भारतातील महानगर क्षेत्रांची यादी
ही भारतातील लोकसंख्येनुसार महानगरांची यादी आहे. भारतीय राज्यघटनेच्या ७४ व्या दुरुस्तीत महानगर क्षेत्राची व्याख्या अशी आहे:
दहा लाख किंवा त्याहून अधिक लोकसंख्या असलेले, एक किंवा अधिक जिल्ह्यांमध्ये आणि दोन किंवा अधिक नगरपालिका किंवा पंचायत किंवा इतर संमिश्र भाग असलेले, राज्यपालांनी महानगर क्षेत्र म्हणून सार्वजनिक सूचनेद्वारे निर्दिष्ट केलेले क्षेत्र.[१][२]
यादी
[संपादन]| क्रमांक | महानगरीय क्षेत्र | राज्य / प्रदेश | लोकसंख्या | क्षेत्रफळ (चौ. किमी) |
|---|---|---|---|---|
| १ | राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र | दिल्ली, हरियाणा, उत्तर प्रदेश, राजस्थान | ५८,१५०,००० (२०१६)[३] | ५५,०८३ (२१,२६८) |
| २ | मुंबई महानगर प्रदेश | महाराष्ट्र | २३,५९८,००० (२०१५)[४] | ६,३२८ (२,४४३)[५] |
| ३ | कोलकाता महानगर प्रदेश | पश्चिम बंगाल | १५,८७०,००० (२०२०)[६] | १,८७६ (७२४)[७] |
| ४ | चेन्नई महानगर प्रदेश | तमिळनाडू | १२,२८८,००० (२०११) | ५,९०४ (२,२८०) |
| ५ | बंगळूर महानगर प्रदेश | कर्नाटक | ११,४९०,००० (२०१३)[८] | ८,००५ (३,०९१)[९] |
| ६ | हैदराबाद महानगर प्रदेश | तेलंगणा | ९६,००,००० (२०११)[१०] | ७,२५७ (२,८०२)[११] |
| ७ | पुणे महानगर प्रदेश | महाराष्ट्र | ७२,७६,००० (२०१५)[१२] | ७,२५६ (२,८०२) |
| ८ | आंध्र प्रदेश राजधानी क्षेत्र | आंध्र प्रदेश | ५,८७३,५८८ (२०११) | ८,६०३ (३,३२२) |
| ९ | अहमदाबाद महानगर प्रदेश | गुजरात | ६,३५७,६९३ (२०१९) | १,८६६ (७२०) |
| १० | सुरत महानगर प्रदेश | गुजरात | ४,५९१,२४६ (२०१५) | ७२२ (२७९) |
| ११ | विशाखापट्टणम महानगर प्रदेश | आंध्र प्रदेश | ४,०७०,००० (२०११)[१३] | ७,३२३ (२,८२७)[१४] |
| १२ | जयपूर महानगर प्रदेश | राजस्थान | ३,०७३,३५० (२०१५) | ४८४.६४ (१८७.१२)[१५] |
| १३ | कानपूर महानगर प्रदेश | उत्तर प्रदेश | २,९२०,०६७ (२०११) | ३०१.१६ (११६.२८) |
| १४ | लखनौ महानगर प्रदेश | उत्तर प्रदेश | २,९०२,९२० (२०११) | १,१५० (४४०) |
| १५ | नागपूर महानगर प्रदेश | महाराष्ट्र | २,४९७,८७० (२०११) | ३,५६७ (१,३७७)[१६] |
| १६ | कोइंबतूर महानगर प्रदेश | तमिळनाडू | २,४६७,००० (२०११) | १,५३१.५७ (५९१.३४) |
| १७ | सेलम महानगर प्रदेश | तमिळनाडू | २,२९०,०२४ (२०११) | १,२६५.२ (४८८.५) |
| १८ | मदुराई महानगर प्रदेश | तमिळनाडू | २,२६३,११५ (२०११) | १,२५४.९३ (४८४.५३) |
| १९ | कोची महानगर प्रदेश | केरळ | २,११९,७२४ (२०११) | ४४० (१७०) |
| २० | पाटणा महानगर प्रदेश | बिहार | १,८७४,००० (२०११) | १,१६७ (४५१) |
संदर्भ
[संपादन]- ^ "Local Bodies" (PDF). Ministry of Statistics and Programme Implementation. National Informatics Centre. p. 9. 4 March 2016 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 5 June 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "The Constitution (Seventy-Fourth Amendment) Act, 1992".
- ^ Demographia (April 2016). Demographia World Urban Areas (PDF) (12th ed.). 17 November 2016 रोजी पाहिले. (excludes Kondli)
- ^ "MMR – Population and Employment" (PDF). National Real Estate Development Council. Ministry of Housing and Urban Poverty Alleviation. p. 4. 2021-04-13 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 21 March 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "About MMR". Mumbai Metropolitan Region Development Authority. 2020-04-27 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 21 March 2016 रोजी पाहिले.
- ^ http://www.citymayors.com/statistics/urban_2020_1.html
- ^ "Urban Agglomerations/Cities having population 1 million and above" (PDF). censusindia.gov.in. 13 August 2019 रोजी पाहिले.
- ^ "Table 3: Decadal population of State and BMR" (PDF). BMRDA. Government of Karnataka. p. 41. 8 October 2016 रोजी मूळ पान (PDF) पासून संग्रहित. 21 March 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "Profile". Bangalore Metropolitan Region Development Authority. 31 March 2016 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 21 March 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "Time to put metropolitan planning committee in place". The Times of India. Hyderabad. 28 July 2014. 22 March 2016 रोजी पाहिले.
- ^ "About HMDA". Hyderabad Metropolitan Development Authority. 14 February 2015 रोजी पाहिले.
- ^ "Pune Metropolitan Region Development Authority - PMRDA". www.pmrda.gov.in. 2018-04-26 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2018-04-25 रोजी पाहिले.
- ^ "Upgradation of VMRDA". The Times of India. Visakhapatnam. 13 August 2018. 21 December 2018 रोजी पाहिले.
- ^ "VMRDA loses 1,628 sq.km to new urban development body". Visakhapatnam: The Times of India. 13 February 2019 रोजी पाहिले.
- ^ "Upgradation of JDA". The Times of India. Jaipur. 13 August 2018. 21 December 2018 रोजी पाहिले.
- ^ "About NMR". Nagpur. 12 May 2020 रोजी पाहिले.