फोटो रजिस्टर

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
प्रकाश-प्रतिरोधक
Photoresistor

प्रकाश-प्रतिरोधक (एलडीआर) म्हणून ओळखले जाणारे फोटोरॅसिस्टर्स हे प्रकाश संवेदनशील उपकरणे आहेत जी बहुतेक वेळा प्रकाशाची उपस्थिती किंवा अनुपस्थिती दर्शविण्यासाठी किंवा प्रकाशाची तीव्रता मोजण्यासाठी वापरली जातात.एलडीआरकडे प्रतिरोधकांसारखे ध्रुवपण नाही. एलडीआरची प्रतिरोधकता सहजपणे एलडीआरच्या दोन टर्मिनल्सला मल्टीमीटरने जोडण्याद्वारे आणि मल्टीमीटरला रेझिस्टन्स मोडमध्ये सेट करून सहज मोजले जाऊ शकते. एलडीआर वर प्रकाशाची तीव्रता बदलता तेव्हा आपण प्रतिकार वेगळ्या प्रकारे पाहू शकता. एलडीआर विविध आकारात उपलब्ध आहे जसे की ५ मिमी एलडीआर आणि १२ मिमी एलडीआर जेथे एलडीआरचा थर अनुक्रमे ५ मिमी आणि १२ मिमी रूंद असेल.

फोटोरजिस्टर हा एक सक्रिय घटक आहे जो घटकाच्या संवेदनशील पृष्ठभागावर प्रकाश प्राप्त करण्याच्या संदर्भात प्रतिकार कमी करतो. घटनेच्या प्रकाशाच्या तीव्रतेच्या वाढीसह फोटोरजिस्टरचा प्रतिकार कमी होतो.प्रकाश संवेदनशील डिटेक्टर सर्किट्स आणि लाइट-अ‍ॅक्टिवेटेड आणि डार्क-अ‍ॅक्टिवेटेड स्विचिंग सर्किट्समध्ये एक प्रतिरोध अर्धवाहक म्हणून काम करणारे एक फोटोरजिस्टर लागू केला जाऊ शकतो.अंधारात, एक फोटोरजिस्टर कित्येक मेगाओम्स (एमए) इतका उच्च प्रतिकार करू शकतो.तर प्रकाशात फोटोरजिस्टरला काही शंभर ओमपेक्षा कमी प्रतिकार असू शकतो.बाजारात विविध प्रकारच्या लाइट सेन्सर उपलब्ध आहेत.त्याला एलडीआर असेही म्हटले जाते.लाईट सेन्सर हा सर्वात सामान्य प्रकारचा आणि कार्यक्षमतेचा प्रकार आहे जो एलडीआरच्या रूपात संक्षिप्त लाइट आश्रित प्रतिरोधक आहे.

फोटोरजिस्टर काम कसे करतो - जेव्हा रजिस्टर वर प्रकाश पडतो तेव्हा त्याचा रजिस्टन्स कमी होतो आणि करंट वाढतो.

एलडीआर साठी इंटरफेसिंग सर्किट[संपादन]

एलडीआरला आउटपुट प्रतिरोध असतो म्हणून ते थेट कोणत्याही एडीसीशी कनेक्ट केले जाऊ शकते. तर व्होल्टेज दुभाजक सर्किट तयार करावे लागेल. आपण एक साधा व्होल्टेज डिव्हिडर सर्किट पाहू शकता ज्याचे आउटपुट व्होल्टेज एलडीआरवर येणाऱ्या प्रकाशाच्या प्रकाशाच्या तीव्रतेच्या प्रमाणात आहे. हे आउटपुट व्होल्टेज थेट एडीसीला प्रकाशाची तीव्रता किंवा तुलनात्मक सर्किट मोजण्यासाठी दिले जाऊ शकते.

Vout = विन एक्स (आर 1 / (आर 1 + आरएलडीआर))

वोल्टेज डिवाइडर अनुभाग का Vout = आउटपुट वोल्टेज

वोल्टेज डिवाइडर Vout = आउटपुट वोल्टेज

विन = वोल्टेज डिवाइडर अनुभाग इनपुट वोल्टेज आपल्या स्थिति मध्ये याचा 5 वोल्ट

आरएलडीआर = एलडीआरचा प्रतिरोध

उपयोग[संपादन]

  • फोटो रजिस्टर बऱ्याच टाईप मध्ये येतो. कॅडिअम सल्फाइडच्या सेल्स बऱ्याच कॅझुमर आयटम मध्ये सापडतात जस कि कॅमेरा लाईट मीटर, क्लॉक रेडिओ, अलार्म डिव्हाइस (लाईट बीमसाठी डिटेक्टर म्हणून), नाइटलाइट्स, मैदानी घड्याळे, सौर स्ट्रीट दिवे आणि सौर रोड स्टड इ.
  • जेव्हा एखादी व्यक्ती / ऑब्जेक्ट लेसर बीममधून जाते तेव्हा लाईट तीव्रतेत होणारा बदल शोधण्यासाठी फोटोजोरिस्टर्स किंवा एलडीआर देखील लेसर-आधारित सुरक्षा प्रणालींमध्ये वापरले जातात.
  • कॅडमियमवरील रोहएचएस बंदीमुळे युरोपमध्ये सीडीएस आणि सीडीएस फोटोरॅसिस्टर्सचा वापर कठोरपणे प्रतिबंधित आहे.

हे ही पहा[संपादन]

संदर्भ[१][संपादन]

  1. ^ "Photoresistor". Wikipedia (इंग्रजी भाषेत). 2020-03-15.