विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
Paso Khyber (es); Kaíberskarð (is); Laluan Khyber (ms); Khyber Pass (en-gb); خيبر دره (ps); Хайберски проход (bg); Trecătoarea Khyber (ro); درۂ خیبر (ur); Chajbarský priesmyk (sk); Хайберський прохід (uk); 開伯爾山口 (zh-hant); 开伯尔山口 (zh-cn); Haybar dovoni (uz); Ĥajbar-pasejo (eo); Chajbarský průsmyk (cs); খাইবার গিরিপথ (bn); Passe de Khyber (fr); खैबर खिंड (mr); Đèo Khyber (vi); Haiberas pāreja (lv); Хајберски кланац (sr); Passo Khyber (pt-br); 开伯尔山口 (zh-sg); Khyber Pass (lb); Khaibarpasset (nn); Khaibarpasset (nb); Heybər keçidi (az); Khyber Pass (en); ممر خيبر (ar); Haibar-hágó (hu); Khyber igarobidea (eu); pas de Khyber (ca); Хайбер үткәүеле (ba); Chaiber-Pass (de); تنگه خیبر (fa); 开伯尔山口 (zh); Khyberpasset (da); ხაიბერის გასასვლელი (ka); カイバル峠 (ja); מעבר ח'ייבר (he); ख़ैबर दर्रा (hi); 开伯尔山口 (wuu); ਖ਼ੈਬਰ ਦੱਰਾ (pa); Khyber Pass (en-ca); கைபர் கணவாய் (ta); Passo Khyber (it); Khyberpas (nl); 开伯尔山口 (zh-hans); 開伯爾山口 (zh-tw); Passo Khyber (pt); Խայբերի լեռնանցք (hy); Khaibarsola (fi); Khyber Pass (ceb); Chaibero perėja (lt); Khyber Pass (sco); Silang ng Khyber (tl); 카이베르 고개 (ko); Bwlch Khyber (cy); Celah Khyber (id); Chajber (pl); ഖൈബർ ചുരം (ml); Khyber (sh); درہ خیبر (pnb); 開伯爾山口 (zh-hk); Khyberpasset (sv); ఖైబర్ కనుమ (te); Хайберский проход (ru); Hayber Geçidi (tr); Πέρασμα Χαϊμπέρ (el); ଖାଇବର ଗିରିପଥ (or) trecătoare dintre Pakistan și Afghanistan (ro); আফগানিস্তান এবং পাকিস্তানকে সংযুক্তকারী পার্বত্য গিরিপথ (bn); hágó Pakisztán és Afganisztán határán (hu); gintang sa Apganistan (ceb); isang silang sa Pakistan, sa hangganan kasama ng Afghanistan (tl); ορεινό πέρασμα μεταξύ Αφγανιστάν και Πακιστάν (el); Bergpass zwischen Pakistan und Afghanistan (de); mountain pass connecting Afghanistan and Pakistan (en); పాకిస్తాన్, ఆఫ్ఘనిస్తాన్ల మధ్య నున్న పర్వత కనుమ (te); sola Afganistanin ja Pakistanin välisessä vuoristossa (fi); mountain pass connecting Afghanistan and Pakistan (en); درهای در جنوب خاوری افغانستان (fa); 连接巴基斯坦和阿富汗的山口 (zh); cruce ubicado en la cordillera Spīn Ghār sobre la frontera entre Afganistán y Pakistán (es) Passo del Khaybar, Passo del Khaiber, Passo di Khyber (it); Khyber Pass, Col de Khyber, Khyber (fr); Kæberskarð, Khyberskarð (is); Khyberski prijevoj, Khyberski prolaz, Kajberski prolaz, Kajber (sh); מעבר קייבר (he); Pas del Khyber, Pas de Khaibar, Khyber (ca); بوابة خيبر, معبر خيبر (ar); Khyberpass, Khyber-Pass, Khaiberpass (de); Khyber (pt); カイバー峠, ハイバル峠 (ja); د خیبر درہ, د خيبر درہ (ps); Кибер (bg); Paso de Khyber, Paso de Jiber (es); گذرگاه خیبر, گردنه خیبر, درهٔ خیبر, دره خیبر (fa); درہ خیبر, درّۂ خیبر (ur); ख़ैबर दर्रे, ख़ैबर दर्रे, खायबर दर्रा, खैबर दर्रा (hi); Khyber (cy); Khyber Pass (sv); Przełęcz Chajberska, Khyber Pass, Khyber (pl); Khyberpasset, Khyber (nb); Khaybarpas, Khyber Pass, Khaiberpas (nl); Khyber Pass (ml); 开伯尔隘口 (zh-cn); ఖైబర్ పాస్ (te); Khyberin sola (fi); Khaiber Pass, Khaybar Pass (en); Ĥajber-pasejo, Ĥajbaro, Kajbar-pasejo, Kajbaro (eo); Khyber-hágó (hu); Хайберский перевал, Хиберский перевал (ru)
खैबर खिंड (उर्दू: درہ خیبر) ही पाकिस्तान आणि अफगाणिस्तान यांना जोडणारी हिंदुकुश पर्वतराजीतील प्राचीन खिंड आहे. या खिंडीतील रस्ता १,०७० मीटर (३,५१० फूट) इतक्या उंचीवर आहे.
अफगाणिस्तानातून पाकिस्तानात प्रवेश करण्यासाठी हिंदुकुश पर्वत ओलांडून जावे लागते. हा मार्ग खैबर खिंडीतून जातो. ही खिंड भारताच्या इतिहासात अत्यंत महत्त्वाची ठरली आहे. प्राचीन काळी भारताचा मध्य अशियाशी चालणारा व्यापार या खिंडीमार्गे चाले. पर्शियाचा सम्राट दाऱ्युश याच्यानंतर सिकंदर याच मार्गाने भारतात आला. मध्ययुगात गझनीचा महंमद घोरी , बाबर , नादिरशहा, अहमदशाह अब्दाली इत्यादींच्या भारतावरील स्वाऱ्याही खैबर खिंडीमार्गाने झाल्या. विसाव्या शतकात ब्रिटिशांनी रेल्वेमार्ग बांधला. त्या मार्गाचे शेवटचे स्थानक पाकिस्तानातील पेशावर शहराच्या जवळ असलेले जामरुद हे होते. जामरुदपासून खैबर खिंडीच्या चढणीला सुरुवात होते. हा मार्ग सुमारे ५२ कि.मी.चा आहे. त्यावर ६४ बोगदे व लहान मोठे ९२ पूल आहेत.
विकिपीडिया
