मावेलीक्कारा

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
(मावेलीक्करा या पानावरून पुनर्निर्देशित)
Mavelikkara
Mavelikkara Railway Station
Mavelikkara Railway Station
Mavelikkara is located in केरळ
Mavelikkara
Mavelikkara
Location in Kerala, India
Mavelikkara is located in भारत
Mavelikkara
Mavelikkara
Mavelikkara (भारत)
गुणक: 9°16′01″N 76°33′00″E / 9.267°N 76.55°E / 9.267; 76.55गुणक: 9°16′01″N 76°33′00″E / 9.267°N 76.55°E / 9.267; 76.55
Country  India
State Kerala
District Alappuzha
Named for Mahabali
सरकार
 • प्रकार Taluk
 • Body Municipal Council
 • MP Kodikunnil Suresh
 • MLA M S Arun Kumar
क्षेत्रफळ
 • एकूण १२.६५ km (४.८८ sq mi)
लोकसंख्या
 (2022)
 • एकूण ३५,४२८
 • लोकसंख्येची घनता एक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी / कार्यवाहक/किमी2 (एक्स्प्रेशन त्रुटी: अनोळखी round कार्यवाहक/चौ मै)
Languages
Time zone UTC+5:30 (IST)
PIN
690101
Telephone code +91-479
Vehicle registration KL-31
Nearest cities

Alappuzha (45 km) Kottayam (45 km)

Kollam (48 km)
संकेतस्थळ www.mavelikaramunicipality.in
वाठीकुलम देवी मंदिर
ख्रिस्त चर्च
Kandiyoor Sree Mahadeva Temple
कंदीयूर श्री महादेवाचे मंदिर
दरवाजा
मुल्लिकुलंगरा मंदिर
चेट्टीकुलंगरा मंदिर

मावेलीक्कारा ही भारताच्या केरळ राज्यातील अलप्पुळा जिल्ह्यातील एक तालुका आणि नगरपालिका आहे. जिल्ह्याच्या दक्षिणेकडील भागात अचंकोविल नदीच्या काठावर वसलेले आहे.[१]

व्युत्पत्ती[संपादन]

मावेलीक्करा हे नाव केरळचा पौराणिक राजा मावेली किंवा महाबली या शब्दांवरून पडले असे मानले जाते. कारा म्हणजे जमीन. या भूमीला 'मत्तम महादेवाचे मंदिर' असे मानले जाते जेथे राजा महाबलीने वामनांपुढे गुडघे टेकले आणि वामनाला पाय ठेवण्यासाठी आपले डोके अर्पण केले. 

पार्श्वभूमी[संपादन]

या शहराला समृद्ध ऐतिहासिक आणि सांस्कृतिक पार्श्वभूमी आहे. कुंभ भरणी उत्सवासाठी ओळखले जाणारे चेट्टीकुलंगरा देवी मंदिर नगरपालिकेजवळ आहे. हे ठिकाण केरळच्या १०८ शिव मंदिरांपैकी एक आहे, जे भगवान परशुरामाने तयार केले आहे. कंदीयूर महादेवाचे मंदिर आहे. हे प्राचीन केरळमधील व्यापार आणि वाणिज्यचे प्रमुख केंद्र आणि ओनाट्टुकारा राज्यकर्त्यांची पूर्वीची राजधानी देखील होते. त्रावणकोर राजघराण्याशी जवळीक साधल्यामुळे, मावेलिकाराने राज्यातील इतर ठिकाणांपेक्षा आधुनिक सुविधा मिळवल्या. ही राज्यातील सर्वात जुन्या नगरपालिकांपैकी एक आहे. भारताला स्वातंत्र्य मिळण्याआधीही, मावेलिकाराकडे त्रिवेंद्रमला सुपर एक्सप्रेस वाहतूक सेवा होती. 

