चतुरंग दंडासन
 | या लेखातील मजकूर मराठी विकिपीडियाच्या विश्वकोशीय लेखनशैलीस अनुसरून नाही. आपण हा लेख तपासून याच्या पुनर्लेखनास मदत करू शकता.
नवीन सदस्यांना मार्गदर्शन हा साचा अशुद्धलेखन, अविश्वकोशीय मजकूर अथवा मजकुरात अविश्वकोशीय लेखनशैली व विना-संदर्भ लेखन आढळल्यास वापरला जातो. |
चतुरंग दंडासन ( Sanskrit </link> ; IAST : Caturaanga Dandāsana ) [१] हे आधुनिक योगामध्ये व्यायाम म्हणून आणि सूर्यनमस्कार च्या काही प्रकारांमध्ये एक आसन आहे, ज्यामध्ये सरळ शरीर समांतर असते. भूमीला पायाची बोटे आणि तळवे, कोपर शरीराच्या कडाने काटकोनात असतात. कुंभकासन, फलकसन किंवा उंच फळी(हाय प्लॅंक) या प्रकारात हात सरळ असतात.
व्युत्पत्ती आणि मूळ[संपादन]
हे नाव Sanskrit आले आहे </link> IAST catur, "चार"; अङ्ग अंग, "अंग"; दण्ड डंड,; आणि आसन; आसन, "मुद्रा" किंवा "आसन". [२]
२०व्या शतकातील लाइट ऑन योगा पर्यंत हठ योगामध्ये आसन अज्ञात आहे, पण दंड व्यायामाच्या "अतिशय जुन्या" क्रमाचा भाग म्हणून, 1896 च्या व्यायाम दीपिका, व्यायामविद्येच्या निदेशपुस्तकात आसन दिसून येते. नॉर्मन स्जोमन सुचवतात की कृष्णमाचार्य यांनी म्हैसूरमधील आधुनिक योगामध्ये स्वीकारलेल्या आसनांपैकी एक आहे आणि आसनामधील प्रवाही हालचालींसह त्यांच्या विन्याससाठी "प्राथमिक पाया" सज्ज केला आहे. त्यानंतर त्यांचे शिष्य पट्टाभी जोइस आणि बीकेएस अय्यंगार यांनी ही आसन घेतली असती. [३]
वर्णन[संपादन]
चतुरंग दंडासनामध्ये हात आणि पाय भूमीवर असतात, शरीराला आधार देतात, जे समांतर असतात आणि भूमीच्या दिशेने खाली करतात, पण स्पर्श करत नाहीत. हे पुश-अपसारखे दिसते, पण हात अगदी खाली (ओटीपोटाच्या अगदी वर) आणि कोपर शरीराच्या बाजूने ठेवलेले असतात. [४] [५] [६]
योगाच्या विन्यास शैलींमध्ये, चतुरंग दंडासन हा सूर्यनमस्कार आसन क्रमाचा एक भाग आहे, जो श्वासोच्छवासावर केला जातो. अष्टांग विन्यास योगातील सूर्यनमस्कार अ हे चौथे आसन आहे आणि सूर्यनमस्कार ब मध्ये ते चौथे, आठवे आणि बारावे आसन आहे. [७]
विन्यास न करता योगाभ्यासात, आसन केवळ ठराविक कालावधीसाठी (उदाहरणार्थ, 30 सेकंद) सतत श्वासोच्छवासासह धरले जाते. [८]
पूर्ण आसन करण्याचा प्रयत्न करण्यापूर्वी नवशिकाऊ भूमीवर गुडघे टेकून किंवा हात सरळ ठेवून (कुंभकासनात, ज्याला फलकसन किंवा हाय प्लँक सुद्धा म्हणतात) सराव करू शकतात. सूर्य नमस्काराच्या काही प्रकारांमध्ये उंच फळीही(हाय प्लँक) वापरली जाते. [९]
पूर्वोत्तनासन, रिव्हर्स प्लँक किंवा वरची फळी, मागे सरळ असते पण शरीराचा पुढचा भाग वरच्या दिशेने असतो, हात भूमीपर्यंत पसरलेले असतात, बोटे पायांकडे निर्देशित करतात. [१०]
- ^ "Yoga Journal - Four-Limbed Staff Pose". 2011-04-09 रोजी पाहिले.
- ^ Sinha, S. C. (1 June 1996). Dictionary of Philosophy. Anmol Publications. p. 18. ISBN 978-81-7041-293-9.
- ^ Sjoman, Norman E. (1999) [1996]. The Yoga Tradition of the Mysore Palace. Abhinav Publications. pp. 54–55, 100–101. ISBN 81-7017-389-2.[permanent dead link]
- ^ Iyengar 2005.
- ^ Active Interest Media (1984). Yoga Journal. Active Interest Media. p. 19.
- ^ Kaminoff 2007.
- ^ "Surya Namaskara A - Sun Salutation". Ashtanga Yoga. Archived from the original on 2012-03-11. 2012-03-17 रोजी पाहिले.
- ^ Iyengar 2005, पान. 54-55.
- ^ Hughes, Aimee. "Sun Salutation A Versus Sun Salutation B: The Difference You Should Know". Yogapedia.
- ^ "Reverse Plank or Upward Plank Pose". Yoga Journal. 28 October 2021. 31 July 2022 रोजी पाहिले.