बी. कोदैनायगी
Indian rocket scientist .jpg) | |||
| माध्यमे अपभारण करा | |||
 विकिपीडिया | |||
| नागरिकत्व | |||
|---|---|---|---|
| शिक्षण घेतलेली संस्था |
| ||
| नियोक्ता | |||
| पुरस्कार | |||
| |||
 | |||
बी. कोदैनायगी ह्या भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इस्रो) येथे काम करणाऱ्या वैद्युत संचरण आणि उपकरणीकरण अभियांत्रिकी शाखेच्या अभियंता (इलेक्ट्रॉनिक्स आणि इन्स्ट्रुमेंटेशन इंजिनिअर) आहेत. अग्निबाण (रॉकेट) प्रक्षेपणात वापरल्या जाणाऱ्या घन इंधन अग्निबाण प्रक्षेपक (सॉलिड रॉकेट मोटर्स)साठी नियंत्रण प्रणालींच्या उपकरणांचे तांत्रिक काम त्यांच्याकडे आहे. २०१७ मध्ये राष्ट्रपती भवनात त्यांना भारतातील महिलांसाठीचा सर्वोच्च पुरस्कार, नारी शक्ती पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.
प्रारंभिक आयुष्य
[संपादन]कोदैनायगी ह्या भारतातील पुडुचेरी येथील रहिवासी आहेत.[१] भारतातील पहिले अंतराळ प्रक्षेपण पाहून त्या प्रेरित झाल्या. याच कारणाने त्यांनी अभियंता होण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी कोइम्बतूर येथील सरकारी तंत्रज्ञान महाविद्यालयातून पदवी प्राप्त केली.[२] त्यानंतर त्यांना पहिली नोकरी १९८४ मध्ये भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेत मिळाली.[२] तेथे त्यांनी पूरक उपग्रह प्रक्षेपण यान (ऑगमेंटेड सॅटेलाईट लाँच व्हेईकल) प्रकल्पावर काम केले.
कारकिर्द
[संपादन]कोदैनायगी ह्या नंतर इलेक्ट्रॉनिक्स, इन्स्ट्रुमेंटेशन आणि कंट्रोल सिस्टीम्स पाहणाऱ्या क्वालिटी डिव्हिजनच्या ग्रुप हेड बनल्या.[३] सतीश धवन अंतराळ केंद्रात जिथे इंधन आणि इग्निटरची चाचणी घेतल्या जाते.
सतीश धवन अंतराळ केंद्रात तीस वर्षे काम केल्यानंतर, कोदैनायगी आणि त्यांच्या टीमने पीएसएलव्ही सी-३७ मोहिमेदरम्यान ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहनातील घन रॉकेट मोटर्सवर काम करण्यास सुरुवात केली.[१] या टीमने पीएसएलव्ही सी-३७ यानाद्वारे १५ फेब्रुवारी २०१७ रोजी सूर्य-समकालिक कक्षेत १०४ उपग्रह यशस्वीरित्या स्थापित केले.[४]
कोदैनायगी यांचीकअशी भावना आहे की त्या कामाच्या ठिकाणी मोकळेपणाने वावरू शकतात आणि आपले काम नीट पार पाडू शकतात. इथे त्यांना कधीही स्त्री पुरुष भेदभावाचा सामना करावा लागला नाही.[२]
पुरस्कार आणि सन्मान
[संपादन]
मार्च २०१७ मध्ये, भारताच्या राष्ट्रपतींकडून पुरस्कार देण्यासाठी तीन महिला शास्त्रज्ञांना निवडण्यात आले होते. ज्यात कोदैनायगी व्यतिरिक्त सुभा वारियर आणि अनत्ता सोनी यांचा समावेश होता.[१]
२०१७ मध्ये जागतिक महिला दिनी, त्यांना नवी दिल्ली येथील राष्ट्रपती भवनात तत्कालीन राष्ट्रपती प्रणब मुखर्जी यांच्या हस्ते नारी शक्ती पुरस्कार प्रदान करण्यात आला.[५]
संदर्भ
[संपादन]- ^ a b c Rai, Arpan (March 8, 2017). "International Women's Day: 33 unsung sheroes to be awarded Nari Shakti Puraskaar". India Today (इंग्रजी भाषेत). 2020-04-06 रोजी पाहिले.
- ^ a b c Srikanth, Manoj Joshi and B. R. (2017-02-26). "India's rocket women". Deccan Chronicle (इंग्रजी भाषेत). 2020-04-06 रोजी पाहिले.
- ^ admin (2017-03-10). "Nari Shakti Puraskar 2016". UPSCSuccess (इंग्रजी भाषेत). 2020-04-06 रोजी पाहिले.
- ^ "PSLV-C37 / Cartosat −2 Series Satellite – ISRO". www.isro.gov.in. 2019-12-11 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2020-04-06 रोजी पाहिले.
- ^ "Nari Shakti Awardees- | Ministry of Women & Child Development | GoI". wcd.nic.in. 2020-04-06 रोजी पाहिले.