लोकसंख्याशास्त्र[संपादन]

2011 च्या जनगणनेनुसार, मावेलीक्काराची लोकसंख्या २६,४२१ होती ज्यामध्ये १२,०७० पुरुष आणि १४,३५१ महिला होत्या. मावेलीकारा नगरपालिकेचे क्षेत्रफळ १२.६५ चौरस किमी (४.८८ चौ. मैल) आहे. त्यात ७,१८४ कुटुंबे राहतात. सरासरी महिला लिंग गुणोत्तर हे राज्याच्या १०८४ च्या सरासरीपेक्षा ११८९ जास्त होते. लोकसंख्येच्या ७.७% लोक ६ वर्षांपेक्षा कमी वयाचे होते. मावेलिकारा ची सरासरी साक्षरता राज्याच्या सरासरी ९४% पेक्षा ९६.९% जास्त होती: पुरुष साक्षरता ९७.८% आणि महिला साक्षरता ९६.२% होती. [२]

वर्ष एकूण लोकसंख्या पुरुष स्त्री बदला धर्म (%)
हिंदू मुसलमान ख्रिश्चन शीख बौद्ध जैन इतर धर्म आणि अनुनय धर्म सांगितलेला नाही
२००१[३] २८,४३९ १३,५०६ १४,९३३ - ७०.९४ ०.९८ २८.०२ ०.०० ०.०२ ०.०० ०.०० ०.०४
२०११[४] २६,४२१ १२,०७० १४,३५१ -७.१०% ७२.२२ १.०४ २६.४९ ०.०२ ०.०२ ०.०० ०.०५ ०.१७

वाहतूक[संपादन]

बस[संपादन]

केरळ राज्य मार्ग परिवहन महामंडळाचे मावेलिक्कारा (स्टेशन कोड: एमव्हीकेए) येथे उप डेपो आहे जे राज्यातील ४६ उप डेपोपैकी एक आहे. मावेलिक्कारा येथील केएसआरटीसी उप आगारात आंतरराज्य बस सेवा आहे जी दररोज तेनकासीपर्यंत चालवली जाते; कायमकुलम, अदूर मार्गे सकाळी आणि संध्याकाळी.

मिशेल जंक्शन येथे महानगरपालिका खाजगी बसस्थानक स्थित आहे आणि चेंगन्नूर, पठाणमथिट्टा, अदूर, पंडलम, थिरुवल्ला, हरिपाद, कायमकुलम, चांगनासेरी या ठिकाणी जाण्यासाठी बसेस आहेत .

उल्लेखनीय लोक[संपादन]

  • रामायण दलवा, मुख्यमंत्री आणि मार्तंडवर्मा यांचे मित्र - महापालिका कार्यालयासमोरील कावू त्यांच्या नावावर आहे.
  • ए.आर. राजा राजा वर्मा, व्याकरणकार आणि कवी
  • मुख्य बिशप अबून गीवर्गीस इव्हानिओस, सिरो-मलंकारा कॅथोलिक चर्चचे संस्थापक पिता
  • न्यायमूर्ती सीटी रविकुमार, भारतीय सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायाधीश
  • सीएम स्टीफन, काँग्रेस आणि इंटकचे नेते, ते काँग्रेसचे पहिले विरोधी पक्षनेते आहेत.
  • पीसी अलेक्झांडर, माजी पंतप्रधान इंदिरा गांधी आणि राजीव गांधी यांचे प्रधान सचिव
  • राजा रविवर्मा, कलाकार
  • रवींद्र वर्मा, भारतातील मोरारजी देसाई मंत्रालयात १९७७ ते १९७९ दरम्यान कामगार आणि संसदीय कामकाज मंत्री
  • आर. मार्तंडा वर्मा, भारतातील पहिले न्यूरोसर्जन आणि पार्किन्सन रोगावर उपचार करण्यासाठी शस्त्रक्रिया तंत्र विकसित करणारे
  • पीजीएन उन्नीथन, स्वतंत्र त्रावणकोरचे शेवटचे दिवाण (पंतप्रधान).
  • विष्णुप्रिया - मल्याळम चित्रपट अभिनेत्री
  • मार्तंडा वर्मा शंकरन वलियाथन, भारतीय हृदय शल्यचिकित्सक आणि भारतीय राष्ट्रीय विज्ञान अकादमीचे माजी अध्यक्ष
  • गीवर्गीस मार ऑथाथिओस, मलंकारा ऑर्थोडॉक्स सीरियन चर्चचे बिशप, धर्मशास्त्रज्ञ, वक्ते आणि लेखक
  • अबू अब्राहम, व्यंगचित्रकार आणि लेखक
  • येसुदासन, व्यंगचित्रकार
  • मावेलिकारा वेलुकुट्टी नायर, कर्नाटक मृदंगम वादक
  • मावेलिक्कारा प्रभाकर वर्मा, कर्नाटक गायक
  • मावेलीक्कारा कृष्णकुट्टी नायर, कर्नाटक मृदंगम वादक
  • मावेलिक्कारा पोनम्मा, अभिनेत्री
  • रमेश चेन्निथला, गृहमंत्री, केरळ विधानसभेतील विरोधी पक्षनेते
  • मावेलिकारा एसआर राजू, कर्नाटक मृदंगम वादक
  • नरेंद्र प्रसाद, महाविद्यालयीन प्राध्यापक, अभिनेता, लेखक
  • दिव्या पिल्लई, अभिनेत्री
  • झकारियास अथानासिओस, तिरुवल्लाचे तिसरे बिशप - चेरियन पोलाचिराकल, मूळचे मावेलिक्करा येथील
  • टीके माधवन, आधुनिक केरळचे सुधारणावादी नेते
  • राहुल अॅलेक्स पणिकर, पुरस्कारप्राप्त नवोदित, उद्योजक, वैज्ञानिक

