criptomoneda (es); mata wang kripto (ms); cryptocurrency (en-gb); کریپټوکرنسي (مجازي پیسې) (ps); криптовалута (bg); kripto para birimi (tr); کرپٹو کرنسی (ur); kryptovaluta (sv); criptomoneda (oc); kriptoteňňe (tk); рамзарз (tg); 密码货币 (zh-cn); ສະກຸນເງິນຄຣິບໂຕ (Cryptocurrency) (lo); 암호화폐 (ko); ক্ৰিপ্ট'কাৰেন্সী (as); ĉifrovaluto (eo); криптовалута (mk); kriptovaluta (bs); क्रिप्टोकरेंसी (bho); গুপ্তমুদ্রা (bn); cryptomonnaie (fr); Kriptovaluta (hr); क्रिप्टोकरन्सी (mr); tiền tệ mật mã (vi); kriptonauda (lv); kriptogeld (af); криптовалута (sr); INkecesomane (zu); criptomoeda (pt-br); криптовалюта (uk); Крипто валют (mn); Àm-bé thong-hòe (nan); kryptovaluta (nb); kriptovalyuta (az); κρυπτονόμισμα (el); Կրիպտոարժույթ (hy); ಕ್ರಿಪ್ಟೋಕರೆನ್ಸಿ (kn); دراوی ڕەمزی (ckb); cryptocurrency (en); عملة مشفرة (ar); criptomoneda (ca); крыптавалюта (be); ਕ੍ਰਿਪਟੋਕਰੰਸੀ (pa); 加密電子貨幣 (yue); kriptovaluta (hu); kryptomena (sk); krüptoraha (et); kriptodiru (eu); cryptogeld (nl); 加密貨幣 (zh-hk); Perey kriptoy (diq); Kryptowährung (de-ch); Kryptowährung (de); Criptodanee (lmo); Kriptovaluta (sq); криптовалута (sr-ec); cryptogeld (nds-nl); kryptovaluta (da); क्रिप्टोकरेन्सी (ne); 暗号通貨 (ja); cryptomoneta (ia); kryptowaluta (pl); Cryptocurrency (ay); criptomoné (ie); מטבע מבוזר (he); คริปโทเคอร์เรนซี (th); cryptojild (fy); គ្រីបតូខឺរេនស៊ី (km); 密码货币 (wuu); kryptovaluutta (fi); krypto münt (frr); cryptocurrency (en-ca); ارز رمزنگاری شده (fa); كريپطوصولدي (ary); criptovaluta (it); کریپٹو کرنسی (pnb); کریپتو وارلیق (azb); kriptovaluta (sh); крыптавалюта (be-tarask); криптовалюта (ba); شىفىرلىق پۇل (ug); kryptovaluta (nn); криптовалюта (ru); kryptoměna (cs); criptomonedă (ro); criptomoeda (pt); आभासी मुद्रा (hi); క్రిప్టోకరెన్సీ (te); Crypto-cyfred (cy); kriptovaliuta (lt); kriptovaluta (sl); salaping kripto (tl); ஆல்ட்காயின் (ta); kryptovaluhta (se); mata uang kripto (id); Cryptocurrency (sw); ക്രിപ്റ്റോകറൻസികൾ (ml); 加密貨幣 (zh-tw); 加密貨幣 (zh); Kriptovalyuta (uz); Ukhulli kañina (qu); Cryptogeldeenheid (stq); criptomoeda (gl); Criptea-airgeadra (ga); criptomoneda (vec); Kryptowärung (lb) tipo de moneda o divisa electrónica (es); Elkartruke digitalerako baliabidea (eu); вид цифровой валюты (ru); цифрлы валюта төрө (ba); Geld in Form digitaler Zahlungsmittel (de); گونهای ارز الکترونیک رمزنگاری شده (fa); digitaal geld (nds-nl); digitalt betalingsmiddel (da); sanal para (tr); 暗号化された通貨 (ja); un valuta digital que designa a functionar como un media de excambio o moneta con historia de transaction retenite in un libro de contabilitate in forma de database (ia); digitalt betalningssystem (sv); вид цифрової