तळेगाव

तळेगाव दाभाडे हे महाराष्ट्र राज्याच्या पुणे जिल्ह्यातील मावळ तालुक्यात वसलेले, पुणे शहराच्या बाहेरील एक नगरपरिषद क्षेत्र आहे. हे शहर पुण्याच्या सुमारे ३५ किमी उत्तर-पश्चिमेला असून मुंबई-पुणे लोहमार्ग आणि मुंबई-पुणे द्रुतगती मार्गावर वसलेले आहे. या स्थानामुळे तळेगाव हे एक जलद विकसित होत असलेले उपनगर आणि औद्योगिक केंद्र बनत आहे.

तळेगाव दाभाडेचा इतिहास दाभाडे घराण्याशी संबंधित आहे. हे घराणे १८व्या शतकात मराठा साम्राज्याच्या सैनिकी नेतृत्वात अग्रस्थानी होते. त्यामुळे या ठिकाणी आजही त्या काळातील मंदिरे, वास्तू, आणि ऐतिहासिक ठसे आढळून येतात.

लोकसंख्याशास्त्र

२००१ च्या लोकगणनेनुसार, तळेगाव दाभाडेची लोकसंख्या ४२,५७४ होती. लोकसंख्येच्या ५३% पुरुष आणि ४७% स्त्रिया होत्या. सरासरी साक्षरता दर ७९% होता, जो राष्ट्रीय सरासरी ५९.५% पेक्षा जास्त होता: पुरुष साक्षरता ८३% होती आणि स्त्री साक्षरता ७५% होती. त्यावेळी, ११% लोकसंख्या ६ वर्षांपेक्षा कमी वयाची होती.

२०११ च्या लोकगणनेनुसार, गावात १३,८५६ कुटुंबे होती. ५६,४३५ लोकसंख्येत २९,०३३ पुरुष आणि २७,४०२ स्त्रियांचा सामावेश होता.

परिवहन

तळेगावला तळेगाव रेलमार्ग स्थानक सेवा देते जे पुणे उपनगरीय रेलमार्गावर धावणाऱ्या गाड्यांसाठी अंतिमस्थानक म्हणून काम करते. हे स्थानक दोन व्चेयासपीठाचे आहे आणि त्यात दोन पादचारी पूलांसह चार ट्रॅक आहेत. हे तळेगाव दाभाडे गाव आणि जनरल मोटर्स, पुणे निर्माणिकेपर्यंत पोहोचते. आळंदी, कात्रज, निगडी, चाकण, वडगावसाठी पीएमपीएमएल बस सेवा उपलब्ध आहेत. खाजगी टॅक्सी देखील उपलब्ध आहेत. येथून जाणारे प्रमुख राष्ट्रीय महामार्ग म्हणजे राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक-४, राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक ४८ आणि राष्ट्रीय महामार्ग क्रमांक ५४८ डी आहेत.

हवामान आणि पर्यावरण

तळेगाव दाभाडे समुद्रसपाटीपासून ६७२ मीटर (२२०० फूट) उंचीवर आहे, त्यामुळे वर्षभर सुखद हवामान असते. सह्याद्री पर्वतरांगांच्या कुशीत वसलेल्या तळेगाव दाभाडेमध्ये पावसाळ्यात मुसळधार पाऊस पडतो आणि त्यामुळे त्याच्या नैसर्गिक सौंदर्यात भर पडते. लोणावळ्यात उगम पावणारी इंद्रायणी नदी तळेगाव दाभाडे येथून वाहते. या छोट्या शहरात ३ तलाव आहेत, जे वर्षभर पाण्याने भरलेले असतात, म्हणूनच "तळेगाव" हे नाव पडले.

उल्लेखास्पद माणसे

ही भारतातील तळेगाव येथे जन्मलेल्या किंवा वास्तव्य केलेल्या उल्लेखनीय व्यक्तींची यादी आहे. विकिपीडियावर वैयक्तिक नोंदी असण्याइतपत उल्लेखनीय असलेल्या लोकांनाच या यादीत समाविष्ट केले आहे.