मालगुडी

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

मालगुडी हे एक काल्पनिक गाव असून हे आर.के. नारायण यांच्या कादंबऱ्या आणि लघुकथांमध्ये वापरले जाते. हे गाव दक्षिण भारतातील रामनाथपुरममध्ये असल्याचे दाखवले जाते. याचा उल्लेख आर.के. नारायण यांच्या जवळपास सर्व पुस्तकांत आहे. स्वामी अँड फ्रेंड्स या त्यांच्या पहिल्या कादंबरीपासून सुरुवात करून, त्यांच्या पंधरा कादंबऱ्यांपैकी एक वगळता बहुतेक सर्वच कादंबऱ्यातील कथा आणि त्यांच्या इतर लघुकथा येथेच घडतात.

आर. के. नारायण यांच्यावरचे डाक तिकीट (मागच्या बाजूला मालगुडी गाव दिसते.)

नारायण हे मालगुडीला भारताचे एक लहान जग म्हणून चित्रित करण्यात अत्यंत यशस्वी ठरले. मालगुडी डेज या पुस्तकात उल्लेख केल्याप्रमाणे मालगुडीची निर्मिती १९व्या शतकात सर फ्रेडरिक लॉली या काल्पनिक ब्रिटीश अधिकारी यांनी काही गावे एकत्र करून आणि विकसित करून केली होती. सर फ्रेडरिक लॉलीचे पात्र १९०५ मध्ये मद्रासचे तत्कालीन गव्हर्नर आर्थर लॉली यांच्यावर आधारित असावे असे मानले जाते.

शिमोगा लोकसभा मतदारसंघाच्या खासदारांनी शिमोगा-तलागुप्पा रेल्वे मार्गावरील अरसालू रेल्वे स्थानकाचे नाव बदलून मालगुडी रेल्वे स्थानकात बदलण्याची विनंती भारतीय रेल्वेला केली आहे.

भौगोलिक माहिती आणि मूळ[संपादन]

मालगुडी हे म्हैसूर आणि मद्रास राज्यांच्या सीमेवर आणि मद्रासपासून काही तासांच्या अंतरावर, काल्पनिक मेम्पी जंगलाजवळ, काल्पनिक नदी शरयूच्या काठावर स्थित आहे.

मालगुडी हे काल्पनिक काम आहे या नारायणच्या प्रतिपादनामुळे वाचकांना त्याचे खरे स्थान म्हैसूर आहे, एका बाजूला नदी आणि दुसऱ्या बाजूला जंगल, आणि मालगुडीसारख्या इमारती आणि गल्ल्या आहेत, असे अनुमान लावण्यापासून वाचकांना परावृत्त केले नाही, जसे की. लॉली रोड, व्हरायटी हॉल आणि बॉम्बे आनंद भवन. इतर संभाव्य 'स्थानां'मध्ये पूर्वीच्या म्हैसूर राज्यातील कावेरी आणि यादवगिरी नदीच्या काठावर वसलेली लालगुडी समाविष्ट आहे.

मालगुडी हे मल्लेश्वरम आणि बसवनगुडी या दोन बंगळुरू परिसरांचे एक पोर्टमँटेओ होते, ही कथा अस्पष्ट आहे. त्यांनी हे गाव सप्टेंबर 1930 रोजी विजयादशमीला निर्माण केले, नवीन प्रयत्न सुरू करण्यासाठी एक शुभ दिवस आणि अशा प्रकारे त्यांच्या आजीने त्यांच्यासाठी निवडले. त्यांनी त्यांच्या चरित्रकार सुसान आणि एन. राम यांच्या नंतरच्या मुलाखतीत नमूद केल्याप्रमाणे, त्यांच्या मनात, त्यांनी प्रथम एक रेल्वे स्थानक पाहिले आणि हळूहळू मालगुडी हे नाव त्यांच्या समोर आले.

संकल्पना[संपादन]

निरनिराळे समीक्षक नारायणच्या मालगुडीची तुलना थॉमस हार्डीच्या वेसेक्स किंवा विल्यम फॉकनरच्या योकनापटावफाशी करतात. त्याच्याच अनुभवातून, त्याच्या बालपणातून, त्याच्या संगोपनातून निर्माण झालेले हे गाव होते. त्यातले लोक ते रोज भेटणारे लोक होते. अशाप्रकारे त्यांनी एक अशी जागा निर्माण केली जी प्रत्येक भारतीयाला जोडता येईल. अशी जागा, जिथे ग्रॅहम ग्रीनच्या शब्दात (द फायनान्शिअल एक्सपर्टच्या परिचयातून) तुम्ही "त्या प्रिय आणि जर्जर रस्त्यांवर जाऊ शकता आणि उत्साहाने आणि निश्चित आनंदाने एक अनोळखी व्यक्ती बँकेच्या, सिनेमाजवळून येताना पाहू शकता, हेअर कटिंग सलून, एक अनोळखी व्यक्ती जो आपले स्वागत करेल, आम्हाला माहित आहे, काही अनपेक्षित आणि प्रकट शब्दांसह जे आणखी एका मानवी अस्तित्वाचे दरवाजे उघडतील."

समकालीन संस्कृतीत[संपादन]

मालगुडी डेज ही कन्नड अभिनेता आणि दिग्दर्शक शंकर नाग यांनी दिग्दर्शित केलेली १९८६ची भारतीय टेलिव्हिजन मालिका, आर.के. यांच्या नावाच्या कामांवर आधारित आहे. कर्नाटक राज्यातील शिमोगा जिल्ह्यातील अगुंबेजवळ या मालिकेचे बहुतांश चित्रीकरण करण्यात आले होते. तथापि, काही भाग कर्नाटकातील तुमकूर जिल्ह्यातील बेंगळुरू आणि देवरायणदुर्ग येथे देखील चित्रित करण्यात आले.

मालगुडी ही "दक्षिण भारतात स्थित एक रमणीय ठिकाण" अशी संकल्पना लोकप्रिय कल्पनेत रुजलेली दिसते. दक्षिण भारतीय पद्धतीने चालणारी काही रेस्टॉरंट्स "मालगुडी"च्या नावाने किंवा तत्सम नावाने चालवली जातात. श्याम ग्रुप तर्फे चेन्नई, बेंगळुरू आणि हैदराबाद येथे मालगुडीच्या नावाने रेस्टॉरंट चालवली जातात.[१][२] याशिवाय "मालगुडी जंक्शन" नावाचे एक रेस्टॉरंट कोलकात्यात आहे.[३]

संदर्भ[संपादन]

  1. ^ "Andhra Food Fest at Malgudi". web.archive.org. 2007-10-12. Archived from the original on 2007-10-12. 2022-01-14 रोजी पाहिले.
  2. ^ "The Hindu : Metro Plus Bangalore / Shopping : Winners from Chettinad". web.archive.org. 2011-05-17. Archived from the original on 2011-05-17. 2022-01-14 रोजी पाहिले.
  3. ^ "Telegraph".