द स्वॉर्ड ऑफ टिपू सुलतान
television series | |||
| माध्यमे अपभारण करा | |||
 विकिपीडिया | |||
| प्रकार | दूरचित्रवाणी मालिका | ||
|---|---|---|---|
| मूळ देश | |||
| संगीतकार | |||
| दिग्दर्शक |
| ||
| प्रमुख कलाकार | |||
| आरंभ वेळ | इ.स. १९९० | ||
| शेवट | इ.स. १९९१ | ||
| |||
 | |||
द स्वॉर्ड ऑफ टिपू सुलतान हे एक भारतीय ऐतिहासिक दूरचित्रवाणी मालिका आहे. ही मालिका पहिल्यांदा फेब्रुवारी १९९० मध्ये डीडी नॅशनलवर प्रसारित झाले. भगवान गिडवाणी यांच्या कादंबरीवर आधारित, हे नाटक १८ व्या शतकातील म्हैसूरचे शासक टिपू सुलतान यांच्या जीवनाचे आणि काळाचे काल्पनिक चित्रण आहे. या मालिकेच्या भव्यतेसाठी आणि कलाकारांच्या अभिनयासाठी मोठ्या प्रमाणात कौतुक झाले.[१]
निर्मिती
[संपादन]या टेलिव्हिजन नाटकाची निर्मिती चित्रपट दिग्दर्शक आणि निर्माते संजय खान यांच्या मालकीच्या न्यूमेरो युनो इंटरनॅशनल कंपनीने केली होती.[२] संजय खानचा भाऊ अकबर खानने १८ महिन्यांच्या कालावधीत पहिले २० भाग दिग्दर्शित केले.[३] उर्वरित भाग संजय खान यांनी दिग्दर्शित केले आणि त्यांनी टिपू सुलतानची प्रमुख भूमिका देखील साकारली होती. एकूण ५२ भागांचे चित्रीकरण झाले होते, त्यापैकी काही कर्नाटकातील म्हैसूर येथील प्रीमियर स्टुडिओमध्ये झाले होते. संगीत नौशाद यांनी दिले होते.
आगीची दुर्घटना
[संपादन]८ फेब्रुवारी १९८९ रोजी म्हैसूरच्या प्रीमियर स्टुडिओमध्ये जिथे चित्रीकरण सुरू होते तिथे एक मोठी आगीची दुर्घटना घडली. अग्निशमन उपकरणांची उपलब्धता नसणे आणि अग्निसुरक्षा मानकांचे अज्ञान ही प्रमुख कारणे असल्याचे सांगितले जाते.[४] सैल वायरिंग आणि व्हेंटिलेटरचा अभाव ही आग पसरण्यास आणखी कारणे होती. अग्निरोधक साहित्याऐवजी, भिंतींवर गोण्या होत्या आणि चित्रीकरणासाठी मोठ्या प्रमाणात दिवे वापरल्यामुळे तापमान सुमारे १२०°C (२४८°F) पर्यंत वाढले. या सर्व घटकांनी मोठ्या आगीला हातभार लावला; अंतिम मृतांची संख्या ६२ होती. संजय खान स्वतः गंभीर भाजले आणि त्यांना १३ महिने रुग्णालयात घालवावे लागले आणि ७२ शस्त्रक्रिया कराव्या लागल्या. पीडितांना ५००० रुपये सानुग्रह अनुदान देण्यात आले.[५]
कलाकार
[संपादन]- संजय खान - टिपू सुलतान
- स्वप्नील जोशी - टिपू सुलतान (बालपण)
- किरण खन्ना - टिपू सुलतान (तरुण)
- शाहबाज खान - हैदरअली
- दीपिका चिखलिया - टिपूची आई
- माया अलग - टिपूची आजी
- मालविका तिवारी - रुकैया, टिपूची पत्नी
- सीमा केळकर - सईदा
- सय्यद बद्र-उल हसन खान बहादूर - म्हैसूरचे महाराज
- शशी शर्मा - म्हैसूरच्या महाराणी
- अनंत नारायण महादेवन - दिवाण पंडित पूर्णैया
- मुकेश ऋषी - मीर सादिक
- अरुण माथूर - निजाम अली खान
- सुधीर कुलकर्णी - नाना फडणवीस
- टॉम अल्टर - रिचर्ड वेलस्ली, पहिला मार्क्वेस वेलस्ली
- बॉब क्रिस्टो - जनरल मॅथ्यूज
- कीथ स्टीव्हनसन - लॉर्ड कॉर्नवॉलिस
- कंवलजीत सिंग - इक्रम मुल्ला खान
- कुनिका सदानंद - यास्मिन, इकराम मुल्ला खानची पत्नी
- श्रीराम लागू - शिवजीशरका
- सत्येन कप्पू - मीर सय्यद
- सुधीर पांडे - जनरल शेख अय्याज
- नवतेज हुंदळ - नंजनाथ
- राणा जंग बहादूर - देवराज
- जसपाल संधू - अहमद शाह बहादूर
- संतोष गुप्ता - रामचंद्रन, हैदर अली चे बालपणीचे मित्र
- सूरज थापर - शाहबाज अली, हैदर अलीचा मोठा भाऊ
संदर्भ
[संपादन]- ^ "Lessons From History". Indian Express. 2009-08-21. 11 April 2013 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2013-03-13 रोजी पाहिले.
- ^ "Numero Uno tie-up with Chandamama for TV series". Online edition of The Hindu Business Line, dated 2000-05-21. 30 September 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2007-08-17 रोजी पाहिले.
- ^ "I wanted Ash as Mumtaz Mahal". Rediff.com. 18 February 2003. 2007-08-17 रोजी पाहिले.
- ^ "Film studios are fire traps: Experts". Online edition of The Times of India, dated 2004-02-21. 2004-02-21. 2007-08-17 रोजी पाहिले.
- ^ "Written Answers to Questions". Online webpage of the Parliament of India. 29 September 2007 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. 2007-08-18 रोजी पाहिले.