आंबडवे

?आंबडवे महाराष्ट्र • भारत
—  गाव  —
१७° ५३′ २४″ N, ७३° २४′ ००″ E ओपनस्ट्रीट मॅप गूगल अर्थ प्रोक्सिमिटीरामा
प्रमाणवेळ	भाप्रवे (यूटीसी+५:३०)
जवळचे शहर	मंडणगड
विभाग	कोकण
जिल्हा	रत्नागिरी
तालुका/के	मंडणगड
लोकसंख्या लिंग गुणोत्तर	२४० (२०११) १,१६२ ♂/♀
भाषा	मराठी

आंबडवे हे रत्नागिरी जिल्ह्याच्या मंडणगड तालुक्यातील अतिशय कमी लोकवस्ती असलेले एक छोटेसे गाव आहे. हे गाव मंडणगड या तालुक्याच्या ठिकाणापासून १७ किलोमीटर अंतरावर आहे. इथे पुण्याच्या अशोक सर्वांगीण विकास संस्थेने अशोक स्तंभ आणि शीलालेख उभारून त्याला स्फूर्तिभूमी असे नाव दिले आहे. असे आंबाडवे हे डॉ.बाबासाहेबाचे मूळ गाव त्यांच्या आडनावामुळे आणि त्यांच्या मूळगावामुळे जगाच्या नकाशावर प्रसिद्ध आहे. आता हे गाव खासदार अमर साबळे यांनी दत्तक घेऊन या गावाचा विकास हाती घेतला आहे.

डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पूर्वजांचे हे गाव आहे. इथे डॉ. आंबेडकरांचे पूर्वज सकपाळ कुटुंबीय वास्तव्य करून राहतात. या सकपाळ घराण्यातीलच डॉ. आंबेडकर आहेत. बाबासाहेबांचे खरे आडनाव सकपाळ. कोकणामधील लोक पूर्वी आपले आडनाव आपल्या गावाच्या नावावरून ठेवत असे व त्यात शेवटी कर शब्द जोडत असे. त्यामुळेच बाबासाहेबांचे आडनाव सकपाळ असतांना त्यांचे वडील रामजी आंबेडकर यांनी सातारा येथील प्रतापसिंह शाळेत आंबाडवेकर असे आडनाव ७ नोव्हेंबर १९०० रोजी नोंदवले.

अनेक जण या गावचा आणि बाबासाहेबांच्या आडनावाचा अनुक्रमे ‘आंबावडे’ व ‘आंबावडेकर’ असा चूकीचा उल्लेख करतात. पुढे बाबासाहेबांचे आडनाव आंबडवेकर चे आंबेडकर असे झाले.

साताऱ्याच्या शाळेत बाबासाहेबांना शिकवण्यासाठी आंबेडकर नावाचे शिक्षक होते. शाळेच्या दप्तरात नोंदवलेले आंबडवेकर हे आडनाव उच्चारताना त्यांना ते आडनीड वाटत असे म्हणून माझे आंबेडकर हे नाव तू धारण कर, त्यांनी असे भीमाला सुचविले. त्याला बाळ भीमाने लगेच होकार दिला आणि बाबासाहेबांचे आडनाव आंबडवेकराचे आंबेडकर झाले. तशी नोंद शाळेत झाली. तेव्हापासून बाळ भीमाचे नाव आंबेडकर झाले.

लोकसंख्या

अांबडवे येथे इ.स. २०११ च्या जनगणनेनुसार ६४ कुटुंब असून लोकसंख्या २४० आहे. पैकी पुरूष लोकसंख्या १११ तर स्त्रीयांची संख्या १२९ इतकी आहे. वयोगट ० ते ६ मधील बालकांची संख्या २५ असून ते एकूण लोकसंख्येच्या १०.४२ % आहे. अनुसूचित जातीची लोकसंख्या ५७ (२३.७५%) असून त्यात २७ पुरूष व ३० स्त्रिया आहेत तर अनुसूचित जमातीचे ११ लोक (४.५८%) असून त्यात ७ पुरूष व ४ स्त्रिया आहेत.

घटक	एकूण	पुरुष	स्त्री
कुटुंब	७४
लोकसंख्या	२४०	१११	१२९
मुले (० ते ६ )	२५	१६	९
अनु. जाती	५७	२७	३०
अनु. जमाती	११	७	४
साक्षरता	७९.५३%	८५.२६%	७५.००%
एकूण कामगार	५१	४४	७

साक्षरता

• एकूण साक्षर लोकसंख्या: ७९.५३ %
• साक्षर पुरुष लोकसंख्या: ८५.२६ %
• साक्षर स्त्री लोकसंख्या: ७५.०० %

आरोग्य केंद्र

• प्राथमिक आरोग्य केंद्र —
• प्राथमिक आरोग्य उपकेंद्र —
• पशुवैद्यकिय दवाखाना —
• अंगणवाडी —

पिण्याचे पाणी

1. सार्वजनिक विहिरी —
2. खाजगी विहिरी —
3. बोअर वेल —
4. हातपंप —
5. पाण्याची टाकी —
6. नळ योजना —
7. स्टँडपोस्ट —
8. नळ कनेक्शन —
9. वाटर फिल्टर —

हे ही पहा

• खासगांव

बाह्य दुवे

• स्वच्छ भारत मिशन - आंबडवे