रेखा राज

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

रेखा राज (मल्याळम: രേഖ രാജ്; जन्म: ५ मे १९७८) एक भारतीय दलित आणि स्त्रीवादी विचारवंत, सामाजिक कार्यकर्त्या आणि लेखिका आहेत. ती केरळमधील दलित स्त्रीवादाच्या प्रणेत्यांपैकी एक आहे ज्यांनी जात आणि लिंगाच्या मुद्द्यांवर लिहायला सुरुवात केली.[१] त्यांनी ख्रिस्त विद्यापीठ, हैदराबाद विद्यापीठ, टाटा सामाजिक विज्ञान संस्था इत्यादी संस्थांमध्ये विकास, लिंग, मानवाधिकार आणि दलित समस्यांवर व्याख्याने दिली आहेत. तिने भारतातील अनेक संस्थांच्या सल्लागार म्हणून काम केले आहे.[२][३][४][५]

प्रारंभिक जीवन[संपादन]

राज यांचा जन्म केपी नलिनाक्षी आणि एस राजप्पन यांच्याकडे ५ मे १९७८ रोजी केरळच्या मध्यवर्ती जिल्हा कोट्टायम येथे झाला. त्या पती एम.आर. रेणुकुमार आणि मुलासह राहतात. "लिंग आणि दलित ओळखीचे राजकारण: केरळमधील समकालीन दलित प्रवचनांमध्ये दलित महिलांचे प्रतिनिधित्व" या शीर्षकाखाली तत्त्वज्ञानामध्ये पीएचडी करून त्या सध्या महात्मा गांधी विद्यापीठातील गांधी विचार आणि विकास अभ्यास शाळेत सहाय्यक प्राध्यापक म्हणून काम करत आहेत. त्या आधी अम्नेस्टी इंटरनॅशनल इंडियामध्ये महिलांच्या अधिकारांच्या प्रकल्प व्यवस्थापक होत्या.[६][७]

कार्य[संपादन]

राज यांनी २०१५ मध्ये दलित स्त्री इडापेडलुकल[८] नावाचे पुस्तक लिहिले आहे, ज्याचे २०१७ मध्ये तमिळमध्ये भाषांतर झाले. त्या २०१३ मध्ये दलित महिलांवरील संघदीता मासिक[९] विशेष अंकाची अतिथी संपादक होत्या. त्यांनी इकॉनॉमिक अँड पॉलिटिकल वीकली , मातृभूमी, समकालिका मल्याळम वारिका, मध्यमाम साप्ताहिक आणि भारतातील इतर अनेक वर्तमान नियतकालिकांसह शैक्षणिक आणि इतर मासिकांमध्ये अनेक लेख लिहिले आहेत. त्या लघुकथा आणि पटकथा देखील लिहितात. त्यांच्या शैक्षणिक आवडीचे क्षेत्र लिंग, विकास, वांशिक, सांस्कृतिक, दलित आणि सबल्टर्न अभ्यासापर्यंत विस्तारलेले आहेत.

पुरस्कार आणि सन्मान[संपादन]

  • २०१२: अलाप्पुळा, मोचीथा स्त्री पदन केंद्रातून राहना पुरस्कार
  • राज ह्या युनायटेड स्टेट्स ऑफ अमेरिका सरकारच्या आंतरराष्ट्रीय अभ्यागत नेतृत्व कार्यक्रमाच्या माजी विद्यार्थी आहेत

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ "HeToo: Poda Vedi: Women give it back | Kochi News - Times of India". The Times of India.
  2. ^ "Rekha Raj". Economic and Political Weekly. 5 June 2015.
  3. ^ "പ്രശസ്ത ദളിത്- സ്ത്രീ ചിന്തക രേഖ രാജ് ഇനി എംജി സർവകലാശാലയിൽ അസിസ്റ്റന്‍റ് പ്രൊഫസർ". News18 Malayalam. 10 October 2019.
  4. ^ Raj, Rekha. "Conceptualize the 'human' as a product of Dalit struggles: Rekha Raj". Round Table India.
  5. ^ "Rekha Raj". Mathrubhumi.
  6. ^ "ഇന്ത്യയിലെ സ്ത്രീകളുടെ ജീവിതത്തിലെ ചരിത്രപരമായ നിമിഷം: ഡോ. രേഖാരാജ്". DoolNews.
  7. ^ LABS, GI (2 February 2019). "#Womeninmedia". Medium.
  8. ^ "'Dalit Sthree Idapedalukal' released".[permanent dead link]
  9. ^ "Women's world". Times of India Blog. 12 August 2017.

बाह्य दुवे[संपादन]