नागरकर्नूल (तेलंगणा)
| ?नागरकर्नूल नागरकर्नूल तेलुगू : నాగర్ కర్నూల్ तेलंगणा • भारत | |
| — शहर — | |
 | |
| |
  नागरकर्नूल |
|
|
गुणक: 16°28′59.88″N 78°19′59.88″E / 16.4833000°N 78.3333000°E |
|
| प्रमाणवेळ | भाप्रवे (यूटीसी+५:३०) |
| क्षेत्रफळ • उंची |
५.६० चौ. किमी • ३९८ मी |
| हवामान • वर्षाव |
• ५८४.१ मिमी (२३.०० इंच) |
| प्रांत | तेलंगणा |
| जिल्हा | नागरकर्नूल जिल्हा |
| लोकसंख्या • घनता |
२६,८०१ • ४,७८६/किमी२ |
| भाषा | तेलुगू |
| संसदीय मतदारसंघ | नागरकर्नूल |
| विधानसभा मतदारसंघ | नागरकर्नूल |
| स्थानिक प्रशासकीय संस्था | नगर पंचायत, नागरकर्नूल |
| कोड • पिन कोड • दूरध्वनी • आरटीओ कोड |
• 509209 • +०८५४० • TS-31[१] |
| संकेतस्थळ: नागरकर्नूल जिल्हा | |
नागरकर्नूल (Nagarkurnool) हे भारताच्या तेलंगणा राज्याच्या नागरकर्नूल जिल्ह्याचे मुख्यालय आहे. नागरकर्नूल हा तेलंगणा राज्यात ११ ऑक्टोबर २०१६ रोजी तयार केलेला नवीन जिल्हा आहे, तो पूर्वी महबूबनगर जिल्ह्याचा भाग होता.
नगरकुर्नूलचा इतिहास ५०० वर्षांहून अधिक जुना आहे. कथेची एक आवृत्ती सांगते की नागरकुर्नूलचे नाव नागना आणि कंदना या राजांच्या नावावरून ठेवण्यात आले होते, जे सध्याच्या नागरकुर्नूल आणि आसपासच्या प्रदेशावर राज्य करत होते. नागरकुर्नूलच्या आग्नेयेस सुमारे १ किमी अंतरावर नागनूल (ज्याला नागानाचे नाव देण्यात आले) हे गाव अजूनही अस्तित्वात आहे.
सुमारे ११० किंवा १२० वर्षांपूर्वी, नागरकुर्नूल हे बहुतेक दक्षिण तेलंगण प्रदेशासाठी वाहतूकीचे मुख्य जंक्शन आणि जिल्हा मुख्यालय होते. या भागात प्रवास करणारे शेतकरी त्यांच्या गाड्यांसाठी कंडेना (ग्रीस-वंगण) विकत घेत असत. ही कथा सांगते की या शहराचे नाव कंदनूल या नावावरून आले आहे, ज्याचा अर्थ "कंडेना विकणारा", जे शेवटी कुर्नूल आणि नंतर नागरकुर्नूल झाले.[२]
हे राज्याची राजधानी हैदराबादपासून सुमारे ११८.१ किलोमीटर (७३.४ मैल), महबूबनगरपासून ४७.६ किलोमीटर (२९.६ मैल) आणि नलगोंडापासून १४०.२ किलोमीटर (८७.११ मैल) अंतरावर आहे.
लोकसंख्या[संपादन]
२०११ च्या जनगणनेनुसार, शहराची लोकसंख्या ५,८५६ कुटुंबांसह २६,८०१ होती. एकूण लोकसंख्येमध्ये १३,४३४ पुरुष आणि १३,३६७ स्त्रिया आहेत- लिंग गुणोत्तर १,००० पुरुषांमागे ९९५ स्त्रिया. ०-६ वयोगटातील मुलांची लोकसंख्या ३१०४ आहे जी नगरकुर्नूलच्या एकूण लोकसंख्येच्या ११.५८% आहे.सरासरी साक्षरता दर ८०.०५% होता.
७३.९७% लोक हिंदू आणि (२२.४४%) मुस्लिम होते. इतर धार्मिक अल्पसंख्याकांमध्ये ख्रिश्चन (१.७६%), शीख (०.०३%), बौद्ध (०.०१%), जैन (०.००%) आणि कोणताही धर्म नसलेले (१.७६%) यांचा समावेश होतो.[३][४]
तेलुगू नागरकर्नूलमध्ये सर्वाधिक बोलली जाणारी भाषा आहे.
भुगोल[संपादन]
नागरकर्नूल हे उत्तर अक्षांशाच्या १६°२८′५९.८८″N आणि पूर्व रेखांशाच्या ७८°१९′५९.८८″E वर स्थित आहे. नागरकर्नूलची सरासरी उंची ३९८ मीटर आहे.[५] वार्षिक सरासरी पर्जन्यमान ५८४.१ मिलिमीटर (२३ इंच) आहे.[६]
प्रशासन[संपादन]
नागरकर्नूल नगर पंचायत २०११ मध्ये स्थापन करण्यात आली. नागरी संस्थेचे कार्यक्षेत्र ५.६० किमी २ (२.१६ चौरस मैल) क्षेत्रफळावर पसरलेले आहे.[७] नागरकर्नूल हे शहर नागरकर्नूल विधानसभा मतदारसंघात येते. जो नागरकर्नूल लोकसभा मतदारसंघात मोडतो.
वाहतूक[संपादन]
नागरकर्नूल येथे TSRTC (तेलंगणा राज्य मार्ग परिवहन महामंडळ)चे बसस्थानक आहे आणि सार्वजनिक वाहतूक सुविधा पुरवते.
हे देखाल पहा[संपादन]
संदर्भ[संपादन]
- ^ https://www.transport.telangana.gov.in/html/registration-districtcodes.html
- ^ "History | Nagarkurnool District,Telangana | India" (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-08 रोजी पाहिले.
- ^ "Nagarkurnool Census Town City Population Census 2011-2022 | Andhra Pradesh". www.census2011.co.in. 2022-02-08 रोजी पाहिले.
- ^ "Wayback Machine" (PDF). web.archive.org. Archived from the original (PDF) on 2016-06-15. 2022-02-08 रोजी पाहिले.
- ^ ":: Rainfall Integration::". www.tsdps.telangana.gov.in. 2022-02-08 रोजी पाहिले.
- ^ "Nagarkurnool topographic map, elevation, relief". topographic-map.com (इंग्रजी भाषेत). 2022-02-08 रोजी पाहिले.
- ^ https://web.archive.org/web/20160615135503/http://dtcp.telangana.gov.in/ULBs-List-68.pdf