कोतवाल (पक्षी)

विकिपीडिया, मुक्‍त ज्ञानकोशातून


कोतवाल (पक्षी)
शास्त्रीय नाव डायक्रुरस माक्रोसर्कस (Vieillot)
कुळ कोष्ठपालाद्य (डायक्रुरिडी)
अन्य भाषांतील नावे
इंग्लिश Black Drongo
संस्कृत कोष्ठप
हिंदी कोतवाल

वर्णन[संपादन]

कोतवाल पक्षी हा साधारण ३१ सें. मी. आकाराचा संपूर्ण काळ्या रंगाचा, सडपातळ, चपळ पक्षी आहे. लांब, दुंभंगलेली शेपूट हे याचे वैशिष्ट्य. कोतवाल नर-मादी दिसायला सारखेच असतात.

हे पक्षी संरक्षणार्थ कावळे, ससाणे सारख्या मोठ्या, हिंस्र पक्ष्यांच्या मागे लागून त्यांना पळवून लावतात म्हणून यांच्या आश्रयाने इतर लहान-मोठे पक्षी आपले घरटे बांधतात. या कामावरून यांचे नाव कोतवाल पडले असावे.

आवाज[संपादन]

Black Drongo.ogg कोतवाल (पक्षी) आवाज

वास्तव्य/आढळस्थान[संपादन]

कोतवाल (पक्षी) संपूर्ण भारतभर आढळतो तसेच ईराणसह, पाकिस्तान, बांगलादेश, म्यानमार, श्रीलंका, चीन, इंडोनेशिया या देशांमध्येही याचे वास्तव्य आहे.

हे पक्षी एकट्याने किंवा लहान-मोठ्या थव्याने शेतीच्या भागात आणि मोकळ्या मैदानी प्रदेशात राहणे पसंत करतात. हे सहसा विद्युत तारांवर किंवा गुरांच्या कळपात राहून विविध कीट पकडून खातात.

खाद्य[संपादन]

कोतवाल (पक्षी) मुख्यत्वे कीटभक्षी आहे. कीटक, फुलातील मध आणि क्वचीत लहान पक्षी हे या पक्ष्यांचे खाद्य आहे तसेच इतर पक्ष्यांनी आणलेले खाद्य हिसकावून खाण्यातही हे तरबेज असतात.

प्रजनन काळ[संपादन]

एप्रिल ते ऑगस्ट हा काळ कोतवाल पक्ष्यांचा वीणीचा काळ असून यांचे घरटे जमिनीपासून ५ ते १० मी. उंच झाडांवर खोलगट, काटक्यांनी आणि कोळ्याच्या जाळ्यांनी बनविलेले असते. मादी एकावेळी ३ ते ५ पांढऱ्या रंगाची त्यावर भुरकट-तपकिरी ठिपके असलेली अंडी देते. पिलांचे संगोपन, त्यांना खाऊ घालणे वगेरे सर्व कामे नर-मादी मिळून करतात.

चित्रदालन[संपादन]