राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार, सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शकाच्या पदार्पणाचा चित्रपट
Indian film award | |||
| माध्यमे अपभारण करा | |||
| प्रकार | पुरस्काराची श्रेणी | ||
|---|---|---|---|
| ह्याचा भाग | राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार | ||
| याचे नावाने नामकरण | |||
| स्थान | भारत | ||
| स्थापना |
| ||
| प्रायोजक | |||
| अधिकृत संकेतस्थळ | |||
| |||
दिग्दर्शकाच्या सर्वोत्कृष्ट पदार्पणाच्या चित्रपटासाठीचा राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार हा राष्ट्रीय चित्रपट विकास महामंडळाकडून दरवर्षी दिला जाणारा एक राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार आहे. हा चित्रपटांसाठी देण्यात येणाऱ्या आणि सुवर्ण कमळाने सन्मानित केलेल्या अनेक पुरस्कारांपैकी एक आहे.
हा पुरस्कार १९८० मध्ये २८ व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार[१] मध्ये सुरू करण्यात आला आणि दरवर्षी देशभरात सर्व भारतीय भाषांमध्ये तयार झालेल्या चित्रपटांना दिला जातो. २०२२ पर्यंत हा हिंदी (११ पुरस्कार), बंगाली आणि मल्याळम (प्रत्येकी ९ पुरस्कार), तमिळ (५ पुरस्कार), मराठी (३ पुरस्कार), आसामी, इंग्रजी आणि तेलुगू (प्रत्येकी २ पुरस्कार), हरियाणवी, जसरी, कार्बी आणि लडाखी (प्रत्येकी १ पुरस्कार) देण्यात आले आहे.
या पुरस्कारात 'गोल्डन लोटस अवॉर्ड' (स्वर्ण कमळ) आणि रोख बक्षीस समाविष्ट आहे. ६९ व्या आवृत्तीपर्यंत हा पुरस्कार दिग्दर्शक आणि निर्मात्यांना देण्यात येत होता. ७० व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांपासून हे नाव लहान करून "दिग्दर्शकाचा सर्वोत्कृष्ट पदार्पण चित्रपट" असे ठेवण्यात आले,[२][३] आणि फक्त दिग्दर्शकालाच हा पुरस्कार दिला जातो व बक्षीस रक्कम
३,००,००० पर्यंत वाढवण्यात आली.[४]
विजेते
[संपादन]| वर्ष | चित्रपट | भाषा | निर्माता | दिग्दर्शक | संदर्भ |
|---|---|---|---|---|---|
| १९८० (२८ वे) |
मैना तदंता | बंगाली | – | उत्पलेंदु चक्रवर्ती | [१] |
| १९८१ (२९ वे) |
आधारशिला | हिंदी | अशोक अहुजा | अशोक अहुजा | [५] |
| १९८२ (३० वे) |
कन शिवंथाल मन शिवक्कम | तमिळ | आर. व्यंकट रमण | श्रीधर राजन | [६] |
| १९८३ (३१ वे) |
जाने भी दो यारों | हिंदी | राष्ट्रीय चित्रपट विकास महामंडळ | कुंदन शाह | [७] |
| १९८४ (३२ वे) |
मीन्दुम ओरु काथल कथाई | तमिळ | राधिका सरदकुमार | प्रताप के. पोथन | [८] |
| १९८५ (३३ वे) |
न्यू दिल्ली टाईम्स | हिंदी | पी. के. तिवारी | रोमेश शर्मा | [९] |
| १९८६ (३४ वे) |
यह वो मंझिल तो नहीं | हिंदी | सुधीर मिश्रा | सुधीर मिश्रा | [१०] |
| १९८७ (३५ वे) |
एक्टी जिबान | बंगाली | चलचित्र | राजा मित्र | [११] |
| १९८८ (३६ वे) |
त्रिषाग्नी | हिंदी | नबेंदू घोष | नबेंदू घोष | [१२] |
| १९८९ (३७ वे) |
वोसोबिपो | कारबी | कारबी आंगलाँग जिल्हा परिषद | गौतम बोरा | [१३] |
| १९९० (३८ वे) |
पेरुमथाचन | मल्याळम | जी. जयकुमार | अजयन | [१४] |
| १९९१ (३९ वे) |
हलाधर | आसामी | • गीती बरुआ • द्विजेन हजोरिका |
संजीव हजोरिका | [१५] |
| १९९२ (४० वे) |
मिस बेट्टीज चिल्डरन | इंग्रजी | • राष्ट्रीय चित्रपट विकास महामंडळ • दूरदर्शन • रुक्स एव्ही |
पामेला रुक्स | [१६] |
| १९९३ (४१ वे) |
सुन्या थेके सुरू | बंगाली | • एच. दास • मधुमंती मैत्रा • एम. दास |
अशोक विश्वनाथन | [१७] |
| १९९४ (४२ वे) |
मोगामुल | तमिळ | जे. धर्मांबळ | ज्ञान राजशेखरन | [१८] |
| १९९५ (४३ वे) |
कहानी | बंगाली | • चंद्रमाला भट्टाचार्य • मलयका भट्टाचार्य |
मलायका भट्टाचार्य | [१९] |
| १९९६ (४४ वे) |
राग बिराग | आसामी | • भाभेन बरुआ • खानिन बरुआ |
बिद्युत चक्रवर्ती | [२०] |
| १९९७ (४५ वे) |
भूतक्कनदी | मल्याळम | नैर कृष्णकुमार उन्नी | ए.के. लोहितदास | [२१] |