पूजास्थळे[संपादन]

  • चेट्टीकुलंगारा देवी मंदिर, AD 823 मध्ये स्थापित, एक भगवती मंदिर आहे. प्रमुख सण म्हणजे चेट्टीकुलंगरा कुंभ भरणी .
  • महागणपती मंदिर, पेला
  • कन्नमंगलम दक्षिण महादेव मंदिर.
  • मलिमेल भगवती मंदिर, कुरठीकड, मावेलीक्कारा
  • पॉवर हाऊस आणि कोर्ट मावेलीकाराजवळ पोन्नरामथोत्तम भद्रा दुर्गा देवी मंदिर (पोन्नरामथोतम पथम उदयम उत्सव प्रसिद्ध आहे)
  • मट्टोम महादेवाचे मंदिर (शिवा नाडा ) या नावाने ओळखले जाणारे हे मंदिर इसवी सन ८३२ मध्ये स्थापन झाले.
  • श्री मारुताक्षी देवी मंदिर, मावेलीकारा
  • तिरुवैरूर श्री महादेव मंदिर, चुनाक्कारा, "सर्वम स्वयंभू मंदिर"
  • कांदियूर श्री महादेवाचे मंदिर, ज्याची स्थापना 731 मध्ये दक्षिण काशी म्हणूनही केली जाते
  • श्रीकृष्ण स्वामी मंदिर
  • मलिमेल भगवती मंदिर, कुरठीकड
  • सेंट मेरीस ऑर्थोडॉक्स कॅथेड्रल, पुथियाकावू (मावेलिक्कारा) 934 मध्ये स्थापित
  • CSI ख्रिस्त चर्च
  • सेंट जोसेफ मलंकारा कॅथोलिक चर्च, पुथियाकावू-मदर पॅरिश ऑफ लेट आर्चबिशप सर्व्हंट ऑफ गॉड गीवर्गीस मार इव्हानिओस
  • सेंट मेरीस मलंकारा कॅथोलिक चर्च (बेथनी पॅली), कल्लुमाला
  • सेंट जॉन्स ऑर्थोडॉक्स वालियापल्ली, पाथिचिरा - सेंट जॉन द बॅप्टिस्ट, थत्तारामबलम पीओ, मावेलीकारा - 690103
  • सेंट जॉर्ज ऑर्थोडॉक्स चर्च, कारिपुझा - सेंट जॉर्ज, थाटारामबलम पीओ, मावेलीकारा - 690103
  • इमॅन्युएल चर्च ऑफ गॉड (संपूर्ण गॉस्पेल), एरेझा दक्षिण, चेट्टीकुलंगारा.690106
  • सेंट अँड्र्यू मार्थोमा चर्च, कैथा उत्तर, चेट्टीकुलंगारा. 690106
  • परिमानम मार्थोमा चर्च, परिमानम
  • इंडियन पेंटेकोस्टल चर्च ऑफ गॉड (IPC) बेथेल, वडाक्केथुंडम, कन्नमंगलम दक्षिण, कारिपुझा रोड, चेट्टीकुलंगारा. 690106
  • ख्रिश्चन पूजा केंद्र (पेंटेकोस्टल चर्च), कैथा नॉर्थ, चेट्टीकुलंगारा पीओ, मावेलिकारा - 690106
  • चेरुकोले मार्थोमा चर्च, चेरुकोले
  • सेंट पीटर मार्थोमा चर्च, चेन्निथला
  • थाझाकारा मार थोमा चर्च, मावेलीकारा.
  • मन्नलिल भगवती मंदिर. अरुणूत्तिमंगलम मावेलीकर
  • रामनल्लोर विष्णू मंदिर, वेट्टीयार मावेलीकारा
  • श्री परब्रह्मोदय मंदिर, वरेनिकल
  • Hanuman temple Karayamvattam
    हनुमान मंदिर करयमवत्तम
    हनुमान मंदिर कारयमवत्तम, मावेलीकर

