गोवा आंतरराष्ट्रीय विमानतळ

ह्या लेखाचा/विभागाचा इंग्रजी किंवा अमराठी भाषेतून मराठी भाषेत भाषांतर करावयाचे बाकी आहे. अनुवाद करण्यास आपलाही सहयोग हवा आहे. ऑनलाईन शब्दकोश आणि इतर सहाय्या करिता भाषांतर प्रकल्पास भेट द्या. कृपया, पुढील भाषांतर संकेतांचे पालन आवर्जून करा. विकिपीडिया:शीर्षकलेखन संकेत अनुसार काही अपवाद वगळता लेख शीर्षके मराठीतच असणे अभिप्रेत आहे. एकूण लेख संख्येच्या अंदाजे २% पेक्षा अधिक लेख भाषांतर प्रतिक्षेत (इंग्रजी मसुद्याच्या स्वरूपात) असू नयेत असा संकेत आहे. स्वतःच्या संपादन संख्येच्या २% पेक्षा अधिक लेखात मसुदे परभाषेत चिटकवू नयेत.

दाबोळी विमानतळ गोवा विमानतळ दाबोळी नौसेना विमानतळ
आहसंवि: GOI – आप्रविको: VAGO
माहिती
विमानतळ प्रकार		सार्वजनिक/सेना
मालक		गोवा व भारतीय नौसेना
प्रचालक		भारतीय विमानतळ प्राधिकरण
स्थळ		वास्को दा गामा, गोवा, भारत
समुद्रसपाटीपासून उंची		१८४ फू / ५६ मी
गुणक (भौगोलिक)		15°22′51″N 073°49′53″E
संकेतस्थळ		संकेतस्थळ
धावपट्टी
दिशा	लांबी		पृष्ठभाग
	मी	फू
०८/२६	३,४५८	११,३४५	डांबरी

दाबोळी विमानतळ(आहसंवि: GOI, आप्रविको: VAGO) हा भारताच्या गोवा राज्यातील वास्को दा गामा येथे असलेला विमानतळ आहे.

इतिहास

हा विमानतळ भारतातील पोर्तुगीज सरकारने १९५०च्या दशकात बांधला. २४९ एकर प्रदेश असलेला हा विमानतळ १९६१पर्यंत त्रांसपोर्तेस एरिओस दा इंदिया पोर्तुगेसा या विमानकंपनीचा मुख्य तळ होता. येथून कराची, मोझांबिक आणि तिमोर सह अनेक ठिकाणी विमानसेवा उपलब्ध होती. येथून भारतातील इतर भागांत विमानोड्डाणे होत नसत. गोवा मुक्तिसंग्रामादरम्यान भारतीय वायुसेनेने या विमानतळावर बॉम्बफेक करुन हा तळ जवळजवळ निकामी करुन टाकला होता. त्यावेळी येथे असलेली दोन प्रवासी विमाने कशीबशी कराचीला निसटली. त्यानंतर हा तळ भारतीय नौसेनेच्या वायुविभागाने काबीज केला. एप्रिल १९६२मध्ये मेजर जनरल के.पी. चांदेथने हा तळ गोव्यातील इतर मालमत्तेसह भारतीय नौसेनेच्या हवाली केला.

पुढील काही वर्षे दुरावस्थेत असलेला हा विमानतळ १९६६च्या सुमारास दुरुस्त केला गेला व येथील धावपट्टीवर जेट विमानेही उतरताय येईल अशी तरतूद केली गेली. भारत सरकारने इंडियन एरलाइन्सला येथून विमानसेवा सुरू करण्यास सांगितले व पहिल्यांदाच गोव्यातून अंतर्देशीय विमानसेवा उपलब्ध झाली. १९८०च्या सुमारास झुआरी व मांडोवी नद्यांवर मोठे पूल झाल्याने वास्को आणि गोव्यातील इतर ठिकाणांतील अंतर कमी झाले. तसेच १९८३मध्ये कॉमनवेल्थ हेड्स ऑफ गव्हर्नमेंट मीटींग (चोगम) गोव्यात भरण्यात आली. या वेळी गोव्याला व पर्यायाने दाबोळी विमानतळावर येणाऱ्या विमानांत एकदम मोठी वाढ झाली. यामुळे प्रसिद्धी मिळत असलेल्या दाबोळी विमानतळावर अनेक चार्टर सेवा सुरू झाल्या. यात जर्मनीची काँडोर एरलाइन्स ही कंपनी अग्रेसर होती. आजमितीस भारतात येणाऱ्या एकूण चार्टर विमानांपैकी ९०% म्हणजे अंदाजे ७०० विमाने दाबोळी विमानतळावर येतात. यांतून दीड ते दोन लाख प्रवासी गोव्याला येत असल्याचा अंदाज आहे. याशिवाय तितकेच प्रवासी इतर विमानकंपन्यांच्या विमानांतून येतात. भारतातील एकूण विदेशी पाहुण्यांपैकी ५-१०% पाहुणे दाबोळी विमानतळातून येतात आणि देशात खर्च होणाऱ्या विदेशी चलनाचा १०-१५% रक्कम हे प्रवासी खर्च करीत असतात. २००७-०८च्या मोसमात केवळ युनायटेड किंग्डममधून एक लाख तर रशियातून ४२,००० प्रवासी चार्टर विमानांतून दाबोळीस आले.

