"डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
V.narsikar (चर्चा | योगदान) 103.221.248.26 (चर्चा)यांची आवृत्ती 1656592 परतवली. खूणपताका: उलटविले |
Sandesh9822 (चर्चा | योगदान) No edit summary |
||
| ओळ १: | ओळ १: | ||
{{माहितीचौकट इमारत |
{{माहितीचौकट इमारत |
||
|नाव = डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक |
|नाव = डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक |
||
|चित्र = The Prime Minister, Shri Narendra Modi inaugurating the Dr. Ambedkar National Memorial at 26 Alipur Road, Delhi on April 13, 2018.jpg |
|||
|चित्र = |
|||
|चित्र रुंदी = |
|चित्र रुंदी = |
||
|चित्रवर्णन = डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारकाचे उद्घाटन करताना पंतप्रधान [[नरेंद्र मोदी]], १३ एप्रिल २०१८ |
|||
|चित्रवर्णन = |
|||
|आधीची विश्वविक्रमी इमारत = |
|आधीची विश्वविक्रमी इमारत = |
||
|नंतरची विश्वविक्रमी इमारत = |
|नंतरची विश्वविक्रमी इमारत = |
||
| ओळ ५७: | ओळ ५७: | ||
* [https://www.bbc.com/marathi/india-42249069 दिल्लीतील आंबेडकरांच्या स्मारकाचे काम अंतिम टप्प्यात (व्हिडिओ)] |
* [https://www.bbc.com/marathi/india-42249069 दिल्लीतील आंबेडकरांच्या स्मारकाचे काम अंतिम टप्प्यात (व्हिडिओ)] |
||
{{बाबासाहेब आंबेडकर}} |
{{डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर}} |
||
[[वर्ग:बाबासाहेब आंबेडकर यांना समर्पित स्मारके]] |
[[वर्ग:बाबासाहेब आंबेडकर यांना समर्पित स्मारके]] |
||
[[वर्ग:दिल्लीमधील इमारती व वास्तू]] |
[[वर्ग:दिल्लीमधील इमारती व वास्तू]] |
||
[[वर्ग:इ.स. २०१८ मधील निर्मिती]] |
|||
०९:१५, १३ एप्रिल २०१९ ची आवृत्ती
| डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक | |
|---|---|
 | |
| सर्वसाधारण माहिती | |
| प्रकार | राष्ट्रीय स्मारक |
| ठिकाण | २६ अलीपूर रोड, दिल्ली |
| बांधकाम सुरुवात | २१ मार्च इ.स. २०१६ |
| पूर्ण | १३ एप्रिल इ.स. २०१८ |
| मूल्य | २०० कोटी रूपये |
| क्षेत्रफळ | ७,३७४ चौरस मीटर |
| मालकी | भारतीय केंद्र सरकार |
डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक (इंग्रजी: Dr. Ambedkar National Memorial) हे २६ अलीपूर रोड, दिल्ली येथील राष्ट्रीय स्मारक आहे. हे स्मारक बाबासाहेब आंबेडकर यांना समर्पित आहे. हे बाबासाहेबांचे निवासस्थान होते व येथेच त्यांचे इ.स. १९५६ मध्ये महापरिनिर्वाण झाले होते, त्यामुळे याला महापरिनिर्वाण स्थळ म्हणूनही ओळखले जाते. १३ एप्रिल २०१८ रोजी भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते याचे उद्घाटन व लोकार्पन करण्यात आले. स्मारकातील इमारतीची रचना उघडलेल्या भारतीय संविधानाच्या पुस्तकाप्रमाणे असून हा आकार "ज्ञानाच्या शोधाचे प्रतीक" आहे.[१] स्मारकाला सुमारे २०० कोटी रूपये एवढा खर्च लागला आहे. डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्याशी संबंधीत पंचतीर्थ म्हणजेच पाच स्थळांचा विकास करण्याचं केंद्र आणि स्थानिक राज्य सरकारनं ठरवलं आहे, त्यापैकी हे स्मारक एक आहे.[२]
इतिहास
इ.स. १९५१ मध्ये केंद्रीय कायदे मंत्रीपदाचा राजीनामा दिल्यानंतर डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी दिल्लीतील १, हार्डिंग ॲव्हेन्यू हे सरकारी निवासस्थान सोडले आणि २६ अलीपूर रोड इथल्या सरोहीच्या महाराजांच्या निवासस्थानी राहायला आले. १९५१ ते १९५६ या काळात बाबासाहेबांचे वास्तव्य या घरात होते. तिथेच त्याचे ६ डिसेंबर, १९५६ रोजी महापरिनिर्वाण (निधन) झाले. म्हणून या वास्तूला 'परिनिर्वाण स्थळ' म्हटले जाते.
