डॅनियल मॅकफॅडेन
डॅनियल मॅकफॅडेन (जन्म: २९ जुलै १९३७) हे एक अमेरिकन अर्थशास्त्रज्ञ आहेत. त्यांना २००० साली जेम्स हेकमन यांच्यासोबत अर्थशास्त्रातील नोबेल स्मृती पुरस्कार मिळाला. त्यांना हा पुरस्कार "डिस्क्रीट चॉईस" (स्वतंत्र निवड) विश्लेषणासाठी सिद्धांत आणि पद्धती विकसित केल्याबद्दल देण्यात आला.[१]ते सध्या युनिव्हर्सिटी ऑफ सदर्न कॅलिफोर्नियामध्ये हेल्थ इकॉनॉमिक्सचे प्रेसिडेंशियल प्रोफेसर आणि युनिव्हर्सिटी ऑफ कॅलिफोर्निया, बर्कली येथे प्रोफेसर म्हणून कार्यरत आहेत.
सुरुवातीचे जीवन आणि शिक्षण
[संपादन]डॅनियल मॅकफॅडेन यांचा जन्म २९ जुलै १९३७ रोजी रॅले, नॉर्थ कॅरोलिना, अमेरिका येथे झाला. त्यांनी मिनेसोटा विद्यापीठातून भौतिकशास्त्रात बी.एस. पदवी आणि पाच वर्षांनंतर (१९६२) वर्तनशास्त्र (अर्थशास्त्र) मध्ये पीएच.डी. मिळवली.[१] त्यांचे पीएच.डी.चे मार्गदर्शक लिओनिद हर्विक्झ हे होते, ज्यांना २००७ मध्ये अर्थशास्त्राचे नोबेल मिळाले होते.[२]
कारकीर्द
[संपादन]१९६४ मध्ये मॅकफॅडेन यांनी युनिव्हर्सिटी ऑफ कॅलिफोर्निया, बर्कली येथे प्राध्यापक म्हणून काम सुरू केले. त्यांनी निवड वर्तन आणि आर्थिक सिद्धांताला मोजमापाशी जोडण्यावर संशोधन केले. १९७४ मध्ये त्यांनी "कंडिशनल लॉजिट ॲनालिसिस" ही पद्धत सादर केली.[३] १९७५ मध्ये त्यांना जॉन बेट्स क्लार्क पदक मिळाले. १९७७ मध्ये ते मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (MIT) येथे गेले आणि १९९१ मध्ये पुन्हा बर्कलीला परतले. तिथे त्यांनी इकॉनॉमेट्रिक्स लॅबोरेटरीची स्थापना केली.
२०११ मध्ये ते युनिव्हर्सिटी ऑफ सदर्न कॅलिफोर्नियामध्ये हेल्थ इकॉनॉमिक्सचे प्रेसिडेंशियल प्रोफेसर म्हणून नियुक्त झाले.[४] त्यांना अनेक पुरस्कार मिळाले, ज्यात २००० मध्ये अर्थशास्त्रातील नोबेल आणि २०२० मध्ये एर्विन प्लेन नेमर्स पुरस्कार यांचा समावेश आहे.
राजकीय मते
[संपादन]जून २०२४ मध्ये मॅकफॅडेन यांच्यासह १६ नोबेल विजेत्या अर्थशास्त्रज्ञांनी एका खुल्या पत्रावर स्वाक्षरी केली. त्यात त्यांनी म्हटले की डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या आर्थिक धोरणांमुळे अमेरिकेत महागाई वाढू शकते.[५]
संदर्भ
[संपादन]- ^ a b "Daniel L. McFadden". The Nobel Prize. The Nobel Foundation. २१ मार्च २०२५ रोजी पाहिले.
- ^ "All Laureates in Economics". Nobelprize.org. २१ मार्च २०२५ रोजी पाहिले.
- ^ McFadden, Daniel (१९७४). "Conditional Logit Analysis of Qualitative Choice Behavior" (PDF). २१ मार्च २०२५ रोजी पाहिले.
- ^ "Nobel Winner, Dr. McFadden, Appointed Presidential Professor at USC". usc.edu. २१ मार्च २०२५ रोजी पाहिले.
- ^ Nichols, Hans (२५ जून २०२४). "Scoop: 16 Nobel economists see a Trump inflation bomb". Axios. २१ मार्च २०२५ रोजी पाहिले.