शैक्षणिक संस्था[संपादन]

  • बिशप हॉजेस उच्च माध्यमिक विद्यालय, मावेलीक्कारा
  • बिशप मूर कॉलेज, कल्लुमाला, मावेलिक्कारा
  • बिशप मूर विद्यापिठ, मावेलीक्कारा
  • सीएनपीपीएम व्होकेशनल हायस्कूल, कट्टाचिरा
  • जवाहर नवोदय विद्यालय, चेन्निथला
  • पीट मेमोरियल ट्रेनिंग कॉलेज, मावेलिक्कारा
  • राजा रविवर्मा ललित कला महाविद्यालय, मावेलिक्कारा
  • चेरुपुष्पा बेथनी वरिष्ठ माध्यमिक विद्यालय, चुनाक्कारा, मावेलीकारा
  • क्रॉसलँड पब्लिक स्कूल, कुनम, मावेलीकारा
  • एबेनेझर आयुर्वेद स्कूल ऑफ नर्सिंग, एरेझा साउथ, चेट्टीकुलंगारा पी. ओ, मावेलीक्कारा- 690106
  • इन्फंट जिझस आयएससी स्कूल, मावेलीक्कारा
  • मार इव्हानिओस कॉलेज ऑफ आर्ट्स अँड सायन्स, कल्लुमाला, मावेलिक्कारा
  • मॅटॉम सेंट जॉन्स एचएसएस नर्सरी अँड प्रायमरी स्कूल, थत्तारामबलम पो., मावेलीकारा - 690103
  • मॅटॉम सेंट जॉन्स हायर सेकेंडरी स्कूल, थाटारामबलम पो., मावेलीकारा - 690 103
  • MSS HS मावेलीक्कारा
  • श्री नारायण सेंट्रल स्कूल, चेरुकुन्नम, थेक्केकरा पो., 690107
  • सेंट जॉन्स आयटीआय, पाथीचिरा, थाटारामबलम पीओ, मावेलीकारा - 690 103
  • सेंट मेरी कॅथेड्रल पब्लिक स्कूल, कल्लुमाला, मावेलिक्कारा
  • विद्याधिराजा विद्यापीतोम, मावेलीकारा

रुग्णालये[संपादन]

  • शासकीय रुग्णालय, मावेलीकर
  • व्हीएसएम हॉस्पिटल
  • श्रीकंदपुरम हॉस्पिटल
  • मीपल्लीकुट्टी हॉस्पिटल

हे देखील पहा[संपादन]

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ "Census of India 2001: Data from the 2001 Census, including cities, villages and towns (Provisional)". Census Commission of India. Archived from the original on 2004-06-16. 2008-11-01 रोजी पाहिले.
  2. ^ Kerala, Directorate of Census Operations. District Census Handbook, Alappuzha (PDF). Thiruvananthapuram: Directorateof Census Operations,Kerala. p. 182,183. 14 July 2020 रोजी पाहिले.
  3. ^ Census India 2001.
  4. ^ Census India 2011.

बाह्य दुवे[संपादन]

साचा:Municipalities of Keralaसाचा:Alappuzha districtसाचा:Central Travancore