| १९९८ (४६ वे) |
दया | मल्याळम | सी. के. गोपीनाथ | वेणू | [२२] |
| १९९९ (४७ वे) |
डॉलर ड्रीम्स | इंग्रजी | सेखर कममुला | सेखर कममुला | [२३] |
| लाडो | हरयाणवी | कुमुद चौधरी | अश्विनी चौधरी | ||
| २००० (४८ वे) |
सयाहनम | मल्याळम | एम. एस. नझीर | आर. सारथ | [२४] |
| २००१ (४९ वे) |
थिलादनम | तेलुगू | राष्ट्रीय चित्रपट विकास महामंडळ | के.एन.टी. शास्त्री | [२५] |
| २००२ (५० वे) |
पातालघर | बंगाली | नीती सोनी गौरीसारिया | अभिजित चौधरी | [२६] |
| प्रोहोर | बंगाली | देबजानी गुप्ता | सुभद्रो चौधरी | ||
| २००३ (५१ वे) |
मरगम | मल्याळम | राजीव विजय राघवन | राजीव विजय राघवन | [२७] |
| २००४ (५२ वे) |
ग्रहणम् | तेलुगू | एन. अंजी रेड्डी | मोहन कृष्ण इंद्रगंटी | [२८] |
| २००५ (५३ वे) |
परिणीता | हिंदी | विधू विनोद चोप्रा | प्रदिप सरकार | [२९] |
| २००६ (५४ वे) |
एकांथम | मल्याळम | अँथनी जोसेफ | मधु कैथाप्रम | [३०] |
| काबुल एक्सप्रेस | हिंदी | आदित्य चोप्रा | कबीर खान | ||
| २००७ (५५ वे) |
फ्रोजन | • हिंदी • लडाखी |
शिवाजी चंद्रभूषण | शिवाजी चंद्रभूषण | [३१] |
| २००८ (५६ वे) |
अ वेनस्डे! | हिंदी | वॉल्ट डिझ्नी कंपनी इंडिया | नीरज पांडे | [३२] |
| २००९ (५७ वे) |
लाहोर | हिंदी | विवेक खाटकर | संजय पूरण सिंह चौहान | [३३] |
| २०१० (५८ वे) |
बाबू बॅंड बाजा | मराठी | नीता जाधव | राजेश पिंजानी | [३४] |
| २०११ (५९ वे) |
अरण्य कांडम | तमिळ | एस. पी. चरण | त्यागराजन कुमारराजा | [३५] |
| २०१२ (६० वे) |
चिट्टागाँग | हिंदी | बेदब्रता वेदना | बेदब्रता वेदना | [३६] |
| १०१ चोड्यांगल | मल्याळम | थॉमस कोट्टाक्ककोम | सिद्धार्थ शिवा | ||
| २०१३ (६१ वे) |
फॅंड्री | मराठी | • नवलखा आर्ट्स • होलॉ बेसिल कंबाइन |
नागराज मंजुळे | [३७] |
| २०१४ (६२ वे) |
आशा जाओर माझे | बंगाली | • फॉर फिल्मस • सलाम सिनेमा |
आदित्य विक्रम सेनगुप्ता | [३८] |
| २०१५ (६३ वे) |
मसान | हिंदी | फेन्टम फिल्मस | नीरज घेवान | [३९] |
| २०१६ (६४ वे) |
अलिफा | बंगाली | अमान अहमद | दीप चौधरी | [४०] |
| २०१७ (६५ वे) |
सिंजार | जसारी | शिबू जी. सुसीलन | पॅम्पली | |
| २०१८ (६६ वे) |
नाळ | मराठी | नागराज मंजुळे | सुधाकर रेड्डी यक्कांती | [४१][४२] |
| २०१९ (६७ वे) |
हेलन | मल्याळम | विनीत श्रीनिवासन | मथुकुट्टी झेवियर | |
| २०२० (६८ वे) |
मंडेला | तमिळ | एस. शशिकांत | मॅडोन अश्विन | [४३] |
| २०२१ (६९ वे) |
मेप्पाडियन | मल्याळम | उन्नी मुकुंदन फिल्म्स | विष्णू मोहन | [४४] |
२०२२–सध्या
[संपादन]७० व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांपासून, फक्त दिग्दर्शकालाच पुरस्कार दिला जातो.
| वर्ष | चित्रपट | भाषा | दिग्दर्शक | संदर्भ |
|---|---|---|---|---|
| २०२२ (७० वे) |
फौजा | हरियाणवी | प्रमोद कुमार | [४५] |
संदर्भ
[संपादन]- ^ a b "28th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "Indira and Nargis dropped from names of top film awards". द हिंदू (इंग्रजी भाषेत). 2024-02-13. ISSN 0971-751X. 2024-08-20 रोजी पाहिले.
- ^ "Indira Gandhi, Nargis Dutt's names dropped from National Film Awards categories". India Today (इंग्रजी भाषेत). 2024-02-13. 2024-08-20 रोजी पाहिले.
- ^ "Report on Rationalization of Awards Conferred by the Ministry of Information & Broadcasting | Ministry of Information and Broadcasting | Government of India". mib.gov.in. Ministry of Information & Broadcasting. 14 December 2023. 25 August 2024 रोजी पाहिले.
