"चातुर्वर्ण्य" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Sandesh9822 (चर्चा | योगदान) No edit summary खूणपताका: मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन |
Sandesh9822 (चर्चा | योगदान) No edit summary खूणपताका: मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन |
||
ओळ १: | ओळ १: | ||
'''चातुर्वर्ण्य''' किंवा '''चार वर्ण''' (हिंदू धर्मातील '''वर्णव्यवस्था''') हे [[मनुस्मृती]]सारख्या ब्राह्मणी पुस्तकातील सामाजिक वर्ग आहेत आणि हिंदु साहित्याने या वर्णांना [[हिंदू धर्म]] |
'''चातुर्वर्ण्य''' किंवा '''चार वर्ण''' (हिंदू धर्मातील '''वर्णव्यवस्था''') हे [[मनुस्मृती]]सारख्या ब्राह्मणी पुस्तकातील सामाजिक वर्ग आहेत आणि हिंदु साहित्याने या वर्णांना [[हिंदू धर्म]]ाला चार वर्णात वर्गीकृत केले: |
||
* [[ब्राह्मण (वर्ण)|ब्राह्मण]] |
* [[ब्राह्मण (वर्ण)|ब्राह्मण]] :- याजक, विद्वान आणि शिक्षक |
||
* [[क्षत्रिय]] |
* [[क्षत्रिय]] :- राज्यकर्ते, योद्धे आणि प्रशासक |
||
* [[वैश्य]] |
* [[वैश्य]] :- शेतीकरी आणि व्यापारी |
||
* [[शूद्र]] :- मजूर आणि वरील वर्णांची सेवा करणारे |
|||
* [[शूद्र]] |
|||
== कार्ये व लक्षणे == |
== कार्ये व लक्षणे == |
१७:२७, २४ सप्टेंबर २०१७ ची आवृत्ती
चातुर्वर्ण्य किंवा चार वर्ण (हिंदू धर्मातील वर्णव्यवस्था) हे मनुस्मृतीसारख्या ब्राह्मणी पुस्तकातील सामाजिक वर्ग आहेत आणि हिंदु साहित्याने या वर्णांना हिंदू धर्माला चार वर्णात वर्गीकृत केले:
- ब्राह्मण :- याजक, विद्वान आणि शिक्षक
- क्षत्रिय :- राज्यकर्ते, योद्धे आणि प्रशासक
- वैश्य :- शेतीकरी आणि व्यापारी
- शूद्र :- मजूर आणि वरील वर्णांची सेवा करणारे
कार्ये व लक्षणे
ब्राह्मण वर्णीयांची कार्ये व लक्षणे
शम, दम, तप, पावित्र्य, संतोष, क्षमा, सरळपणा, ज्ञान, दया, भगवत्परायणता आणि सत्य ही ब्राह्मणाची लक्षणे होत.
क्षत्रिय वर्णीयांची कार्ये व लक्षणे
युद्धामध्ये उत्साह, वीरता, धैर्य, तेजस्विता, त्याग, मनोजय, क्षमा, ब्राह्मणांबद्दल भक्ती, कृपा करणे आणि प्रजेचे रक्षण करणे ही क्षत्रियाची लक्षणे होत.
वैश्य वर्णीयांची कार्ये व लक्षणे
देव, गुरू आणि भगवंतांबद्दल भक्ती, धर्म-अर्थ-काम या तीन पुरुषार्थांचे रक्षण करणे, आस्तिकता, उद्योगशीलता आणि व्यावहारिक निपुणता ही वैश्याची लक्षणे होत.
शूद्र वर्णीयांची कार्ये व लक्षणे
वरिष्ठ वर्णांशी नम्रतेने राहणे, पवित्रता, स्वामीची निष्कपट सेवा, वैदिक मंत्राशिवाय यज्ञ, चोरी न करणे, सत्य, तसेच गाय व ब्राह्मणांचे रक्षण करणे ही शूद्राची लक्षणे होत.
संदर्भ:
- श्रीमद् भागवत महापुराण
- स्कंध-७ वा-अध्याय ११ वा(२१-२४)
हा लेख/विभाग स्वत:च्या शब्दात विस्तार करण्यास मदत करा. |
प्राचीन हिंदू समाजव्यवस्थेतील चार वर्ण | |
---|---|
ब्राह्मण • क्षत्रिय • वैश्य • शूद्र |