Jump to content

क्रिस्टीना कोक

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
अंतराळवीर
वैयक्तिक माहिती
जन्म तारीख २९ जानेवारी, १९७९ (1979-01-29) (वय: ४६)
जन्म स्थान ग्रँड रॅपिड्स, मिशिगन, अमेरिका
जोडीदार रॉबर्ट कोक
शिक्षण आणि करिअर
प्रकार नासा अंतराळवीर
अंतराळातील वेळ ३२८ दिवस, १३ तास, ५८ मिनिटे
निवड नासा गट २१ (२०१३)
मोहिमा सोयुझ MS-12/MS-13 (एक्सपेडिशन ५९/६०/६१)
चिन्ह ISS Expedition 59 logo ISS Expedition 60 logo ISS Expedition 61 logo



क्रिस्टीना कोक (मूळ नाव हॅमॉक; जन्म: २९ जानेवारी १९७९) ही अमेरिकेची अभियंता आणि नासाची अंतराळवीर आहे. तिची निवड २०१३ मध्ये झाली.[१][२] तिने नॉर्थ कॅरोलिना स्टेट युनिव्हर्सिटीमधून विज्ञानात स्नातक आणि पुढची पदवी घेतली.[३] तिने गॉडार्ड स्पेस फ्लाइट सेंटरमध्ये काम केलं आणि तिथे शिकलीही. अंतराळवीर बनण्याआधी ती NOAA मध्ये अमेरिकन सामोआ येथे स्टेशन प्रमुख होती.[४] ती १४ मार्च २०१९ रोजी आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर गेली. तिथे ती एक्सपेडिशन ५९, ६० आणि ६१ साठी काम करत होती. १८ ऑक्टोबर २०१९ रोजी तिने जेसिका मेर यांच्यासोबत अंतराळ स्थानकाबाहेर खराब झालेलं यंत्र बदललं. ही पहिली पूर्णपणे महिला अंतराळ चाल होती.[५][६] २८ डिसेंबर २०१९ रोजी तिने अंतराळात सर्वात जास्त वेळ घालवणाऱ्या महिलेचा विक्रम केला.[७] ती ६ फेब्रुवारी २०२० रोजी पृथ्वीवर परतली.[८] क्रिस्टीना कोक यांची आर्टेमिस II मोहिमेसाठी निवड झाली आहे. ही मोहीम २०२६ मध्ये चंद्राभोवती फिरेल. जर ती यशस्वी झाली तर क्रिस्टीना पृथ्वीच्या जवळच्या कक्षेपलीकडे जाणारी पहिली महिला होईल. तिचं नाव २०२० मध्ये टाइमच्या १०० प्रभावशाली लोकांमध्ये आलं.[९]

लहानपण आणि शिक्षण

[संपादन]

क्रिस्टीना कोक यांचा जन्म ग्रँड रॅपिड्स, मिशिगन येथे झाला.[१०] ती जॅक्सनव्हिल, नॉर्थ कॅरोलिना येथे मोठी झाली.[११] तिची आई बार्बरा जॉन्सन फ्रेडरिक, मेरीलँड येथे राहते आणि वडील रोनाल्ड हॅमॉक जॅक्सनव्हिल येथे राहतात.[१२] तिला लहानपणी अंतराळवीर बनायचं होतं.[१३] तिने १९९७ मध्ये डरहमच्या नॉर्थ कॅरोलिना स्कूल ऑफ सायन्स अँड मॅथेमॅटिक्समधून शालेय शिक्षण पूर्ण केलं. मग ती रॅले येथील नॉर्थ कॅरोलिना स्टेट युनिव्हर्सिटीमध्ये शिकली. तिथून तिने २००१ मध्ये विज्ञानात दोन स्नातक पदव्या आणि २००२ मध्ये पुढची पदवी घेतली.[१४][१२] २००१ मध्ये ती गॉडार्ड स्पेस फ्लाइट सेंटरच्या नासा अकादमीतून शिकून बाहेर पडली.[१२]

संशोधन आणि प्रशिक्षण

[संपादन]
क्रिस्टीना कोक यांनी २०१३ मध्ये जंगलात राहण्याच्या प्रशिक्षणात आग लावली.

