गोगु श्यामला

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून

गोगु श्यामला एक तेलुगू भाषेतील लेखिका आणि महिला कार्यकर्त्या[१] आणि एक प्रमुख दलित नेत्या आहेत.[२][३]

चरित्र[संपादन]

गोगु श्यामलाचा जन्म १९६९ मध्ये रंगा रेड्डी जिल्ह्यातील (आता तेलंगणाचा भाग) पेड्डेमुल गावात झाला. तिचे आईवडील शेतमजूर होते. ती स्थानिक जमीन मालकासाठी काम करणाऱ्या वेट्टी (विना पैशाचे कामगार) संघाची नेत्याही होती.[४][५] तिने सांगितले आहे की तिचा भाऊ रामचंद्र जबरदस्तीने शेतमजुरीला लागला होता, परंतु उच्च शिक्षण घेणाऱ्या तिच्या तीन भावंडांपैकी ती एकमेव होती.[६] सुरुवातीला आर्थिक अडचणींमुळे तिला महाविद्यालयात प्रवेश घेण्यापासून रोखले, मात्र तिने अखेरीस भीमराव आंबेडकर मुक्त विद्यापीठातून कला पदवी प्राप्त केली.[६] त्या सुमारास, ती भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाची (मार्क्सवादी-लेनिनवादी) कार्यकर्त्या बनली, परंतु तीने राजकारणाची शिक्षणावर कधीच सावली पडू देऊ नये असा आग्रह धरते.[६]

सक्रियता[संपादन]

इ.स. २०१६ मध्ये एका मुलाखतीत, गोगु श्यामला यांनी भारतातील जातिवाद आणि भेदभावाबद्दल तिच्या जागृत चेतनाचे वर्णन प्रौढ म्हणून केले, हे लक्षात घेता "लहानपणी कोणताही भेदभाव होता हे मला कधीच समजले नाही. मोठे झाल्यावरच मी त्याचा शोध लावला."[६] एक विद्यार्थी नेत्या म्हणून तिने तिच्या वसतिगृहातील राहणीमान आणि खाण्याच्या तरतुदींचा निषेध केला.[६] महाविद्यालयात, ती भारतीय कम्युनिस्ट पक्षाची (मार्क्सवादी -लेनिनवादी) कार्यकर्ती बनली, परंतु सुंदूर हत्याकांडानंतर त्यांच्यापासून विभक्त झाली.[६] याच वेळी श्यामला डाव्यांना प्रश्न विचारू लागली. "मी हळूहळू बाबासाहेब आंबेडकर वाचण्यास सुरुवात केली आणि समजले की भारतीय समाजात जाती किती खोल आहेत. त्याच वेळी जेव्हा मला समजले की साम्यवादाने धर्म काढून टाकला असेल, परंतु जातिभेद अजूनही अस्तित्वात आहेत. आजही, जर तुम्हाला कोणतेही दलित संसद सदस्य दिसले, तर ते फक्त राजकीय आरक्षणामुळे आहे, "ती म्हणते.[६] ती स्वतःला दलित स्त्रीवादी म्हणून ओळखते.[६]

हैदराबाद विद्यापीठ येथील रोहित वेमुला या दलित विद्यार्थ्याच्या आत्महत्येनंतर, गोगु श्यामला यांनी वेमुला कुटुंबाच्या समर्थनार्थ अनेक विधाने केली आणि जाती आणि स्त्रीवादाच्या प्रश्नांवर इंग्रजी माध्यमांकडून जास्तीत जास्त सहभागाची मागणी केली.[७]

२००१ मध्ये डर्बन येथे झालेल्या वर्णभेदाविरोधातील जागतिक परिषदेत तिने अन्वेशी आणि दलित महिला मंचचे प्रतिनिधित्व केले. ती अन्वेषी कार्यकारी समितीची सदस्य आहे. अन्वेशी सेंटर फॉर वुमेन्स स्टडीजमध्ये तिचे सध्याचे काम लक्षणीय दलित महिला राजकीय नेत्यांचे चरित्र तयार करण्यावर केंद्रित आहे. सध्या ती घरगुती हिंसा आणि दलित महिलांवरील ऑक्सफॅमच्या अर्थसहाय्यित संशोधन प्रकल्पाचे नेतृत्व करत आहे. 

