जुहू

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
जुहू पुळण

जुहू महाराष्ट्रातील मुंबई शहराचे उपनगर आहे. याच्या पश्चिमेस अरबी समुद्र तसेच उत्तरेस वर्सोवा, पूर्वेस सांताक्रुझ आणि व्हिले पार्ले आणि दक्षिणेस खार ही उपनगरे आहेत. जुहू येथील पुळण (बीच) प्रसिद्ध आहे. येथे शहरातील सर्वाधिक श्रीमंत आणि बॉलिवूड सेलिब्रिटींची[ संदर्भ हवा ] घरे आहेत. पश्चिम रेल्वे आणि मुंबई उपनगरी रेल्वेची हार्बर लाइन वरील सांताक्रूझ, अंधेरी आणि विलेपार्ले ही येथून जवळची रेल्वे स्थानके आहेत. सर्वात जवळचे मेट्रो स्टेशन वर्सोवा आहे. जुहूमध्ये बी.ई.एस.टी.चे दोन छोटे बस आगार आहेत.

इतिहास[संपादन]

एकोणिसाव्या शतकात जुहू हे एक बेट होते. साळशेतच्या पश्चिम किनाऱ्यावर समुद्राच्या सपाटीपासून सुमारे दोन मीटर उंचीची लांब, अरुंद वाळूची पट्टी असणाऱ्या या बेटावरून समुद्राची भरतीओहोटी ओलांडून पुढे जात असे. याच्या उत्तर भागात जुहू गाव वसले होते. पोर्तुगीजांनी जुहूला जुवेम नाव दिले होते. तेथे भंडारी, मीठ व्यापारी आणि कुलबिस (लागवड करणारे) व त्याच्या दक्षिण बाजूस वांद्रे बेटाच्या समोरील भागात मासेमारी करणारे व शेती करणाऱ्यांच्या (कोळीवाडा) छोट्या वसाहती होत्या. जुहूचे रहिवासी प्रामुख्याने कोळी लोक होते. पोर्तुगीजांनी येथे १८५३ साली चर्च ऑफ सेंट जोसेफ हे चर्च बांधले.

जुहूच्या मोकळ्या किना-यांनी जवळजवळ एका शतकापासून सुसंस्कृत आणि आकर्षक मुंबईच्या लोकांमध्ये आकर्षित केले आहे. १८९० च्या दशकात जमसेजी टाटांनी जुहूवर जमीन खरेदी केली आणि तिथे एक बंगला बांधला. त्याने जुहू तारामध्ये १२०० एकर (५ कि.मी.) वाढवण्याची योजना आखली. यात प्रत्येकी एक एकर (४,००० मी.)चे ५०० भूखंड आणि समुद्रकिनारा असलेला रिसॉर्ट मिळणार होता. त्याचबरोबर या भागात जाण्यासाठी त्याला माहीम कॉजवेचा विस्तार सांताक्रूझपर्यंत करायचा होता. १९०४ मध्ये त्यांच्या निधनानंतर ही योजना सोडून दिली गेली. २० व्या शतकात विमान वाहतुकीच्या प्रारंभासह बॉम्बे फ्लाइंग क्लबने १९२९ मध्ये ऑपरेशन सुरू केले जे अखेरीस सध्याचे जुहू एरोड्रोम बनले.

स्वातंत्र्यलढ्यात महात्मा गांधींनी मुंबईला भेट दिली आणि जुहू बीचवर अनेक पायी फिरले. १९३७ च्या जुहू बीच येथे गांधीजींनी नातू कानाला डांबले होते असे एक प्रसिद्ध छायाचित्र आहे. गांधीजी जुहूच्या दर्शनासाठी समुद्रकिनाराजवळ गांधींची एक प्रसिद्ध मूर्ती आणि किनाऱ्यावर गांधीजी रोड नावाची एक लेन आहे. जुहू येथे गांधी शिक्षण भवन शाळा देखील आहे.

१९७० व्या दशकात भक्तिवेदांत स्वामींनी (श्रीला प्रभुपाद) हरे कृष्णा चळवळ सुरू केली आणि जुहूला जागतिक मान्यता देऊन इस्कॉन मंदिर बांधले. त्यांनी विविध तत्त्वज्ञान व आध्यात्मिक प्रवचने दिली आणि येथे बरीच पुस्तके लिहिली.

१९२८ मध्ये भारताचे पहिले नागरी उड्डाण विमानतळ म्हणून स्थापना झालेल्या जुहू एयरोड्रोमने दुसऱ्या महायुद्धात आणि त्या काळात शहराचे प्राथमिक विमानतळ म्हणून काम केले.

हवामान[संपादन]

जुहू वर्षभर एकसमान हवामान घेते. उन्हाळ्यात कमाल तापमान ३५ अंश सेल्सियस पर्यंत पोहोचते आणि किमान तापमान २५ डिग्री सेल्सियस असते. हिवाळ्यामध्ये येथील हवामान आनंददायी असते. जून ते सप्टेंबर महिन्यामध्ये येथे मुसळधार पाऊस पडतो.