या स्मारक स्थळी कार्यरत असलेले डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय सामाजिक विकास संस्थेचे संस्थापक विजय बौद्ध यांनी मागील १२ वर्षापूर्वीपासून या स्मारकासाठी संघर्ष सुरू केला होता. या घराचे स्मारकात रुपांतर करावे या मागणीसाठी बराच काळ आंदोलन झाले. त्यानंतर, अटलबिहारी वाजपेयी यांचे सरकार केंद्रात आल्यावर ही वास्तू मूळ मालकाकडून ताब्यात घेण्यात आली आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जन्मशताब्दी सोहळा समितीने २ डिसेंबर २००३ रोजी या घराचे राष्ट्रीय स्मारकात रुपांतर करण्याचा निर्णय घेतला.
२१ मार्च २०१६ रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी या राष्ट्रीय स्मारकाचे भूमिपूजन केले.[३][४] दोन वर्षानंतर १२७व्या आंबेडकर जयंतीच्या एक दिवस आधी, १३ एप्रिल २०१८ रोजी नरेंद्र मोदींनी या स्मारकाचे उद्घाटन केले.[५][६]
स्मारकाची वैशिष्ट्ये
- एकूण जागा ७,३७४ चौरस मीटर, ४,५६१.६२ चौरस मीटरचे बांधकाम.
- स्मारकाच्या प्रवेशद्वारावर अशोक स्तंभ उभारण्यात आला आहे.
- इमारतीची रचना उघडलेल्या भारतीय संविधान या पुस्तकासारखी आहे, जे ज्ञानाच्या शोधाचे प्रतीक आहे.
- बाबासाहेबांच्या कार्याची माहिती देणे, प्रदर्शनाचे आयोजन इत्यादी कार्यक्रम होणार.
- बाबासाहेबांचा एक भव्य पुतळा स्मारकात आहे.
- थ्री डी इफेक्ट द्वारे बाबासाहेब प्रत्यक्ष आपले विचार मांडताना दिसतात.
हे सुद्धा पहा
संदर्भ
- ^ News18 Lokmat https://lokmat.news18.com/news/ambitious-br-ambedkar-museum-inaugurated-by-pm-narendra-modinew-287075.html. 2018-11-02 रोजी पाहिले. Missing or empty
|title=(सहाय्य) - ^ (हिंदी भाषेत) https://m.jagran.com/delhi/new-delhi-city-ncr-pm-modi-inaugurate-dr-ambedkar-national-memorial-in-delhi-17818230.html. 2018-11-02 रोजी पाहिले. Missing or empty
|title=(सहाय्य) - ^ www.narendramodi.in https://www.narendramodi.in/hi/pm-modi-lays-foundation-stone-for-dr-b-r-ambedkar-national-memorial-in-new-delhi-428687. 2018-11-02 रोजी पाहिले. Missing or empty
|title=(सहाय्य) - ^ पोळ, रवींद्र मांजरेकर/गणेश (2017-12-06). BBC News मराठी (इंग्रजी भाषेत) https://www.bbc.com/marathi/india-42249069. 2018-11-02 रोजी पाहिले. Missing or empty
|title=(सहाय्य) - ^ पोळ, रवींद्र मांजरेकर/गणेश (2017-12-06). BBC News मराठी (इंग्रजी भाषेत) https://www.bbc.com/marathi/india-42249069. 2018-11-02 रोजी पाहिले. Missing or empty
|title=(सहाय्य) - ^ (हिंदी भाषेत) https://m.jagran.com/delhi/new-delhi-city-ncr-pm-modi-inaugurate-dr-ambedkar-national-memorial-in-delhi-17818230.html. 2018-11-02 रोजी पाहिले. Missing or empty
|title=(सहाय्य)
बाह्य दुवे
- डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारकाचा आराखडा (व्हिडिओ)
- दिल्लीतील आंबेडकरांच्या स्मारकाचे काम अंतिम टप्प्यात (व्हिडिओ)