लेखन[संपादन]

तिच्या भाषांतरातील काही कथांच्या पुनरावलोकनात गोगु श्यामला यांच्या लेखनाचे "स्पष्टपणे मौखिक गुण" असे वर्णन केले आहे, ज्यामुळे तिने वर्णन केलेल्या लोकांचे आणि परिस्थितीचे तपशीलवार आणि अस्सल चित्र तयार केले.[८] या "मौखिक गुणवत्तेचे" तिच्या लघुकथा संग्रह, "फादर मे बी एन एलिफंट अँड मदर ओन्ली अ स्मॉल बास्केट, बट " बद्दल "सर्वात उल्लेखनीय गोष्ट" असे वर्णन केले गेले आहे[९] जे तेलंगणातील दलित साहित्यातील एक भाषांतर खुणा आहे. [१०] 'दलित महिला बायोग्राफीज' (दलित स्त्रीवादाचा चळवळ दृष्टीकोन) नावाच्या प्रकल्पावरील तिच्या कामाचा हा भाग होता हा प्रकल्प दलित आणि अल्पसंख्यांक पुढाकाराचा भाग आहे. तिचा आधीचा खंड नल्लापोद्दू (ब्लॅक डॉन) तेलंगणा मडिगा कविता आणि साहित्याचा संग्रह आहे ज्याला साहित्यिक मंडळांमध्ये एक प्रशंसा आहे. श्यामला एक लघुकथालेखक आहेत, आणि नियमितपणे भूमिका, प्रतिष्ठानम, प्रतिघटना, मन तेलंगणा, प्रजा कला मंडळी आणि निघा सारख्या नियतकालिकांमध्ये प्रकाशित करतात.[११]

ग्रंथसूची[संपादन]

फिक्शन[संपादन]

  • Father May Be An Elephant And Mother Only A Small Basket, But ...[१२] (नवी दिल्ली: नवयान, 2012)
  • तातकी विन्स अगेन अँड ब्रेव्ह हार्ट बडेय्या (कोट्टायम, डीसी बुक्स, 2008) [१३]

नॉन-फिक्शन[संपादन]

  • नेने बालानी: टीएनएस सदलक्ष्मी बाथुकु कथा (हैदराबाद: हैदराबाद बुक ट्रस्ट, 2011)
  • वाडा पिल्ला कथलू (हैदराबाद, अन्वेशी, 2008)
  • "दलित महिलांच्या साहित्यात लैंगिक जाणीव." लिंग प्रतिपालनलू. लिंग चेतना आणि त्याचे परिणाम (वारंगल: काकतीय विद्यापीठ, 2005)

संपादित खंड[संपादन]

  • सह-संपादक, नल्लारेगेटिसल्लू: माडिगा, माडिगा उपकुलाला अडोल्ला कथलू (काळ्या मातीतील फरस: माडीगा आणि उप-जातींच्या महिलांच्या छोट्या कथा) (हैदराबाद, सबबंडा मैसावा प्रकाशन, 2006).

संदर्भ[संपादन]

 

  1. ^ "Book Review | Twists in the old tales". 2012-03-02.
  2. ^ "First impressions by the second sex". The Times of India. Archived from the original on 2013-01-03.
  3. ^ "Osmania University Beef Festival sparks violence, 2 vehicles torched | Hyderabad News". The Times of India. Archived from the original on 2012-05-30.
  4. ^ Tharu, Susie; K, Satyanarayana (2013). Steel nibs are sprouting: New Dalit writing from South India. India: HarperCollins Publishers. ISBN 9789350293768.
  5. ^ Susie Tharu/ K. Satyanarayana (31 July 2013). STEEL NIBS ARE SPROUTING: New Dalit Writing From South India. HarperCollins Publishers India. pp. 1–. ISBN 978-93-5029-542-7.
  6. ^ a b c d e f g h B, Nitin (9 April 2016). "For Gogu Shyamala, being Dalit and woman is survival, beyond victimhood and outside of it". The News Minute.com. 21 February 2020 रोजी पाहिले.
  7. ^ "Seven Questions with Gogu Shyamala about Radhika Vemula, Solidarity and Dalit Rights". The Ladies Finger. 2016-02-27. Archived from the original on 2016-05-03. 2016-04-18 रोजी पाहिले.
  8. ^ "Book review: 'Father May Be An Elephant And Mother Only A Small Basket But...' | Latest News & Updates at Daily News & Analysis". dna (इंग्रजी भाषेत). 2012-06-17. 2016-04-18 रोजी पाहिले.
  9. ^ "Navayana | Father May Be an Elephant and Mother Only a Small Basket, But…" (इंग्रजी भाषेत). 2019-03-14 रोजी पाहिले.
  10. ^ "Book Review | Twists in the old tales - Livemint". www.livemint.com. 2012-03-02. 2016-04-18 रोजी पाहिले.
  11. ^ "Gogu Shyamala". www.anveshi.org.in (इंग्रजी भाषेत). 2019-03-14 रोजी पाहिले.
  12. ^ "The Other India - Indian Express".
  13. ^ "Stories from the margins". The Hindu. 2009-04-19. Archived from the original on 2009-04-24.

बाह्य दुवे[संपादन]