जुहू बीच[संपादन]

Juhu sea Waves

जुहू बीच अरबी समुद्राच्या किनाऱ्याच्या बाजूला आहे. हे वर्सोवा पर्यंत सहा किलोमीटरपर्यंत पसरते. हे वर्षभर पर्यटकांचे एक लोकप्रिय आकर्षण आहे आणि चित्रपटाच्या शुटिंगसाठी गंतव्यस्थान देखील आहे. आठवड्याच्या शेवटी आणि सार्वजनिक सुटीच्या दिवशी समुद्रकिनाऱ्यावर जास्त गर्दी होते. मुख्य प्रवेशद्वारावरील फूड कोर्ट 'मुंबई स्टाईल' स्ट्रीट फूडसाठी प्रसिद्ध आहे, विशेषतः भेलपुरी, पाणीपुरी आणि सेवापुरी. अश्व-खेचल्या गेलेल्या गाड्या पर्यटकांना थोड्या शुल्कासाठी जॉयरायड्स देतात तर अ‍ॅक्रोबॅट्स, नाचणारी माकडे, क्रिकेट सामने, खेळण्यांचे विक्रेते पर्यटकांच्या लक्ष वेधून घेतात. दरवर्षी गणेश चतुर्थी साजरी करण्यासाठी समुद्रकिनारा शहरातील सर्वात लोकप्रिय ठिकाणी समुद्रकिनारा असलेल्या पाण्यात विसर्जित करण्यासाठी हजारो भाविक विविध प्रकारच्या गणेशमूर्ती घेऊन भव्य मिरवणुकीत येतात. जुहू बीच हे प्लेनस्पेटींगसाठी एक लोकप्रिय ठिकाण आहे कारण त्याचा एक भाग रनवे ०९ पासून सुटण्याच्या मार्गाच्या खाली आणि कधीकधी मुंबई विमानतळाच्या रनवे २७ मार्गे येण्यासाठीचा मार्ग आहे.

ख्यातनाम व्यक्ती[संपादन]

जुहूच्या व्यस्त-शांत वातावरणात अमिताभ बच्चन, अभिषेक बच्चन, ऐश्वर्या राय, अनु मलिक, महेश भट्ट, आलिया भट्ट, शाहिद कपूर, अनिल कपूर, सोनम कपूर, धर्मेंद्र, बॉबी देओल सारख्या बॉलिवूड सेलिब्रिटींचे घर आहे. सनी देओल, राकेश रोशन, हृतिक रोशन, अनुपम खेर, अमेश पटेल, अक्षय कुमार, डिंपल कपाडिया, फरदीन खान, गोविंदा, हेमा मालिनी, मिथुन चक्रवर्ती, परेश रावल, रवीना टंडन, शक्ती कपूर, वरुण धवन, विद्या बालन, विवेक ओबेरॉय , आदित्य चोप्रा, राणी मुखर्जी आणि झायेद खान. सेलिब्रिटींव्यतिरिक्त, येथे मुंबईतील अनेक व्यवसायिक लोक आहेत. म्हणूनच जुहूला "बेव्हरली हिल्स ऑफ बॉलीवूड" म्हणून ओळखले जाते.

जुहू नागरिक कल्याण गट[संपादन]

जुहू सिटीझन वेल्फेयर ग्रुप हा अनेक स्वयंसेवी संस्थांशी संबंध असलेल्या जुहू रहिवाशांच्या कित्येक वर्षांच्या सक्रियतेचा परिणाम आहे. त्याची स्थापना एप्रिल २००२ मध्ये झाली (जुहू सीटीझन) आणि नंतर ऑगस्ट २००३ मध्ये औपचारिकरित्या जुहू सिटीझन नावाच्या स्वतःच्या मासिक प्रकाशनातून झाली. मार्च २००४ मध्ये अधिकृतपणे नोंदणीकृत, यात आता उत्तर-पश्चिम मुंबईच्या के-पश्चिम महानगरपालिका प्रभागात स्वयंसेवी संस्थांकडून आमंत्रित स्वयंसेवी सदस्यांचा समावेश आहे.

धार्मिक स्थाने[संपादन]

  • इस्कॉन, जुहू
  • आंतरराष्ट्रीय कृष्णा चेतना आंतरराष्ट्रीय संस्था (इस्कॉन) ज्याला हरे कृष्णा मंदिर म्हणून ओळखले जाते
  • मुक्तेश्वर देवळे (गांधीग्राम रोड)
  • चंद्र प्रभु जैन मंदिर
  • महालक्ष्मी मंदिर
  • सेंट जोसेफ चर्च, जुहू
  • होली क्रॉस चर्च, जुहू कोळीवाडा
  • विठ्ठल रुक्मणी मंदिर, जुहू कोळीवाडा
  • ग्रँड मस्जिद जुहू (जुहू गार्डनच्या समोर)

फार्मसी स्टोअर[संपादन]

  • बाफना मेडिकल
  • शहा मेडिकल
  • गो केमिस्ट
  • नोबल केमिस्ट
  • आयुष शक्ती आयुर्वेद आरोग्य केंद्र