अमृतमहाल गाय
 अमृतमहाल गाय | |
 अमृतमहाल बैल | |
| इतर नावे | डोड्डा दाना, जवारी दाना, नंबर दाना |
|---|---|
| मूळ देश | भारत |
| आढळस्थान | चिकमंगळूर, चित्रदुर्ग, हस्सन, शिमोगा, तुमकुर, देवनगेरे (कर्नाटक) |
| मानक | agris IS |
| उपयोग | शेतीकाम, अवजड वाहतूक |
| वैशिष्ट्य | |
| वजन |
|
| उंची |
|
| कातडे | मुख्यतः राखाडी ते गडद काळा रंग; कधीकधी पांढरा रंग असून कपाळ आणि गळ पोळ्यावर राखाडी-पांढरी निशाणी |
| शिंगांचा आकार | लांब, मुळापासून जवळ उगवून पाठीमागे थोडे बाहेरून आत वळलेले शेवटी टोकदार |
| पिलावळ | १ |
| आयुर्मान | १८ ते २० वर्षे |
| डोके | मोठे लांब डोके, मुखाशी निमुळते |
| पाय | लांब काटक |
| शेपटी | मध्यम, आखूड, काळा शेपूट गोंडा |
| तळटिपा | |
| सामान्य निगा, खुल्या कळपात चरावयास सोडले तरी चालते | |
| |
अमृतमहाल किंवा अमृतमहल हा एक शुद्ध भारतीय गोवंश असून विशेष करून कर्नाटक राज्यामध्ये मोठ्या प्रमाणात आढळतो. या जातीचा बैल शेतीकामासाठी उपयुक्त आहे.[१]
ही प्रजाती हल्लीकरपासून निर्माण झालेली आहे. प्राचीन काळी यांचा वापर युद्धक्षेत्री साहित्याची ने-आण करण्यासाठी होत असे. यांची काम करण्याची चांगली क्षमता आणि वेगवान गती यासाठी हे बैल वापरले जातात.[२] प्राचीनकाळापासून गोला आणि हल्लीकर जमातींनी या प्राण्यांची पैदास आणि संवर्धन केले. त्याच सोबत विजयनगरचे तत्कालीन महाराज चिक्कदेवराय वोडियार, सुलतान हैदर अली आणि टिपू सुलतान यांनी दिलेला राजाश्रयसुद्धा या संवर्धनास कामी आला. .[३] जास्त वेळ काम, कमी चारा -पाणी अशा प्रतिकूल परिस्थितीत काम करण्याच्या गुणधर्मामुळे जरी ही प्रजाती चांगली वाढली तरी पण यामुळे यांची दूध देण्याची क्षमता कमी होत गेली. आणि सद्यस्थितीत तर कमी दूध देणारी प्रजाती म्हणून दुर्लक्षित होत आहे. याचा परिणाम म्हणून ही प्रजाती भविष्यात नष्ट होऊ शकते.
भारतीय गायीच्या इतर जाती[संपादन]
भारतीय गायीच्या इतर विविध जातींची माहिती मिळवण्यासाठी येथे टिचकी द्या ― भारतीय गायीच्या विविध जाती
हे सुद्धा पहा[संपादन]
बाह्य दुवे[संपादन]
संदर्भ[संपादन]
- ^ Bajpai, Diti. "क्या आपको भारत की इन 43 नस्ल की गायों के बारे में पता है?". www.gaonconnection.com (इंग्रजी भाषेत).
- ^ "Cattle Throughout History". Dairy Farmers of Washington.
- ^ Royalty to history: End of road for Amrit Mahal? - The Times of India