ओरिगामी
ओरिगामी ही एक पारंपरिक कला आहे. ओरि म्हणजे घड्या घालणे आणि गामी म्हणजे कागद. ओरिगामी या कलेचा उगम चीन मध्ये झाला व या कलेचा विस्तार व कलेची जोपासना जपानमध्ये झाली.
कलेची पार्श्वभूमी[संपादन]
ओरिगामी ही कला १९४० सालानंतर सर्वत्र पसरू लागली. ओरिगामी या कलेमध्ये पातळ चौकोनी कागद घेऊन तो कुठेहू न कापता त्याच्या घड्या घातल्या जातात व त्यापासून पक्षी, प्राणी, मासे, फुले असे आकार तयार केले जातात. अशा एकूण शंभर आकृत्या पारंपारिक पद्धतीत बनवल्या जातात. रंगबिरंगी कागदापासून केलेली कलाकृती हे ओरीगामिचे वैशिष्ट्य आहे. स्वतःच्या कौशल्याने नवीन आकृत्या घडवण्याचा शोध घेतला जातो.
ओरिझुरु (折鶴), किंवा पेपर क्रेन , ही एक रचना आहे जी सर्व जपानी ओरिगामीमध्ये सर्वात क्लासिक मानली जाते . जपानी संस्कृतीत, असे मानले जाते की त्याचे पंख आत्म्यांना स्वर्गात घेऊन जातात, आणि ते जपानी लाल-मुकुट असलेल्या क्रेनचे प्रतिनिधित्व करते , ज्याला जपानी संस्कृतीत "ऑनरेबल लॉर्ड क्रेन" असे संबोधले जाते. . हे सहसा औपचारिक आवरण किंवा रेस्टॉरंट टेबल सजावट म्हणून वापरले जाते. एक हजार ओरिझुरु एकत्र जोडलेले असतात त्याला सेनबाझुरु म्हणतात(千羽鶴), म्हणजे "हजार क्रेन" आणि असे म्हटले जाते की जर कोणी हजार क्रेन दुमडले तर त्यांना एक इच्छा दिली जाते.
एक हजार ओरिगामी क्रेन मूळतः दुस -या महायुद्धादरम्यान हिरोशिमावर झालेल्या अणुबॉम्बच्या किरणोत्सर्गामुळे दोन वर्षांची असताना सदाको सासाकी या जपानी मुलीच्या कथेतून लोकप्रिय झाली होती . सासाकीला लवकरच ल्युकेमिया झाला आणि वयाच्या 12 व्या वर्षी हॉस्पिटलमध्ये बराच वेळ घालवल्यानंतर, सेनबाझुरु दंतकथेपासून प्रेरित होऊन एक हजार बनवण्याच्या ध्येयाने ओरिगामी क्रेन बनवण्यास सुरुवात केली. सदको आणि हजार पेपर क्रेन या पुस्तकात सांगितल्याप्रमाणे कथेच्या काल्पनिक आवृत्तीत, ती दुमडणे फारच कमकुवत होण्यापूर्वी ती फक्त 644 दुमडली आणि 25 ऑक्टोबर 1955 रोजी तिचा मृत्यू झाला. तिच्या स्मृतीचा आदर करण्यासाठी, तिच्या वर्गमित्रांनी तिच्यासाठी उर्वरित 356 क्रेन फोल्ड करण्यास सहमती दर्शविली. तिच्या कुटुंबीयांनी आणि वर्गमित्रांनी सांगितलेल्या कथेच्या आवृत्तीमध्ये, हिरोशिमा पीस मेमोरियल म्युझियममध्ये असे म्हटले आहे की तिने 1,000 क्रेन पूर्ण केल्या आणि तिची इच्छा पूर्ण होऊ शकली नाही तेव्हा ती पुढे चालू ठेवली. हिरोशिमा पीस मेमोरियल पार्कमध्ये क्रेन धरून ठेवलेला सदकोचा पुतळा आहे आणि दरवर्षी ओबोनच्या दिवशी लोक त्यांच्या पूर्वजांच्या दिवंगत आत्म्यांच्या स्मरणार्थ पुतळ्यावर क्रेन सोडतात.
साहित्य[संपादन]
ओरिगामीसाठी पंधरा बाय तेवीस सेंटीमीटरचा कागद घेतला जातो. ओरिगामीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या कागदाला ओशो असे म्हणतात.
संदर्भ[संपादन]
सृष्टीविज्ञान गाथा, राजहंस प्रकाशन, लेखक- डॉ. श्रीराम गीत