- ^ "29th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "30th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "31st National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "32nd National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "33rd National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "34th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "35th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "36th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "37th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "38th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "39th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "40th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "41st National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "42nd National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "43rd National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "44th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "45th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "46th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "47th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "48th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "49th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "50th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "51st National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "52nd National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "53rd National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "54th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "55th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "56th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "57th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "58th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 27 March 2022 रोजी पाहिले.
- ^ "59th National Film Awards for the Year 2011 Announced". Press Information Bureau (PIB), India. 7 March 2012 रोजी पाहिले.
- ^ "60th National Film Awards Announced" (PDF) (Press release). Press Information Bureau (PIB), India. 18 March 2013 रोजी पाहिले.
- ^ "61st National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. 16 April 2014. 16 April 2014 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 16 April 2014 रोजी पाहिले.
- ^ "62nd National Film Awards" (PDF) (Press release). Directorate of Film Festivals. 24 March 2015. 24 March 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "63rd National Film Awards" (PDF) (Press release). Directorate of Film Festivals. 28 March 2016. 28 March 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "64th National Film Awards" (PDF) (Press release). Directorate of Film Festivals. 6 June 2017 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 7 April 2017 रोजी पाहिले.
- ^ "66th National Film Awards winners' list: 'Andhadhun', 'KGF', 'Padmaavat' win the prestigious award". The Times of India.
- ^ "66th National Film Awards: Full winners list". India Today. Ist.
- ^ "68th National Film Awards | Soorarai Pottru wins Best Film award". द हिंदू (इंग्रजी भाषेत). 2022-07-22. ISSN 0971-751X. 2022-07-23 रोजी पाहिले.
- ^ "69th National Film Awards 2023 complete winners list: Rocketry, Alia Bhatt, Kriti Sanon, Allu Arjun, RRR, Gangubai Kathiawadi win big". 24 August 2023.
- ^ "70th National Film Awards announcement live updates: Rishabh Shetty wins Best Actor, Attam is Best Feature Film". Hindustan Times.