इमारत आणि सुविधा

दुसऱ्या मजल्यावरील प्रतीक्षालय

दाबोळी विमानतळाची व्याप्ती अंदाजे ६८८-७४५ हेक्टर आहे. विमानतळ नौसेनेच्या आधिपत्याखाली असून त्यातच १४ हेक्टरचा नागरी आंक्लेव्ह आहे. या भागावर भारतीय विमानतळ प्राधिकरणाची सत्ता आहे. यात १२,००० मी^२ क्षेत्रफळ असलेल्या दोन टर्मिनल इमारती आहेत. त्यांपैकी एक अंतर्देशीय तर दुसरे आंतरराष्ट्रीय विमानसेवांसाठी आहे. अंतर्देशीय टर्मिनल १९८३मध्ये बांधलेले आहे आणि तेथून एका वेळी ३५० प्रवासी आवागमन करू शकतात तर १९९६मध्ये बांधलेले आंतरराष्ट्रीय टर्मिनल एकावेळी २५० प्रवासी हाताळू शकते. येथील सुरक्षेसाठी अंदाजे २५० निमलश्करी सैनिक तैनात असतात. विमानतळाबाहेर ८४ कार आणि आठ बस थांबविण्याची सोय आहे.

दाबोळी विमानतळावरुन रोज अंदाजे ३०-४० विमाने येतात-जातात. नौसेनेने घातलेल्या निर्बंधांमुळे यांतील बहुतांश उड्डाणे सोमवार-शुक्रवारी दुपारी १ ते ६ दरम्यान असतात तर उरलेल्यांपैकी बरीचशी उड्डाणे पहाटे असतात. इतर वेळात नौसेनेचे वैमानिक आपल्या लढाऊ विमानांवर सराव करीत असतात. रात्रीच्या विमानोड्डाणांवर निर्बंध असला तरी नौसेनेच्या परवानगीने अधूनमधून अशी उड्डाणे होत असतात. हिवाळ्यात, विशेषतः ख्रिसमस व ग्रेगोरियन नववर्षाच्या आसपास येथून सर्वाधिक उड्डाणे होतात. यामुळे या कालखंडात दाबोळीस येण्या-जाण्याची तिकिटे महाग असतात. या काळातील येथून दिल्ली किंवा मुंबईची तिकिटे मुंबई-दुबई किंवा मुंबई-बँगकॉकच्या तिकिटांच्या पातळीची असतात.

येथील धावपट्टीच्या दोन्ही बाजूस नौसेनेच्या सुविधा आहेत. यामुळे धावपट्टीवरुन सैनिक चालत किंवा सायकलींवरुन धावपट्टी ओलांडणे हे नेहमी होत असते. या विमानतळाजवळ नौसेनेचे ६,००० सैनिक-कर्मचारी आहेत तर अधिक ४,००० गोवा पोलिसदलाचे कर्मचारीही येथे तैनात आहेत.

विस्तार

नवीन विस्तारित टर्मिनलचे बांधकाम फेब्रुवारी २१, इ.स. २००९ रोजी सुरू झाले.

टर्मिनल

जेट एरवेझची वाहने

टर्मिनल १ - देशांतर्गत

दाबोळी देशातील १३२पैकी दहा विमानतळांशी विमानसेवेने जोडलेले आहे.

टर्मिनल २ - आंतरराष्ट्रीय

येथून मुख्यत्वे इराणच्या आखातात आंतरराष्ट्रीय विमानसेवा उपलब्ध आहे. सध्या फक्त एर इंडिया आणि इंडियन या कंपन्यांना ही सेवा पुरवण्यास मुभा आहे परंतु परदेशी विमानकंपन्यांना परवानगी मिळण्यास सुरुवात झाली आहे. अशा अनेक कंपन्या सध्या हिवाळ्यात दाबोळीस चार्टर विमानसेवा पुरवतात.

विमानसेवा व गंतव्यस्थान

विमान कंपनी	गंतव्य स्थान	टर्मिनल
एरोफ्लोट	मॉस्को (हिवाळी सेवा)	२
एर अरेबिया	शारजा	२
एर इटली पोलास्का	वॉर्सॉ (चार्टर सेवा)	२
आर्कफ्लाय	अॅम्स्टरडॅम (चार्टर सेवा)	२
काँडोर	फ्रांकफुर्ट	२
एडेलवाइस एर	झुरिक (चार्टर सेवा)	२
गोएर	दिल्ली, मुंबई	१
इंडियन एरलाइन्स	दिल्ली, मुंबई	१
इंडियन एरलाइन्स	बंगळूर, चेन्नई, दुबई, कुवैत	२
ईंडिगो	दिल्ली, मुंबई	१
जेट एरवेज	बंगळूर, हैदराबाद, मुंबई	१
जेट लाईट	अमदावाद, दिल्ली, मुंबई	१
किंगफिशर एरलाइन्स	Bangalore, Delhi, Hyderabad, Indore, Kolkata, Mumbai, Nagpur, Pune, Srinagar	1
एमडीएलआर एरलाइंस	Delhi	1
मोनार्च एरलाइंस	London-Gatwick, Manchester [seasonal charter]	2
नोव्हएर	Gothenburg-Landvetter, Oslo-Gardermoen, Stockholm-Arlanda	2
पॅरामाउंट एरवेज	Chennai, Kochi, Thiruvananthapuram	1
कतार एरवेज	Doha	2
स्पाईसजेट	Ahmedabad, Bangalore, Delhi, Hyderabad, Jaipur, Kolkata, Mumbai	1
Thomas Cook Airlines	London-Gatwick, Manchester [seasonal charter]	2
थॉमसन एरवेज	East Midlands, London-Gatwick, Manchester	2
ट्रांसएरो	Moscow-Domodedovo	2

i love airoplan