валюти (uk); 使用密码学原理的交易介质 (zh-cn); kryptografiaan perustuva digitaalinen virtuaalivaluutta (fi); লেনদেনৰ ডিজিটেল মাধ্যম (as); cifereca valuto uzanta ĉifrojn (eo); typ digitální měny (cs); குறியாக்க நாணயம் (ta); valuta digitale che utilizza la crittografia per il conseguimento delle sue funzioni di base (it); গুপ্তলিখনভিত্তিক ডিজিটাল ইলেকট্রনীয় মুদ্রা যার কোনও কেন্দ্রীয় নিয়ন্ত্রক সংস্থা নেই (bn); monnaie électronique pair à pair et décentralisée se basant sur les principes de la cryptographie pour valider les transactions et l'émission de la monnaie elle-même (fr); Лічбавая валюты (be-tarask); אמצעי חליפין דיגיטלי שערכו נקבע לפי הסכמה בין רשת משתמשים (he); आभासी चलन (mr); बाइनरी डेटा के कलेक्शन जे करेंसी के रूप में इस्तेमाल हो सके (bho); meio de troca digital (pt); 디지털 자산의 일종 (ko); digital medium of exchange using cryptography on a ledger to secure transactions and to verify transfer of ownership (en); ’n digitale ruilmiddel en geldeenheid wat streng op kriptografie staatmaak om transaksies te beveilig en om die aantal bestaande eenhede te beheer (af); облик дигиталне имовине (sr); insiza enyandliwe yokunanana kwezezibhangqiwe (zu); облик дигиталне имовине (sr-ec); meio de troca digital (pt-br); tipus de moneda electrònic (ca); digital Wärung (lb); rozproszona waluta internetowa wykorzystująca kryptografię (pl); ഒരു കേന്ദ്രീകൃത അതോറിറ്റിക്ക് പകരം ക്രിപ്റ്റോഗ്രഫി ഉപയോഗിച്ച് വികേന്ദ്രീകൃത സിസ്റ്റം വഴി ഇടപാടുകൾ പരിശോധിച്ച് രേഖകൾ സൂക്ഷിക്കുന്ന ഡിജിറ്റൽ കറൻസി. (ml); virtuele munteenheden gebaseerd op cryptografie (nl); una moneda electronica descentralizada que son implementacion utiliza los principis de la criptografia per validar las transaccions e la quita creacion de la moneda (oc); 交易媒介 (zh-tw); desentralisert digital valuta (nb); alat tukar digital (id); medio dixital de intercambio (gl); عملة رقمية (ar); ψηφιακό μέσο συναλλαγής (el); डिजिटल मुद्रा (hi) क्रिप्टो करेंसी (bho); crypto-monnaie, cryptodevise, monnaie cryptographique (fr); moneda digital (ca); waluta kryptograficzna (pl); algoritmunt, kriptovaluta (af); крипта (ru); crypto currency, crypto, Cryptocurrency, crypto-coins (en); Kryptogeld, Krypto (de); tiền mật mã, đồng tiền mật mã (vi); kripto, uang kripto, duit kripto (id); kriptopénz (hu); kryptogeld (nds-nl); digital valuta (da); Vertcoin, dijital para birimi (tr); crittovaluta, criptomoneta, cryptomoneta (it); cryptovaluta (ia); מטבע קריפטו, מטבע קריפטוגרפי (he); krypto (sv); kryptografisk valuta, krypto (nn); krypto (nb); 密碼學貨幣, 密碼貨幣 (zh-tw); cryptovaluta (nl); 密码学货币, 加密货币 (zh-cn); क्रिप्टो (ne); criptodivisa (es); সাংকেতিক মুদ্ৰা (as); kriptovaluto, ĉifrmomono (eo); مات واڠ کريڤتو, wang kripto, واڠ کريڤتو, duit kripto, دوءيت کريڤتو (ms); كريپطوعوملة (ary)