क्रिस्टीना कोक यांनी अंतराळातली उपकरणं बनवण्याचं काम केलं. त्या गॉडार्ड स्पेस फ्लाइट सेंटरमध्ये अभियंता होत्या. तिथे त्यांनी अंतराळ मोहिमांसाठी उपकरणं बनवली.[१२] त्याच वेळी त्या मॉन्टगोमेरी कॉलेजमध्ये शिक्षक होत्या आणि विज्ञान शिकवत होत्या.[१२] त्या २००४ ते २००७ या काळात युनायटेड स्टेट्स अंटार्क्टिक प्रोग्राममध्ये संशोधन करत होत्या. त्या साडेतीन वर्षं आर्क्टिक आणि अंटार्क्टिकमध्ये फिरल्या.[१२][१५] त्या अमुंडसेन-स्कॉट साउथ पोल स्टेशनवर हिवाळ्यात राहिल्या, जिथे खूप थंडी (-७९.४ डिग्री सेल्सिअस) होती.[१५] त्या पामर स्टेशनवरही एक हंगाम राहिल्या. तिथे त्या आग विझवणाऱ्या पथकात आणि शोध पथकात होत्या.[१२] त्यांनी सांगितलं, "दक्षिण ध्रुवावर महिनों सूर्य दिसत नाही, एकाच लोकांबरोबर राहावं लागतं, ताजं अन्न मिळत नाही. एकटेपणा आणि कुटुंबापासून दूर राहणं कठीण होतं."[१६]

अंतराळवीर कारकीर्द

[संपादन]

क्रिस्टीना कोक यांनी २००१ मध्ये गॉडार्ड स्पेस फ्लाइट सेंटरमधून नासाच्या अकादमीतून शिक्षण घेतलं. २००२ ते २००४ या काळात त्या तिथे अभियंता होत्या.[१७]

जून २०१३ मध्ये नासाने त्यांना अंतराळवीर गट २१ साठी निवडलं. त्यांनी जुलै २०१५ मध्ये प्रशिक्षण पूर्ण केलं.[२] त्यांना विज्ञान, अंतराळ स्थानक, अंतराळ चाल, रोबोट्स, शारीरिक प्रशिक्षण आणि जंगल-पाण्यात राहण्याचं प्रशिक्षण मिळालं.[१२]

एक्सपेडिशन ५९च्या लोकांनी (अ‍ॅन मॅकक्लेन, ओलेग कोनोनेन्को, डेव्हिड सेंट-जॅक्स) नवीन लोकांचं (निक हेग, अ‍ॅलेक्सी ओवचिनिन, क्रिस्टीना कोक - खालच्या उजवीकडे) स्वागत केलं. हे १४ मार्च २०१९ रोजी आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर पोहोचले.

१४ मार्च २०१९ रोजी त्या सोयुझ MS-12 वर निक हेग आणि अ‍ॅलेक्सी ओवचिनिन यांच्यासोबत आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर गेल्या. तिथे त्या एक्सपेडिशन ५९, ६० आणि ६१ मध्ये काम करत होत्या.[१८] २९ मार्च २०१९ रोजी त्या अ‍ॅन मॅकक्लेन यांच्यासोबत अंतराळ चाल करणार होत्या, पण सूटच्या आकारामुळे ती निक हेग यांच्यासोबत झाली.[१९] १८ ऑक्टोबर २०१९ रोजी तिने जेसिका मेर यांच्यासोबत पहिली पूर्णपणे महिला अंतराळ चाल केली. ही चाल अंतराळ स्थानकाच्या ऊर्जेसाठी होती.[२०][२१] जानेवारी २०२० मध्ये त्यांनी आणखी दोन अंतराळ चाली केल्या.[८] १७ एप्रिल २०१९ रोजी त्यांची मोहीम फेब्रुवारी २०२० पर्यंत वाढली. त्या ३२८ दिवस अंतराळात राहिल्या आणि ६ फेब्रुवारी २०२० रोजी परतल्या. हा महिलेचा सर्वात मोठा अंतराळ विक्रम होता.[२२] ही मोहीम बदलणारी त्या पहिल्या अंतराळवीर होत्या.[२३][२४][२५] ही मोहीम अंतराळातले परिणाम समजण्यासाठी वापरली गेली.[२६]

आर्टेमिस IIचं चित्र: डावीकडून क्रिस्टीना कोक, व्हिक्टर ग्लोव्हर, रीड वाइजमन, जेरेमी हॅन्सन.

