विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्रालय (भारत)

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून
(विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्रालय या पानावरून पुनर्निर्देशित)

विज्ञान आणि तंत्रज्ञान मंत्रालय हे भारतातील विज्ञान आणि तंत्रज्ञानाशी संबंधित नियम आणि कायदे तयार करण्याचे आणि प्रशासनाचे काम करणारे भारत सरकारचे मंत्रालय आहे.

संघटना[संपादन]

मंत्रालयात खालील विभागांचा समावेश आहे:

जैवतंत्रज्ञान विभाग[संपादन]

स्वायत्त संस्था[संपादन]

  • नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ इम्युनोलॉजी, दिल्ली
  • नॅशनल सेंटर फॉर सेल सायन्स (NCCS), पुणे, महाराष्ट्र (पूर्वीची नॅशनल फॅसिलिटी फॉर अॅनिमल टिश्यू अँड सेल कल्चर, NFATCC)
  • राष्ट्रीय मेंदू संशोधन केंद्र (NBRC), मानेसर, हरियाणा
  • कलाम इन्स्टिट्यूट ऑफ हेल्थ टेक्नॉलॉजी, विशाखापट्टणम, आंध्र प्रदेश
  • सेंटर फॉर डीएनए फिंगरप्रिंटिंग अँड डायग्नोस्टिक्स (CDFD), हैदराबाद, तेलंगणा
  • जैव संसाधने आणि शाश्वत विकास संस्था (IBSD), इंफाळ, मणिपूर
  • राष्ट्रीय वनस्पती जीनोम संशोधन संस्था, दिल्ली
  • इन्स्टिट्यूट ऑफ स्टेम सेल बायोलॉजी अँड रिजनरेटिव्ह मेडिसिन बंगलोर.
  • इन्स्टिट्यूट ऑफ लाईफ सायन्सेस, भुवनेश्वर, ओडिशा
  • राजीव गांधी जैवतंत्रज्ञान केंद्र, तिरुवनंतपुरम, केरळ
  • ट्रान्सलेशनल हेल्थ सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी इन्स्टिट्यूट, फरिदाबाद, हरियाणा
  • नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ अॅनिमल बायोटेक्नॉलॉजी, हैदराबाद, तेलंगणा

सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम[संपादन]

  • भारत इम्युनोलॉजिकल अँड बायोलॉजिकल कॉर्पोरेशन लिमिटेड (BIBCOL), बुलंदशहर, उत्तर प्रदेश
  • इंडियन व्हॅक्सिन कॉर्पोरेशन लिमिटेड, दिल्ली

वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन विभाग[संपादन]

  • तंत्रज्ञान प्रोत्साहन, विकास आणि उपयोग कार्यक्रम (TPDU)[१]
    • औद्योगिक R&D प्रोत्साहन कार्यक्रम (IRDPP)
    • तंत्रज्ञान विकास आणि नवोपक्रम कार्यक्रम (TDIP)
      • तंत्रज्ञान विकास आणि प्रात्यक्षिक कार्यक्रम (TDDP)
      • टेक्नोप्रेन्योर प्रमोशन प्रोग्राम (TePP)
    • तंत्रज्ञान व्यवस्थापन कार्यक्रम (TMP)
    • आंतरराष्ट्रीय तंत्रज्ञान हस्तांतरण कार्यक्रम (ITTP)
    • कन्सल्टन्सी प्रमोशन प्रोग्राम (सीसीपी)
    • तंत्रज्ञान माहिती सुविधा कार्यक्रम (TIFP)
    • महिलांसाठी तंत्रज्ञान विकास वापर कार्यक्रम (TDUPW)
  • स्वायत्त संस्था
    • कन्सल्टन्सी डेव्हलपमेंट सेंटर (CDC)
    • वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन परिषद (CSIR)
  • सार्वजनिक क्षेत्रातील उपक्रम
    • राष्ट्रीय संशोधन विकास महामंडळ (NRDC)
    • सेंट्रल इलेक्ट्रॉनिक्स लिमिटेड (CEL)
  • आशियाई आणि पॅसिफिक सेंटर फॉर ट्रान्सफर ऑफ टेक्नॉलॉजी (APCTT)
  • प्रशासन
  • वित्त

विज्ञान आणि तंत्रज्ञान विभाग[संपादन]

  • तंत्रज्ञान माहिती, अंदाज आणि मूल्यांकन परिषद (TIFAC)
  • विज्ञान प्रसार
  • चाचणी आणि कॅलिब्रेशन प्रयोगशाळांसाठी राष्ट्रीय मान्यता मंडळ (NABL)
  • नॅशनल अॅटलस आणि थीमॅटिक मॅपिंग ऑर्गनायझेशन (NATMO), कलकत्ता
  • भारतीय सर्वेक्षण, देहरादून
  • IISc
  • IISERs
  • इन्स्टिट्यूट ऑफ नॅनो सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी (INST), मोहाली
  • श्री चित्रा तिरुनल इन्स्टिट्यूट फॉर मेडिकल सायन्सेस अँड टेक्नॉलॉजी, त्रिवेंद्रम
  1. ^ https://www.dsir.gov.in/index.html. Missing or empty |title= (सहाय्य); External link in |संकेतस्थळ= (सहाय्य); Missing or empty |url= (सहाय्य)