्ये]] खालील चार उपदिशांचा समावेश होतो: |
||
ओळ २१: | ओळ १९: | ||
* [[अधर दिशा|अधर]] |
* [[अधर दिशा|अधर]] |
||
==संदर्भ== |
|||
[[चित्र:Brosen windrose MR.png|right|thumb|450 px|चार प्रमुख दिशा व चार उपदिशा]] |
|||
{{संदर्भयादी}} |
|||
[[वर्ग:भूगोल]] |
[[वर्ग:भूगोल]] |
२१:११, २७ ऑक्टोबर २०१७ ची आवृत्ती
दिशा हे एक तत्व किंवा कल्पना आहे असे मानले जाते.दिशति अवकाशं ददाति इति =अवकाश देते ती दिशा होय. भूगोलात चार प्रमुख दिशा मानल्या जातात:
इतिहास
दिश म्हणजे आकाशाचा एक भाग या अर्थी ऋग्वेदात (१.१२४.३) व अथर्ववेदात (३.३१.४) हा शब्द अनेकवार आला आहे. वैदिक साहित्यात पूर्व, पश्चिम, दक्षिण, उत्तर या चारच दिशांचा उल्लेख येतो. तैत्तिरीय संहिता ( ७.१.५.) शतपथ ब्राह्मण (६.२.२.३४), शांखायन श्रौतसूत्र (१६.२८.२) इ. काही ठिकाणी आठ व दहा दिशांचा उल्लेख आलेला आहे. शतपथ ब्राह्मणात दिशांना शिंक्याची उपमा दिली आहे.[१]
या चार दिशांखेरिज भारतीय पद्धतीनुसार अष्टदिशांमध्ये खालील चार उपदिशांचा समावेश होतो:
भारतीय संस्कृतीतील दशदिशा या संकल्पनेत भूतलावरील अष्टदिशांबरोबरच भूतलावरील व भूतलाखालील त्रिमितीय अवकाशातल्या या दोन दिशांचाही समावेश होतो:
संदर्भ
- ^ भारतीय संस्कृती कोश खंड चौथा