तिची आर्टेमिस II मोहिमेसाठी निवड झाली आहे. ही मोहीम २०२६ मध्ये चंद्राभोवती फिरेल.[२७] ३ एप्रिल २०२३ रोजी तिला या मोहिमेसाठी निवडलं गेलं. ही मोहीम चंद्रापासून ६,४०० मैल दूर जाईल आणि परत येईल.[२८][२९] तिच्यासोबत रीड वाइजमन, व्हिक्टर ग्लोव्हर आणि जेरेमी हॅन्सन असतील.[२८]

खाजगी आयुष्य

[संपादन]

क्रिस्टीना कोक तिचा नवरा रॉबर्ट कोक याच्यासोबत टेक्सासमध्ये राहते.[३] तिला फिरणं, चढणं, धावणं, योग, छायाचित्रण आणि समाजसेवा आवडते.[१२]

पुरस्कार आणि सन्मान

[संपादन]

क्रिस्टीना कोक यांना नासाकडून अनेक पुरस्कार मिळाले: नासा ग्रुप अवॉर्ड (जुनो मिशन, २०१२), जॉन्स हॉपकिन्स युनिव्हर्सिटी इन्व्हेन्शन नामांकन (२००९), अंटार्क्टिक सर्व्हिस मेडल (२००५), नासा ग्रुप अवॉर्ड (सुझाकु मिशन, २००५), अंतराळवीर शिष्यवृत्ती (२०००-२००१).[१२] डिसेंबर २०२० मध्ये नॉर्थ कॅरोलिना स्टेट युनिव्हर्सिटीने तिला मानद पदवी दिली.[३०]

