"डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Content deleted Content added
छो Pywikibot 3.0-dev
No edit summary
खूणपताका: मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन
ओळ १३: ओळ १३:


==स्मारकाची वैशिष्ट्ये==
==स्मारकाची वैशिष्ट्ये==
आंतरराष्ट्रीय स्मारकाची वैशिष्ट्ये<ref>https://www.loksatta.com/desh-videsh-news/ambedkar-international-center-in-delhi-1596976/</ref>
* एकूण जागा ७,३७४ चौरस मीटर, ४,५६१.६२ चौरस मीटरचं बांधकाम.
* एकूण जागा ७,३७४ चौरस मीटर (३.२ एकर), ४,५६१.६२ चौरस मीटरचं बांधकाम.
* खर्च : १९५ कोटी
* बांधण्याचा कालावधी : ३२ महिने
* दर्शनी भागात बाबासाहेब आंबेडकर आणि ध्यानस्थ [[बुद्ध]] असे दोन भव्य पुतळे आहेत. शिल्पकार [[राम सुतार]] आणि त्यांचे चिरंजीव अनिल यांनी हे पुतळे साकारलेत.


* स्मारकाच्या प्रवेशद्वारावर [[अशोक स्तंभ]] उभारण्यात आला आहे.
* स्मारकाच्या प्रवेशद्वारावर ७० फुटांचा [[अशोक स्तंभ]] उभारण्यात आला आहे. कदाचित तो देशातील सर्वांत उंच ठरावा.


* इमारतीची रचना उघडलेल्या भारतीय संविधान या पुस्तकासारखी आहे.
* इमारतीची रचना उघडलेल्या भारतीय संविधान या पुस्तकासारखी आहे.


* बाबासाहेबांच्या कार्याची माहिती देणे, प्रदर्शनाचे आयोजन इत्यादी कार्यक्रम होणार.
* बाबासाहेबांच्या कार्याची माहिती देणे, प्रदर्शनाचे आयोजन इत्यादी कार्यक्रम होणार.

* दहा हजार पुस्तकांचे सुसज्ज ग्रंथालय, ‘ई-लायब्ररी’च्या माध्यमातून दोन लाख पुस्तके आणि ७० हजारांहून अधिक आंतरराष्ट्रीय मासिके, जर्नल्स उपलब्ध.

* सातशे क्षमतेचे एक भव्य सभागृह आणि प्रत्येकी शंभर क्षमतेची दोन छोटेखानी सभागृहे.

* वास्तूची दोन प्रवेशद्वारे [[सांची स्तूप]]ाच्या तोरणासारखी आहेत. एकूण बुद्धिस्ट वास्तूशैलीचा प्रभाव आहे.


==संदर्भ==
==संदर्भ==

००:२६, ७ फेब्रुवारी २०१८ ची आवृत्ती

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक हे दिल्लीतील २६ अलीपूर मार्गावरील डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे राष्ट्रीय स्मारक आहे. यातील इमारतीची रचना उघडलेल्या भारतीय संविधानाच्या पुस्तकासारखी आहे. ही वास्तू परिनिर्वाण स्थळ म्हणून ओळखली जाते. २१ मार्च २०१६ रोजी भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी या राष्ट्रीय स्मारकाचे भूमिपूजन केले आहे.[१] सध्या या स्मारकाच्या मुख्य इमारतीचे काम झाले असून आतली कामे आता सुरू आहेत. २०१८ च्या एप्रिलपर्यंत याचे काम पूर्ण होईल.[२]

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्याशी संबंधीत पंचतीर्थ म्हणजेच पाच स्थळांचा विकास करण्याचं केंद्र आणि स्थानिक राज्य सरकारनं ठरवलं आहे, त्यापैकी हे स्मारक एक आहे.

इतिहास

केंद्रीय कायदे मंत्रीपदाचा राजीनामा दिल्यानंतर डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी दिल्लीतील १, हार्डिंग ॲव्हेन्यू हे सरकारी निवासस्थान सोडले आणि २६, अलीपूर रोड इथल्या निवासस्थानी राहायला आले. १९५१ ते १९५६ या काळात बाबासाहेबांचे वास्तव्य या घरात होते. तिथेच त्याचं ६ डिसेंबर, १९५६ रोजी महापरिनिर्वाण (निधन) झाले. म्हणून या वास्तूला 'परिनिर्वाण स्थळ' म्हटले जाते.

या जागेवर आता डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर राष्ट्रीय स्मारक उभारण्याचं काम वेगात सुरू आहे. या स्मारक स्थळी कार्यरत असलेले डॉ. आंबेडकर राष्ट्रीय सामाजिक विकास संस्थेचे संस्थापक विजय बौद्ध यांनी मागील १२ वर्षापूर्वीपासून या स्मारकासाठी संघर्ष सुरू केला होता. या घराचं स्मारकात रुपांतर करावं या मागणीसाठी बराच काळ आंदोलन झालं.

त्यानंतर, अटलबिहारी वाजपेयी यांचे सरकार केंद्रात आल्यावर ही वास्तू मूळ मालकाकडून ताब्यात घेण्यात आली आणि डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर जन्मशताब्दी सोहळा समितीनं या घराचं राष्ट्रीय स्मारकात रुपांतर करण्याचा निर्णय घेतला.

२०१६ मध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी या नव्याकोऱ्या राष्ट्रीय स्मारकाच्या उभारणीसाठी भूमिपूजन केलं आणि हे काम दोन वर्षांत पूर्ण करून १४ एप्रिल, २०१८ ला त्याचं उद्घाटन करण्याचा मनोदयही पंतप्रधान मोदी यांनी बोलून दाखवला होता.

स्मारकाची वैशिष्ट्ये

आंतरराष्ट्रीय स्मारकाची वैशिष्ट्ये[३]

  • एकूण जागा ७,३७४ चौरस मीटर (३.२ एकर), ४,५६१.६२ चौरस मीटरचं बांधकाम.
  • खर्च : १९५ कोटी
  • बांधण्याचा कालावधी : ३२ महिने
  • दर्शनी भागात बाबासाहेब आंबेडकर आणि ध्यानस्थ बुद्ध असे दोन भव्य पुतळे आहेत. शिल्पकार राम सुतार आणि त्यांचे चिरंजीव अनिल यांनी हे पुतळे साकारलेत.
  • स्मारकाच्या प्रवेशद्वारावर ७० फुटांचा अशोक स्तंभ उभारण्यात आला आहे. कदाचित तो देशातील सर्वांत उंच ठरावा.
  • इमारतीची रचना उघडलेल्या भारतीय संविधान या पुस्तकासारखी आहे.
  • बाबासाहेबांच्या कार्याची माहिती देणे, प्रदर्शनाचे आयोजन इत्यादी कार्यक्रम होणार.
  • दहा हजार पुस्तकांचे सुसज्ज ग्रंथालय, ‘ई-लायब्ररी’च्या माध्यमातून दोन लाख पुस्तके आणि ७० हजारांहून अधिक आंतरराष्ट्रीय मासिके, जर्नल्स उपलब्ध.
  • सातशे क्षमतेचे एक भव्य सभागृह आणि प्रत्येकी शंभर क्षमतेची दोन छोटेखानी सभागृहे.
  • वास्तूची दोन प्रवेशद्वारे सांची स्तूपाच्या तोरणासारखी आहेत. एकूण बुद्धिस्ट वास्तूशैलीचा प्रभाव आहे.

संदर्भ

बाह्य दुवे