क्रिप्टोकरन्सी, क्रिप्टो-चलन, किंवा क्रिप्टो हे एक डिजिटल चलन आहे जे संगणक नेटवर्कद्वारे व्यवहाराचे माध्यम म्हणून काम करण्यासाठी तयार केलेले आहे. हे चलन टिकवून ठेवण्यासाठी किंवा राखण्यासाठी सरकार किंवा बँकेसारख्या कोणत्याही केंद्रीय प्राधिकरणावर अवलंबून नाही.[१][२][३]
वैयक्तिक नाण्यांच्या मालकीच्या नोंदी डिजिटल लेजरमध्ये संग्रहित केल्या जातात. हा लेजर व्यवहाराच्या नोंदी सुरक्षित करण्यासाठी, अतिरिक्त नाण्यांच्या निर्मितीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि नाण्यांच्या मालकीच्या हस्तांतरणाची पडताळणी करण्यासाठी मजबूत क्रिप्टोग्राफी वापरलेला संगणकीकृत डेटाबेस आहे. क्रिप्टोकरन्सी ही पारंपारिक अर्थाने चलन मानली जात नाही[४][५] आणि त्यांना विविध श्रेणीत्मक उपचार लागू केले गेले आहेत, ज्यामध्ये वस्तू, ठेवी, तसेच चलने म्हणून वर्गीकरण समाविष्ट आहे. क्रिप्टोकरन्सी सामान्यतः व्यवहारात एक वेगळा मालमत्ता वर्ग म्हणून पाहिली जाते.[६][७]
क्रिप्टोकरन्सीला अंतरजालीय चलन असेही म्हणतात. बिटकॉईन हे एक क्रिप्टोकरन्सीचे उत्तम उदाहरण आहे. क्रिप्टो चलनांमध्ये क्रिप्टोग्राफी वापरली जाते. ही एक प्रकारची डिजिटल मालमत्ता आहे ज्याप्रकारे आपण नोटा आणि नाण्याद्वारे व्यवहार करतो त्याचप्रकारे वस्तू किंवा सेवांच्या खरेदीसाठी क्रिप्टोकरन्सी वापरली जाते. ही एक पीअर टू पीअर इलेक्ट्रॉनिक सिस्टम आहे, ज्याद्वारे आपण इंटरनेटवरून नियमित चलनांऐवजी वस्तू आणि सेवा खरेदी करण्यासाठी वापरू शकतो.
आर्थिक व्यवहार सुरक्षित ठेवण्यासाठी, अतिरिक्त समूहांच्या निर्मितीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि मालमत्तेचे हस्तांतरण सत्यापित करण्यासाठी सशक्त क्रिप्टोग्राफी वापरते. केंद्रीकृत डिजिटल चलन आणि मध्यवर्ती बँकिंग प्रणालीला विरोध म्हणून क्रिप्टोग्राफी विकेंद्रीकृत नियंत्रणाचा वापर करतात.
हे चलन संगणकीय अल्गोरिदमच्या साह्याने निर्माण करण्यात आलेले चलन आहे. हे चलन भौतिक नसते. क्रिप्टोकरन्सी द्वारे केलेले व्यवहार गोपनीय असतात त्यावर कोणाचे नियंत्रण नसते. या चलनावर कोणत्याही देशाची किवा कंपनीची मक्तेदारी नाही. या चलनद्वारे केलेले सर्व व्यवहार ब्लॉकचेन तंत्रज्ञानाद्वारे( blockchain technology) केले जातात. ब्लॉकचैन म्हणजे काय आपण पुढे पाहुयाच. ब्लॉकचैन (blockchain technology) मध्ये जे जे घटक आहेत त्या सर्वाना इतरांचे सर्व व्यवहार पाहता येऊ शकतात याचे कारण व्यवहाराबाबत तक्रार किवा काही घोटाळा सहज पाहता येऊ शकते. १९८३ मध्ये, अमेरिकन क्रिप्टोग्राफर डेव्हिड चाम यांनी ecash नावाच्या अनामिक क्रिप्टोग्राफिक इलेक्ट्रॉनिक पैशाची कल्पना केली. नंतर, १९९५ मध्ये, त्यांनी डिजीकॅशद्वारे ते लागू केले. १९९८ मध्ये, वेई दाईने "बी-मनी"चे वर्णन प्रकाशित केले, एक अनामित, वितरित इलेक्ट्रॉनिक रोख प्रणाली म्हणून वैशिष्ट्यीकृत. त्यानंतर लवकरच, निक साबोने बिट गोल्ड वर्णन केले.
विकिपीडिया