संदर्भ

[संपादन]
  1. ^ Roberts, Jason (August 3, 2017). "2013 Astronaut Class". NASA. June 21, 2013 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. June 19, 2013 रोजी पाहिले.
  2. ^ a b "NASA's Newest Astronauts Complete Training". NASA. July 9, 2015. April 4, 2019 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. July 10, 2015 रोजी पाहिले.
  3. ^ a b "Christina Hammock Koch NASA Astronaut". NASA. November 27, 2015. March 15, 2019 रोजी पाहिले.
  4. ^ "NASA announces eight new astronauts, half are women". Phys.org. June 17, 2013. October 21, 2019 रोजी पाहिले.
  5. ^ Kowal, Mary Robinette (February 6, 2020). "Christina Koch Lands on Earth, and Crosses a Threshold for Women in Space - The astronaut completed three all-female spacewalks and set a record for time in space, but you should remember her for much more". The New York Times. February 6, 2020 रोजी पाहिले.
  6. ^ "Space walking". DK Smithsonian Space: a visual encyclopedia (2nd ed.). New York: DK Publishing. 2020. p. 97. ISBN 978-1465494252.
  7. ^ Harwood, William (December 30, 2019). "Koch marks record stay in space for female astronaut". SpaceFlightNow.com. December 31, 2019 रोजी पाहिले.
  8. ^ a b Rincon, Paul (February 6, 2020). "New female space record for Nasa astronaut". BBC News (इंग्रजी भाषेत). February 6, 2020 रोजी पाहिले.
  9. ^ "Astronauts Christina Koch and Jessica Meir: The 100 Most Influential People of 2020". Time. 2025-03-28 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. September 23, 2020 रोजी पाहिले.
  10. ^ Raven, Benjamin (March 8, 2019). "NASA's first all-women spacewalk features Michigan native". mlive.com (इंग्रजी भाषेत). March 18, 2019 रोजी पाहिले.
  11. ^ Rupinta, Amber (February 26, 2019). "NASA astronaut, NC State grad Christina Koch ready for first space flight in March". ABC11 Raleigh-Durham (इंग्रजी भाषेत). March 18, 2019 रोजी पाहिले.
  12. ^ a b c d e f g h i j Whiting, Melanie (November 27, 2015). "Christina Hammock Koch NASA Astronaut". NASA. March 29, 2019 रोजी पाहिले.
  13. ^ Daily News Staff. "Jacksonville astronaut will 'carry the dreams of everyone' to space". The Daily News (इंग्रजी भाषेत). March 30, 2019 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. March 18, 2019 रोजी पाहिले.
  14. ^ "Alumna Astronaut Prepares to Launch to the ISS • Electrical and Computer Engineering". NC State University | Electrical and Computer Engineering (इंग्रजी भाषेत). February 20, 2019. April 19, 2019 रोजी पाहिले.
  15. ^ a b Herman, Danielle (July 30, 2018). "N.C. State grad joins space race". Business North Carolina (इंग्रजी भाषेत). March 18, 2019 रोजी पाहिले.
  16. ^ "Antarctica Provides ICE to Study Behavior Effects in Astronauts – SpaceRef". SpaceRef. September 13, 2016. June 6, 2020 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. March 18, 2019 रोजी पाहिले.
  17. ^ "Five Facts about Space Camp Astronaut Alumna Christina Koch!". Space Camp. U.S. Space and Rocket Center. March 8, 2019. April 19, 2019 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. April 19, 2019 रोजी पाहिले.
  18. ^ Gebhardt, Chris (March 14, 2019). "Soyuz MS-12 docks with the Space Station". NASASpaceflight.com.
  19. ^ Berger, Eric (March 26, 2019). "It's unfortunate NASA canceled the all-female EVA, but it's the right decision". Ars Technica (इंग्रजी भाषेत).
  20. ^ "NASA Astronauts Spacewalk Outside the International Space Station on Oct. 18". NASA. October 18, 2019. October 18, 2019 रोजी पाहिले – YouTube द्वारे.
  21. ^ Garcia, Mark (October 18, 2019). "NASA TV is Live Now Broadcasting First All-Woman Spacewalk". NASA Blogs. NASA. October 18, 2019 रोजी पाहिले.
  22. ^ Northon, Karen (February 6, 2020). "Record-Setting NASA Astronaut, Crewmates Return from Space Station". NASA. February 12, 2020 रोजी पाहिले.
  23. ^ Northon, Karen (April 16, 2019). "NASA Announces First Flight, Record-Setting Mission". NASA. April 19, 2019 रोजी पाहिले.
  24. ^ "NASA astronaut to set record for longest spaceflight by a woman". Agence France Press (इंग्रजी भाषेत). 2019-04-17 रोजी मूळ पान पासून संग्रहित. April 17, 2019 रोजी पाहिले.
  25. ^ Dunn, Marcia (April 17, 2019). "US astronaut to spend 11 months in space, set female record". AP NEWS. April 19, 2019 रोजी पाहिले.
  26. ^ Roulette, Joey (February 6, 2020). "NASA astronaut Christina Koch returns to Earth after record mission". Reuters (इंग्रजी भाषेत). February 6, 2020 रोजी पाहिले.
  27. ^ "NASA: The Artemis Team". NASA. December 10, 2020 रोजी पाहिले.
  28. ^ a b Maidenberg, Micah (April 3, 2023). "NASA Names Artemis II Crew for Mission to Fly by Moon in 2024". WSJ.com. April 3, 2023 रोजी पाहिले.
  29. ^ Watch Live: NASA announces astronauts for Artemis II moon flyby mission. Youtube. CBS News. April 3, 2023. April 5, 2023 रोजी पाहिले.
  30. ^ Peeler, Tim (19 November 2020). "Launching the Next Generation". News. North Carolina State University. 16 January 2023 रोजी मूळ पानापासून संग्रहित. 4 April 2023 रोजी पाहिले.
"https://mr.wikipedia.org/w/index.php?title=क्रिस्टीना_कोक&oldid=2610698" पासून हुडकले