कुतुबुद्दीन ऐबक हा दिल्ली सल्तनतीतील पहिला शासक होता. भारतावर इस्लामी राजवटीची सुरुवात याच्यानंतर झाली. याला मोहम्मद घौरीने दिल्लीचा शासक म्हणून नेमले. कुतुबुद्दीन हा मूळचा तुर्कस्तानातील होता व लहानपणीच विकला गेल्याने तो गुलाम होता. म्हणून याच्या वंशाला गुलाम घराणे असे म्हणतात.त्याने केवळ चार वर्षे(1206-1210) शासन केले. दिल्ली मधील कुतुबमिनारचे बांधकाम याच्या शासनकाळात चालू झाले त्यामुळे त्याचे नाव त्याच्यावरून कुतुबमिनार असे पडले आहे जे दिल्लीचे प्रमुख पर्यटन आकर्षण आहे.
त्याचा प्रामाणिकपणा, यु्द्धचातुर्य यांमुळे घोरीच्या सरदारामध्ये तो श्रेष्ठ ठरला. कुतुबुद्दीन ऐबक याने भारता मध्ये सल्तनत सत्तेचा पाया घातला मोहम्मद घोरीचा उत्तराधिकारी म्हणून त्याने भारतामध्ये सल्तनत सत्तेला स्थिर करण्याचा प्रयत्न केला त्याच्या काळामध्ये अनेक संघर्ष निर्माण झाले या सर्वावर मात करू त्याने सल्तनत सत्ता भारतामध्ये कायम ठेवण्याचा प्रयत्न केला
कुतुब अल-दीन (किंवा कुतुबुद्दीन) तुर्कस्तानचा रहिवासी होता आणि त्याचे पालक तुर्क होते. त्या काळात गुलामांचा व्यापार या भागात होता आणि तो फायदेशीर मानला जात असे.राजाला गुलामांना योग्य शिक्षण व प्रशिक्षण देऊन विक्री करणे (विकणे) हा एक फायदेशीर व्यवसाय होता. मूल कुतुबुद्दीन या प्रणालीचा बळी ठरला आणि तो एका व्यापाराला विकला गेला.त्यानंतर व्यापा .्याने ते निशापूर येथील काझी फखरुद्दीन अब्दुल अजीज कुफी यांना विकले.अब्दुल अजीज यांनी कुतुबला आपल्या मुलांसोबत सैन्य आणि धार्मिक प्रशिक्षण दिले.परंतु अब्दुल अझीझच्या मृत्यूनंतर त्याच्या मुलांनी त्याला पुन्हा विकले आणि अखेरीस त्याला मुहम्मद घोरी यानी विकत घेतले.
कुतुबुद्दीन ऐबकच्या धैर्याने, भक्तीने आणि निष्ठेने प्रभावित होऊन मुहम्मद घोरी याने घोडेस्वार तबेल्याचा अध्यक्ष (अमीर-ए-अखूर) म्हणून नियुक्त केले जे की एक सन्मानीत पद होते आणि त्याला सैन्य अभियानात सहभागी व्हावयास संधी मिळाली. तराईनच्या दुसऱ्या युद्धात पराभव झालेल्या राजपूत राजा पृथ्वीराज चौहानास बंदी बनवल्यानंतर भारतीय प्रदेशाचा सुभेदार म्हणून कुतुबुद्दीन ऐबकाची नियुक्ती करण्यात आली.तो दिल्ली,लाहोर शिवाय अन्य क्षेत्राचा उत्तरदायी बनला.
विकिपीडिया
